Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1808

Iets, over het karakter, de zeden en gewoonten der Moldaviers en Wallachiers,

(Overgenomen uit the Pressent State of Turkey, by thomas thornton.)

Moldavie en Wallachie behoorden weleer tot het aloude Dacie, hetwelk daarenboven bevatte Zevenbergen en het Bannaat Temeswar. In den jare 270 ontruimde Kei-

[p. 286]

zer aurelianus de provincien aan gene zijde van den Donau, en bragt de Romeinsche troepen en volkplantingen in zijn nieuw Wingewest Opper-Dacie over.

De bewoners der ontruimde provincien bleven met de Gothen ingelijfd, en dienden als bemiddelaars tusschen hunne broeders, die aan de overzijde der rivier woonden, en de nieuwe Volkplanters.

De uitkomst regtvaardigde de staatkunde van aurelianus. Deze uitgebreide provincie, welke de Romeinen niet hadden kunnen verdedigen, hare onafhankelijkheid herkregen hebbende, diende langen tijd ten onverwinnelijken bolwerk tegen de invallen der Barbaren van het Noorden.

Van tijd tot tijd en beurtelings gestaan hebbende onder de heerschappij der Gothen, Hunnen en Gepiden, werd Dacie door kleine Vorsten beheerscht, die zich onder de bescherming van Hongarije begaven. Eindelijk werd Wallachie door de Ottomannen veroverd in den jare 1418; Moldavie onderwierp zich aan soliman den I, in den jare 1529.

De reiziger, door dit land trekkende, staat verbaasd over deszelfs fraaiheid, de verscheidenheid der oogstanden en liggingen, en de vruchtbaarheid van den grond, die in der daad zeer gebrekkig wordt bewerkt, genoeg evenwel om denzelven rijkelijk vruchten te doen dragen.

De aloude Daciërs waren zeer krijgshaftig; doch hunne afstammelingen in onze dagen gelijken niet meer naar hen. Bij hen heeft eene soort van trotsche halstarrigheid het mannelijk en achtbaar karakter der Romeinen vervangen, die hun doet van de hand wijzen, hetgene zij wel weten dat men niet zal nalaten hun te ontnemen, en hunne genegenheid vestigen op goederen, welke zij niet meer durven verdedigen.

De boeren geven zich zelve den naam van Rumuns of Romeinen: eene benaming, door welke zij van de edelen of bojards onderscheiden worden. Hunne taal heeft eenige overeenkomst met het Italiaansch, verbasterd door de vermenging met eene barbaarsche taal.

De kleeding der inwoneren is nagenoeg nog de zelfde, als in welke zij op de kolom van trajanus staan afgebeeld. Dezelve bestaat uit een hemd van grof linnen, een groote pantalon, een gordel, aan welken een bijl hangt, een schapenvacht, over de schouders geslagen en op de borst vastgemaakt, en schoenzolen van onbereid leder.

[p. 287]

Hun woest voorkomen maakt een zonderling kontrast met hunne kleinmoedigheid: want zoo groot is hunne vernedering, dat zij overtuigd zijn dat de natuur hun ligchaamssterkte heeft ontzegd. In gevolge hiervan worden zij beurtelings uitgeplonderd en mishandeld door de Tarken, Grieken, Duitschers en Russen. Zij vlugten op het zien van eenen reiziger, die dikmaals gevaar loopt van aan stroo en vuur gebrek te lijden. Intusschen zijn zij niet ongevoelig voor vriendelijke behandelingen, en de gifte van een klein stukje gelds aan de kinderen, of aan den eersten boer, welken men ontmoet, is genoeg om hun vertrouwen te winnen en den reiziger eenig gemak te bezorgen. De Heer thornton, op deze wijze te werk gaande, werd niet slechts wel onthaald, maar bij zijn vertrek verzelde hem het geheele gezin en dikmaals de buren, hem aanbiedende, zijn rijtuig over de kwade wegen te helpen, die men altijd aan den ingang der dorpen ontmoet.

De Grieksche Godsdienst is de heerschende in de twee Prinsdommen. Zeer gehecht zijn de inwoners aan deszelfs gebruiken en plegtigheden, en zijn zeer bevreesd voor deszelfs dreigementen. Hunne godsvereering kondigt zich op eene zeer onaangename wijze aan, door het gestadig geluid van klokken. Te Bucharest in het bijzonder wordt dit gedruisch bijkans onverdragelijk op de feestdagen, omdat deze stad meer kloosters en kerken bevat, dan er voor geheel de beide Prinsdommen zouden noodig zijn.

Het dansen is de voornaamste uitspanning van het Volk. Bij de Wallachiërs geschiedt het met kwijnende gebaren; de speelwijzen zijn eenvoudig en eentoonig, en in hunne bewegingen heerscht eene zekere wellustige logheid. De danser en de danseres vatten elkander beurtelings bij de handen, en verheffen dezelve boven hunne hoofden. Hunne passen zijn eene beweging voor- en achterwaarts, toestemming of weigering aankondigende, en die, zonder eenige verandering, bij de drie vierendeel uurs aanhoudt.

Hun voornaamste spijze is een dikke pap, van maismeel gemaakt, welke zij mammalika noemen; het is eene gezonde en zeer voedzame spijze.

De bewoners van het gebergte zijn, even als die der Alpen, met kropgezwellen gekweld. Deze dikten staan

[p. 288]

zeer leelijk en afzigtig, en de bewoners, vooral de Vrouwen, trachten dezelve onder hunne kleederen te verbergen. Wanneer deze ziekte eene zekere hoogte heeft bereikt, vernietigt zij in zekere mate bij hem, die er van aangetast wordt, het onderscheidende kenmerk van den mensch; de ziel wordt er zoo wel door aangedaan als het ligchaam. Zij vervallen in eene volslagene zwakheid van verstand.

De bewoners van het platte land bereiken zelden den ouderdom van zeventig jaren; op hun zestigste jaar zijn zij oud en asgeleefd. Dit, echter, ontstaat niet uit oorzaken, aan het klimaat eigen: want de slepende ziekten zijn er onbekend, en de gal- en afgaande koortsen, hoewel menigvuldig, zijn er zelden doodelijk.

Het getal der inwoneren van de beide Prinsdommen wordt op een millioen gerekend; een getal, hetwelk in geene evenredigheid staat tot de uitgebreidheid van het land, de vruchtbaarheid van den grond en den rijkdom van deszelfs voortbrengselen. Indien de inwoners het voordeel van een goed bestuur genoten, indien hunne nijverheid genoegzame veerkracht konde bekomen, indien zij van het bezit der vruchten van hunnen arbeid verzekerd waren, hun getal zou weldra zeer schielijk toenemen, in evenredigheid der kleine moeite, waarmede zij zich van levensonderhoud kunnen verzorgen. De schatten der natuur zouden zich in werkzame handen vermenigvuldigen, en ongetwijfeld eene bloeijende bevolking voortbrengen.

De bewoners dezer twee provincien zijn verdeeld in edelen of bojards, kerkelijken, burgers, boeren of Rumuns, en Bohemers of Egyptenaren.

De personen, die tot de laatstgemelde klasse behooren, hebben de kleur en gelaatstrekken der bewoneren van Ethiopie, en men ontmoet die trekken bij de lieden van het zelfde geslacht, door gansch Europa verspreid. De meesten hunner zijn slaven, in dienst van den adel, die hen gebruikt tot koetfiers, koks, bakkers, enz. Zij staan ten doel aan alle de grilligheden hunner meesteren, die zonder medelijden, en dikmaals zonder reden, hen mishandelen; voor het overige bezitten zij zeer ondeugende neigingen, en eene overhellende geneigdheid tot kwaadwilligheid, nijd, dieverij en de afzigtelijkste morsigheid. Men is hier te lande van gedachte, dat de zwaarste euveldaden, als de

[p. 289]

struikrooverij, de moorden, enz. gemeenlijk door de Egyptenaren gepleegd worden.

De vrije lieden onder hen houden zich onledig met het aanfokken van runderbeesten, paarden, enz. het maken van houten lepels en andere huisgeraden, en het drijven van een kleinen koophandel in dingen van geringe waarde. Hunne vrouwen zwerven door het land, om goed geluk te zeggen aan dezulken, die aan hare voorspellingen willen geloof slaan.

De Rumuns zijn met allerlei soort van imposten en belastingen bezwaard; doch in hunnen persoon zijn zij door de wet gedekt tegen de grilligheden en mishandelingen hunner medeburgeren; de wethouders en andere regeringsleden zijn alleen geregtigd om hen aan den lijve te straffen.

Zij bearbeiden de landen der bojards en andere landeigenaren, en betalen de tienden der voortbrengselen. Indien zij over hunne meesters niet voldaan zijn, verlaten zij dezelve, om met hun gezin en tilbare have zich op de landerijen van andere meesters neer te slaan. Doch zij zijn onmagtig om zich aan de knevelarijen en roofzucht der regeringe te onttrekken; van hier dat zij geen werk verrigten, waarvan zij niet kunnen hopen de vruchten te zullen plukken, en van den geest van uitvindinge en nijvere werkzaamheid geenerlei blijk vertoonen.

Zij geven zich aan de ledigheid over, en beoefenen ter naauwer nood de onontbeerlijkste kunsten. De werktuigelijke worden overgelaten aan de buitenlanders, die dezelve oefenen onder de bescherming der Gezanten en Konsuls hunner natien.

In gevolge des willekeurigen gezags der regeringe, staan angst en vreeze op het gelaat der landzaten geteekend; zij zijn aan de dronkenschap verslaafd, uit de behoefte ontstaan, om hunne rampzaligheid voor eenige oogenblikken te vergeten.