Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1809

Berigt eener zeldzame steenlozing buiten kunstbewerking, niet ongelijk aan die, welke onlangs in dit maandwerk door den heer G.J. van Wij, te Arnhem, is medegedeeld.

In Wintermaand 1804 werd wijlen mijne dierbare Echtgenoote, Vrouwe M.A.L.M, die, ofschoon 74 jaren oud, een goeden welstand genoot, ontwaar, dat zij eene bloedige urine loosde, 't welk nu eens ophield, dan weder zich openbaarde, maar bijzonder in den aanvang van het daarop volgende jaar vermeerderde; klagende daarbij over ongewone inwendige pijnen. Daarop volgde ziekte; wordende haar, door haren Arts, vruchteloos geneesmiddelen toegediend. - In Grasmaand 1805 loosde zij nu en dan eenig gruis, en vervolgens kleine steentjes; waarop de Heelmeester eene sondeering beproefde, zonder eenig goed gevolg of iets ongewoons gewaar te worden. De pijnen in den onderbuik namen van tijd tot tijd toe, onderhielden hare koorts, en baarden den Artsen niet weinig kommers. Bij dezen echter, noch bij den Heelmeester, scheen eenig vermoeden omtrent eenen verborgen Steen op te rijzen; te meer, daar de waterlozing altijd zonder merkelijken hinder voortging. - Den 15den van Bloeimaand 1806 begeerde de Lijderesse een weinig op te zitten, en verlangde daartoe mijnen bijstand. Met behulp mijner dienstmaagden haar ophelpende, ontstaat er eensklaps eene sterke lo-

[p. 336]

zing der urine, met bloed vermengd, terwijl wij daarbij iets hooren nedervallen. Dadelijk vestigen wij daarop het oog, en ik ontdek een vrij aanmerkelijken steen, zonder eenige pijn door de Lijderesse geloosd. Billijk scheen nu mijne vreugde, daar ik mijne geliefde Vrouw van allen verder ongemak meende bevrijd te zullen zien, wijl ik, volgens mijn begrip, dien steen als de oorzaak van haar lijden aanmerkte. Dadelijk deelde ik mijne vreugde aan den Arts mede, die, gelijk ook alle de overige Genees- en Heelmeesters hier ter stede, zich niet weinig over den vorm en de grootte van den steen verwonderde.

Mijne Vrouw verklaarde echter kort daarna, dat zij meende nog meerdere steenen inwendig te gevoelen: dit schreef ik toe aan hare levendige verbeeldingskracht; te meer, omdat zij naderhand over geene inwendige pijnen meer klaagde, noch eenigen steen of gruis loosde, en de urine vrij helder en natuurlijk van kleur zich vertoonde. - De ziekte echter bleef hardnekkig voortduren; zoodat haar dierbaar leven, 14 dagen daarna, een gevreesd, maar zacht en zalig einde nam.

De geloosde Steen is over het geheel vrij gelijk aan dien, welken de Hr. van wij, in zijne fraaije Afbeelding, medegedeeld heeft, hebbende de grootte en gedaante van een klein hoenderei, wegende ruim een en een half once, en hebbende de breedte van anderhalven duim, de lengte van het lid des duims. Deszelfs oppervlakte vertoont zich beurtelings ligt-bruin en graauw. De schors is kalkachtig van aard, of van eene naar kalk gelijkende stoffe, en is daarmede allerwegen bezet. Aau het spitse of bovenste gedeelte heeft deze steen ter halver wege een zekeren band of cirkel, die denzelven als 't ware in tweeën verdeelt. De geheele oppervlakte is met kleine verhevenheden bezet. De ligt-bruine en graauwe kleuren vertoonen zich als kleine afzonderlijke bijgewassen. Het meer donkere doet zich voor als afgebrokkeld, en is aan de binnenzijde sterk uitgehold; hetgeen te wege brengt, dat men dezen steen bijna zou aanzien als uit drie deelen bestaande, die met elkander waren vereenigd. De punten zijn poreus, en aan eene derzelven schijnt de steen in de blaas, of in den hals van dezelve, vastgehecht geweest te zijn. Na de uitdrooging heeft hij hetzelfde gewigt als bij de lozing behouden. Duidelijk kan men bespeuren, dat hij uit onder-

[p. 337]

scheidene lagen bestaat, welke voor afschilfering vatbaar zijn; wanneer hij eene kalk- of krijtachtige oppervlakte in derzelver plaats zou achterlaten.

Bij deze gelegenheid kan ik niet afzijn het volgende nog mede te deelen, aangaande eenen eveneens geloosden Steen, die door mij alhier ontdekt is, en om meer dan ééne reden opmerkelijk is. Hij berust thans onder den Koninklijken Notaris ten oever, te Dordrecht, die mij denzelven heeft laten bezigtigen. Deze steen is mede langwerpig, of volkomen eivormig, heeft de breedte van een' geheelen duim, en de aanmerkelijke lengte van drie duimen, wegende, buiten deszelfs armatuur, twee oncen en zeven engels. Hij is van eenen kalkachtigen aard, met eene bruine schors allerwegen overdekt; hebbende voorts deze bijzonderheid, dat dezelve 221 jaren oud is, zijnde in het vierkant met een koperen ring beslagen, waarop, in oud Nederduitsch, zeer duidelijk deze woorden gegraveerd en te lezen zijn: ‘A^o. 1588. den 3. dach in Juilius, is Suisanna Franse desen Steen quit geworden savonds omtre acht oeren, sonder eenige pyn oft weden, danck moet Gode hebben voor syn grote weldaden!’ - Dezelve schijnt herkomstig uit het Weeshuis te Dordrecht.

V.B.

Dordr. d. 20 Mei 1809.