Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1808

[p. 485]

Mengelwerk, tot fraaije letteren, kunsten en wetenschappen, betrekkelijk.

Bedenkingen over Matt. VIII:21, 22. Door Hendrik van den Hespel, te Middelburg.

‘En een ander uit zijne Discipelen zeide tot Hem: Heere laat mij toe, dat ik eerst henen ga, en mijnen Vader begrave. Doch Jezus zelde tot hem: volg mij, en laat de dooden hunne dooden begraven.’

Dat de man, van wien hier gesproken wordt, een Discipel van Jezus was, die hem volgde, en dus zijn onderwijs eenigen tijd genoten en zijne wonderen gezien had, is duidelijk uit de benaming; doch of men door denzelven een der twaalven, en wel Philippus, verstaan kan, komt ons duister voor. Lucás, die hier vooral moet vergeleken worden, in zijn Evangelie Cap. IX:59, 60, zegt ons, dat Jezus ook tot hem gezegd hebbe: ‘doch gij! ga heen, en verkondig het Koningrijk Gods.’ Of dit ziet op eenen toekomstigen post, of om in het vervolg aan het sterfhuis zijnes Vaders het Koningrijk van God te verkondigen, is ons ook min of meer duister; het eerste is echter het waarschijnlijkste, omdat Jezus gezegd had: volg mij, namelijk op mijne reizen.

Jezus zegt, volgens Lucas, dat hij hem volgen zoude; hij, Jezus discipel, die zulks reeds te voren gedaan had, scheen nu te willen weggaan, om zijnen vader te begraven; doch Jezus, dit bemerkende, zeide daarom: volg mij. Hij scheen gereed om Jezus onbepaald te volgen, doch verzocht alleen de vrijheid, eer hij hem aanhoudend volgde, of hij zijnen Vader, die onlangs gestorven was, en nog boven de aarde stond, mogt begraven?

[p. 486]

Op deze wijze worden de woorden, vs. 21, gemeenlijk opgevat. Er zijn echter Uitleggers, die meenen, dat zijn verzoek aan Jezus zoude geweest zijn: ‘laat mij toe, daar mijn Vader oud en zwak is, dat ik bij hem blijve, om hem op te passen, zoo lang hij nog leven zal, en wanneer hij gestorven en begraven is, dan zal ik u gezet volgen;’ - en dit meenen zij, omdat de Joden toen althans de gewoonte hadden, om op denzelfden dag, en wel binnen vier uren na het afsterven, hunne dooden te begraven. Zie Hand. V:7-10.

Doch kunnen de woorden dezen zin wel in zich bevatten; kunnen zij dit waarlijk beteekenen? Is het niet beter, om bij de uitdrukkingen van Mattheus en Lucas te blijven? Het is immers mogelijk, dat Jezus zich met zijne discipelen, op dien tijd, kort bij het sterfhuis bevonden heeft? Het is ook mogelijk, dat de man, waarvan hiet gesproken wordt, zijnen Vader ziek of zwak, of wel gezond heeft thuis gelaten, toen hij zich naar Jezus begaf, en dat hij, bij Jezus zijnde, even vóór dat deze, volgens Lucas, tot hem zeide: ‘volg mij,’ de tijding heeft bekomen, dat zijn Vader schielijk gestorven ware. Indien wij dit zoo beschouwen, kunnen wij bij de woorden blijven.

Verzocht die man dan, vóór dat hij Jezus gezet volgde, om eerst zijnen Vader te begraven; Jezus antwoordde hier op, volgens Mattheus en Lucas: ‘laat de dooden hunne dooden begraven.’

Jezus verstaat zeker door de eerste uitdrukking, dooden, menschen, die wel leefden, doch die geestelljk dood waren, op welken de Evangelie-leer geen invloed had, het zij ze die verzuimden, of er, door verharding of verstrooijing, geen ware vrucht van genoten; door de laatsten verstaat hij afgestorvenen, overledenen, dooden in eenen physiken zin. Laat, wil Jezus zeggen, de eersten de laatsten begraven. Dit is eene wijze van spreken, van welke Jezus, Paulus en meer andere Schrijvers, zoo als bekend is, zich bediend hebben.

Dan, was het geen betamelijke kinderpligt, dat deze discipel eerst zijnen Vader begroef, en dan Jezus volgde? Hoe kon Jezus hem dan dit antwoord geven? Deze zwarigheid weg te nemen, is in de voorstelling dezer plaatse mijne voorname bedoeling.

Indien het zeker ware, dat deze discipel een der twaal-

[p. 487]

ven of wel Philippus geweest zij, dan zouden wij deze zwarigheid door Mozes Wetten, omtrent de bijwoning der begravingen, welke door Nazireërs en Priesters niet mogt verrigt worden, mogelijk kunnen uit den weg ruimen; doch daar dit alleen op eene overlevering steunt, willen wij hiervan niets verders aanvoeren.

Om deze zwarigheid geheel weg te nemen, dunkt ons, moeten wij de aandacht eerst op dezen discipel, on dan op Jezus vestigen.

Wat dezen discipel betreft: Hij, zagen wij, had reeds het onderwijs en de wonderen van Jezus eenigen tijd bijgewoond, en was daar zoo zeer mede ingenomen, dat hij zelfs, toen zijn Vader oud, mogelijk ziek en zwak was, zich niet kon onthouden, om de lessen van Jezus aan te hooren en zijne daden te bewonderen: hij had ook zeer waarschijnlijk gehoord, en zeer wel begrepen, het voorstel van zekeren Schriftgeleerden, vs. 19, die tot Jezus gezegd had: ‘Meester, ik zal u volgen, waar gij ook henen gaat;’ en ook het antwoord van Jezus, vs. 20: ‘de Vossen hebben holen, en de vogelen des hemels nesten; maar de Zoon des Menschen heeft niet, waar hij het hoofd nederlegge.’ Hij had derhalve zelfbewustheid, dat het hem, in de navolging van Jezus, niet te doen moest zijn om eenig aardsch voordeel. Hier komt vooral nog bij, dat het antwoord van Jezus: ‘laat de dooden hunne dooden begraven,’ ons duidelijk moet overtuigen, dat Jezus het geestelijk leven in hem erkende; ja hij was zulk een geloovig discipel van Jezus, dat hij zelfs erkende zwarigheid te maken om zijnen Vader te begraven, omdat hij de gevolgen, welke hieruit voor zijn gemoed konden voortspruiten, min of meer voorzag: en wat doet hij? hij wilde dezen kinderpligt niet in acht nemen, zonder vooraf Jezus daarover te raadplegen, en zijne toestemming, als iemand, die zich geheel en al aan de leiding van Jezus had overgegeven, te verzoeken.

Wanneer wij nu dit zoo verheven karakter, dit regt Christelijk bestaan, wel in aanmerking nemen; dan, dunkt ons, is de les van Jezus: ‘volg mij, en laat de dooden hunne dooden begraven,’ allergepast, ten hoogste wijs. Jezus wil hierdoor niet, dat kinderen zich zouden onttrekken aan den laatsten liefdepligt, in het begraven van hunne overledene Ouders, dan alleen in zekere

[p. 488]

omstandigheden. Het is een les in het Koningrijk van Jezus: ‘die vader of moederlief heeft boven mij, is mijns niet waardig,’ Matt. X:37. Was nu deze Discipel zoo naauw aan Jezus en zijne leer verbonden, zoo als te voren is aangetoond, en had Jezus tot hem gezegd: volg mij; dan had hij hier twee pligten op den zelfden tijd voor zijne rekening; of zijn' Vader te begraven, of Jezus te volgen. Moest hij dan niet, volgens Jezus bevel, uit eene meerdere liefde voor dezen, dan voor zijnen Vader, Jezus volgen, en de dooden, volgens Jezus zeggen, hunne dooden laten begraven; te meer, daar Jezus hierdoor ingewikkeld te kennen gaf, dat zijn Vader, al ware hij er niet bij, wel zou begraven worden?

Hier kwam nog bij, dat de wijze Jezus voorzag, hoe de bijwoning der begrafenis van zijnen Vader, en vele omstandigheden, die gewoonlijk daarmede vergezeld gaan en daaruit voortvloeijen, hem, die alleen geestelijk leefde, onder alle die geestelijke dooden, de grootste nadeelen voor zijn gemoed zouden kunnen veroorzaken. Wat was er anders uit een verkeer met geestelijke dooden te wachten? Ja, Jezus zegt te meer: volg mij, omdat hij ook op het punt stond, om zich van die plaatse te verwijderen, vs. 23.

ô Hoe duidelijk boezemt hier Jezus aan dezen Discipel, aan anderen, aan ons in, om, indien het Evangelie-licht eenige kracht doet op het gemoed, zelfs noodzakelijke pligten liever op te offeren, dan door afleidingen en verleidingen, die uit de inachtneming van dezelve dikwerf kunnen ontstaan, zich in gevaar te stellen, om dit heilzame licht, de bron van waar, van geestelijk, van eeuwig geluk, te verduisteren!