Martin Luther, of de Aanvang der Hervorming. Treurspel. Naar het Hoogduitsche van Werner, vrij vertaald door A. Fokke Simonsz. Met zes Platen. Te Amsterdam, bij H. van Kesteren. In 8vo.
Kakelbonter Tooneelspel, (want waarom zulks Treurspel heete, bevroeden wij niet,) met meer dan twintig sprekende en nog meerdere zwijgende Vertooners, kwam ons ter naauwer nood onder het oog. De waardige Kerkhervormet, dien men niet naar onze zeden, maar volgens de gewoonten van zijn land en tijd moet beoordeelen, komt alhier, zoo als het heet, ook getrouwelijk voor, doch inderdaad hier en daar zoo zonderling, dat men bijkans genoodzaakt wordt, om den hoogen ernst, dien het stuk echter bedoelt, met eenen spottenden lach te verwisselen. Het was voor den Schrijver niet genoeg, hem in zijne eigenlijke kracht te doen kennen; maar schetst hem als smakelijk etende, hartelijk drinkende, slapende, verstrooid van gedachten, bezig met het vertalen der Psalmen, woelig, standvastig en dolzinnig. Of zulks geschikt zij, om den held van het stuk te vereeren? twijfelen wij zeer. Ook is het zoo vol van Episoden, dat derzelver menigte ligtelijk een tiental andere Tooneelspelen zoude kunnen verzadigen. Van dien aard, bij voorbeeld, is het 1ste Tooneel des 1sten Bedrijfs van de Mijnwerkers te Freiberg, alleenlijk aangevoerd, om den Lezer met luther's Vader bekend te maken. Zoodanig is, in het 2de Tooneel, het Nonnenklooster te Wittenberg, welk aldaar op des Keurvorsten bevel wordt opgeheven, terwijl, in het 5de Bedrijf, aldaar nog een Lijkdienst geschiedt. Zoo ook is, bovenal, het aanstootelijk tafereel van enkele Nonnen, die het Klooster verlaten, en meer aan eenen aardschen, dan hemelschen, Minnaar denken, en een paar Dweepsters onder dezelve, die onzen luther en deszelfs Bedienden, theobald, gansch niet onverschillig aanzien, gelijk zij wederkeerig oplettend behandeld worden. Maar genoeg: een paar tooneelen zijn slechts aan luther, als Hervormer, gewijd: al het overige, in een stuk van 144 bladzijden, is episode en kostuum. Ook de zes Platen zijn even bont, als de inhoud. Waartoe zulk
een ellendig mengelmoes vertaald? De Vertaler, 't is waar, noemt het in zijn Voorberigt dramatische Zamenspraken, en poogt dit Treurspel, waarin hij nog veel wegliet, als zoodanig te verontschuldigen. Wij laten zulks voor zijne rekening.