Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1809

[p. 191]

De verheugde Hoofdstad Amsterdam, bij de blijde Inkomst van zijne Majesteit Lodewijk Napoleon, Koning van Holland, op den XX April des jaars 1808. Te Amsterdam, bij E. Kaleveld. In gr. 8vo. 148 Bl.

Geen wonder, dat eene Gebeurtenis, als die de titel van dit Werkje vermeldt, de pen eens Schrijvers op het papier lokte: dan de wijze, waarop hij de pen voerde, kan hem tot lof dienen, of middelmatig wezen, of niet tot eere strekken. Lof kunnen wij dezen Schrijver niet geven; onder het middelmatige zelfs zijn werk niet rangschikken; 't laatste blijft dus alleen zijn deel.

Eene zoo versche Gebeurtenis, in de Nieuwspapieren van den dag breedvoerig vermeld, kan niet wel, wat de hoofdzaak aanbelangt, iets vreemds behelzen, en daardoor uitlokken: dan schikking, trant en stijl, kan er, als 't ware, iets aanlokkends en verhevens aan bijzetten, en des ontbreekt het niet aan voorbeelden, ook in ons Vaderland, en zelfs ten opzigte van de Hoofdstad Amsterdam. Zulks zal men te vergeefs zoeken in het Stukje voorhanden. 't Is waar, men treft er Verzen, ook Tijd- en Naam-verzen niet weinige in aan, welker eerste onder de sober middelmatige moeten gerangschikt worden, terwijl de laatste van een ouderwetschen stempel zijn, en tot die dagen behooren, toen men den geest afpijnde, om soortgelijke veelal verwrongene gedrogten voort te brengen, die in eenen verlichter tijd onder de beuzelarijen gerekend worden en voor den gekuisten smaak walgelijk zijn.

Nu en dan, bij overgangen en aaneenschakelingen, treffen wij den Schrijver aan, daar hij eigenlijk gezegd mag worden uit eigen bron te putten; als, bij voorbeeld, daar hij den morgenstond van den 20sten April beschrijft, ‘toen de zon van andere werelbewoners, tot ons met een lagchende morgengloed was voortgetreden, en met haar gouden glans boven de kimmen verreezen - toen de koude en barre winden, zedert eenige dagen zich hebbende doen gevoelen ont-

[p. 192]

weken, en, om niet hinderlijk te zijn, aan het zoele windje den teugel vrij gaven,’ enz. - Wij stellen den avondstond, of nacht der kunstverlichting, als een tegenhanger hier bij. ‘Naauwelijks had de aannaderende avondstond haren nachtsluijer beginnen te ontrollen, om aan het grootsche hemelheir de gelegenheid te geeven, om zijn tintelende lichten te doen pralen; of een gedonder van drie-en-dertig salvos uit de metale monden, kondigden de avondvreugde aan. - Een ieder begaf zich naar die plaatsen, waar het weetgierig oog zich in de duizenden aardschen lichten konden vermaken. Even zoo schoon het weder den gantschen dag was geweest, zoo waren ook die liefelijke avond oogenblikken. - Geen windje ruischte tusschen de verlichtte sieraden; alles praalde in een vrolijk nachtgewaad. - Het geheel leverde de schoonste en verrukkendste vertooningen. - Dit alles gepaard met de grootste vreugde, die zich door de Stad deed hooren; het gejuich, dat door de lucht galmde, en de vrolijkheid, die bij een ieder eenstemmig heerschte, vereerde het feest der blijde inkomst van zijne Majesteit; overeenkomstig de waardigheid van dien Vorst. - Men zag duizenden van flonkerende lichten de vreugde verspreiden. - Het gezang der verblijdden was onbeperkt. - Men kende de tijd niet, die anders den noesten en vlijtigen arbeider tot zijnen rust wenkt; de nacht scheen als in den dag herschapen; hij wilde even als zijnen tegenstander, deelnemend aan de vreugde zijn. - De maan, die zich naauwelijks deed zien, vergrootte niet minder de luisterrijkheid der duizenden lampioenen; zij scheen als haar licht te verbergen, om de flonkerende ligten; door haren helderen glans niet te overtreffen.’

Of deze beschrijving niet dichterlijk genoeg ware, volgen er eenige rijmregels, die tot een staal kunnen strekken van de Verzen, tusschen het verhaal hier en daar in dit Stukje ingevlochten.

‘Verrukkend - schoon - waar 't al wat dat het oog nu zag

Verg noeging en de vreugd heerscht nu aan alle zijden.

De nacht, was zelfs verheugd, gelijk voormaals den dag -

De maan was ook verblijd - en wil nu zelfs vermijden,

[p. 193]

 

Om 't fraaije en konstig licht - niet door haar zilv'ren glans

 

Te hinderen, in zijn gloed - zij school zich in het duister -

 

Alleen het sterrenheir, aan den gewijden trans,

 

Verspreidde een flonk'rend licht, door zijn ontleenden luister.’

De taal is zoo zuiver, de spelling zoo eenparig, als de aangehaalde voorbeelden uitwijzen. - Genoeg hebben wij gezegd, om de waarde, of liever onwaarde, van dit Werkje te doen kennen.