Gemengde gedachten.
Van 's menschen geboorte af, tot aan de ontwikkeling zijner rede, houdt hij zich met kleinigheden op: van daar tot aan het graf verslinden ontwerpen van geluk zijnen tijd. Wij willen ons fortuin maken, of onze omstandigheden verbeteren: wij slaven en draven, om te verkrijgen, of verliezen ons in het genot van het verkregene, en vinden zelden gelegenheid, om te overwegen, wat wij behoorden te zijn, om onszelven te leeren kennen, en ons te volmaken. Te vreden met goed te schijnen, spreken wij kwaad van hen, die hunne gebreken minder weten te verbergen, dan wij, zonder behoorlijk op te merken, dat onze geheime gebreken, welligt, grooter zijn, dan de hunne, en zonder ooit te denken, om, tot verbetering van hen, of van onszelven, te arbeiden.
Het is met de voortbrengselen van den geest even als met die teedere vruchten gesteld, die schier altijd te groen, of te rijp zijn, en die men, moeijelijk, op den regten tijd, plukken en eten kan. Als de verbeelding in hare grootste kracht is, heeft zich het oordeel naauwelijks half gevormd, en, als dit zich volkomen heeft ontwikkeld, zijn de overige vermogens der ziele reeds aan 't afnemen. Naar mate wij vorderen in de kunst van oordeelen, gaan wij terug in die van vinden.
Weet- en leer-lust houdt men doorgaans voor den mensch natuurlijk eigen. Ik wil dat ook niet tegenspreken, maar moet echter opmerken, dat die lust, bij sommigen, niet zeer levendig is, en zich, in velen, al te ligt laat onderdrukken. Zoo opvoeding of belang hem niet dikwijls opwekten, zou men hem, bij menig een, naauwelijks ontdekken. En waar vertoonde hij toch algemeen zijn aanwezen, in de dagen, toen men dacht, dat kyrie-eleison en paralipomenon Heiligen waren, - toen men voor een tooveraar wierd gehouden, als men Grieksch kon lezen, en toen zij zelfs, die men voor bewaarders der hoogste wijsheid hield, in de diepste onkunde verzonken lagen?
Al wat gezegd kan worden, is reeds gezegd. - Dat schut ik. Men kan nog zeer veel nieuws zeggen, gelijk men uog zeer veel nieuws denken kan. - Men zegt echter wei-
Auteursrechtvrij