Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1809

Berigt, aangaande de werking der digitalis.
Door Dr. Zugenbuhler, te Glarus.

Wanneer de Geneeskunde van de algemeene leerstellingen tot de bijzondere aanwending der Geneesmiddelen afdaalt, gelijkt zij dikwijls naar een Dobbelspel. Nu neemt men zijne toevlugt tot het een, dan tot het ander eigendommelijk middel, en wordt het werk eindelijk moede, dewijl men zelden treft; hetgeen veelal daaruit ontstaat, dat men meer ziet op den hoofdvorm der ziekte, dan op derzelver bijzondere hoedanigheden. Zoodanig is onder andere veelmalen het geval met de Digitalis. Men beproeft het daarmede in Waterzuchten en Teringen; men slaagt niet, en nu legt men dit middel weder aan kant. Ondertusschen kan ik een geval opgeven, waarin mij de Digitalis waarlijk eigendommelijke diensten deed. De toevallen, waarin zulks plaats greep, bestonden in de twee volgende: eene opstopping der Maandstonden en sterk gezwollene pijnlijke voeten. Twee zoodanige gevallen zal ik thans beschrijven: zijnde de overige, die ik heb waargenomen, van hetzelfde slag geweest.

Een Meisje verloor, door een schrik, hare stonden, en werd vervolgens aangevallen door een uitterenden hoest. Twee jaren lang pleegde zij raad met verscheidene Geneesheeren, hoewel zonder eenig gevolg. Eerlang kwam de ziekte tot het uiterste. De hoest werd verschrikkelijk, en eene uitgedroogde lederen huid be-

[p. 457]

dekte het gebeente. Hierbij voegde zich nachtzweeten, met eene hectische koorts, loop en een ontstoken roosachtige uitslag aan de pijnlijk opgezwollene beenen. - Na verschillende geneesmiddelen te vergeefs gebruikt te hebben, schreef ik haar de Digitalis voor, die, met eene onbegrijpelijke snelheid, ten goede werkte, zoodat zij, na verloop van drie weken, een half uur ver kwam wandelen, om haren Geneesheer te bedanken.

Eene andere jonge Vrouw verloor insgelijks hare stonden en werd ziek, komende hare kwaal voor onder de gedaante van eene slepende Zenuwkoorts. Na lang met een anderen Geneesheer geraadpleegd te hebben, werd ik in consult geroepen, en vond de Lijderesse als uitgeteerd, verschrikkelijk hoestende, en zeer opgezet van voeten en beenen. Dit verschijnsel bragt mij op het denkbeeld, om de Digitalis te gebruiken. Mijn Vriend, de eerst gevraagde Geneesheer, lachte hiermede, vooral toen ik hem zeide, dat ik maar twee drachmen van het kruid van de Digitalis, in anderhalf pond heet water, wilde doen aftrekken, om daarvan om de drie uren van een tot twee lepels vol te laten innemen, met bijvoeging van een weinig kaneelwater. Ondertusschen geef ik de Digitalis nooit anders, en zelfs deze gifte verwekt nog wel eens overprikkeling. Met het gebruiken van dit middel zag men oogenblikkelijk beterschap, zoodat de Lijderes, die zich voorheen naauwelijks bewegen kon, na verloop van drie dagen, zelve wederom uit en in het bed kon komen. Na verloop van twaalf dagen deed zij, schoon nog niet ten volle hersteld, reeds eene reis van elf uren. De verdere genezing volgde, door middel van IJzervijlsel.

Bijvoegsel van den Mededeeler dezer Waarneming.

Hoewel men niet in staat is, alle voorkomende waterzuchtige gevallen door middel van de Digitalis te genezen, zoo strekt hare nuttigheid zich toch veel verder uit, dan hier wordt opgegeven. Nog onlangs werd ik bij een Meisje geroepen, hetwelk door voorafgaande tusschenpoozende koortsen tot een volkomen cachectischen staat was gebragt, en dat, onder andere, een met water opgevulden buik had, van welken ik, van wegede zwakte der Lijderes, de doorboring niet durfde aanra-

[p. 458]

den. Ik schreef haar de Digitalis voor, in greinspoedertjes, met suiker, om twee of drie malen 's daags een in te geven, met dit gevolg, dat zij eerlang volkomen herstelde.

adolphus ypey,

Hoogleeraar in de Geneeskunde, vooral in de Ziektekunde en in de Practijk, aan de Universiteit te Franeker.