Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1808

Het origineel en de kopy.

De geschiedenis der Schilders levert belangrijker voorvallen op dan die der Dichters. Nooit, misschien, heeft een dichtwerk zulke warme voorstanders gehad als een schilderstuk. Een dichtstuk wordt beoordeeld voordat het bewonderd wordt, terwijl men gemeenlijk een schilderstuk bewondert eer men het beoordeelt. Een vermaard Veldoverste, in de dagen van ouds, deed het beleg eener stad opbreken, uit vreeze dat eene schilderij van een groot meester zoude beschadigd worden, hetwelk in de belegerde stad bewaard werd.

Frankrijk heeft een millioen voor eenen St. Hieronymus geweigerd.

Vele schilderstukken zijn tot zoo hoogen prijs opgejaagd, dat Vorsten alleen dezelve konden betalen.

Allen kennen het schildertalènt van adriaan van de velde; doch weinigen zijne ontmoeting met eenen Engelschman, een groot liefhebber van schilderijen.

Lord clarendon had een zeer fraai Landhuis gekocht in de nabijheid van Antwerpen; de bosschen, de wateren en de hoogten leverden eene aangenaame ligging uit, en verschaften ruime stoffe voor de verbeeldingskracht. Van de velde, op zekeren tijd daar voorbijtrekkende, door die plek bekoord, werd straks te rade, dezelve op het doek te brengen. Hij nam zijn verblijf in een naburig Dorp, en vervaardigde eene heerlijke schilderij van dit landschap. Eenigen tijd daarna vertrok hij met deze schilderij naar Londen, om dezelve aldaar te verkoopen; maar dewijl hij er niet zoo veel voor konde maken als hij vraagde, stak hij het stuk in eene openbare veiling, met oogmerk, echter, om het op te houden, indien het niet hoog genoeg liep.

Lord clarendon bevond zich thans in Engeland, om er eenige zaken te regelen. Hij bevond zich op de verkooping

[p. 176]

in het oogenblik als er op de schilderij van van de velde werd geboden; hij herkende daarin zijn eigen Landhuis, tot in de kleinste bijzonderheden. Men begon tamelijk hoog tegen elkander op te bieden, toen de Lord, zijne stem verheffende, riep: Vijf-en-twintig guinies!

Die prijs overtrof reeds des Schilders verwachting. Lord clarendon, ziende dat het opbieden nog al voortduurdel, en vreezende dat het stuk hem ontgaan zoude, riep: ‘Ik geef het Origineel voor de Kopij!’ Op het woord Kopij werd ieder van verbaasdheid bevangen. Van de velde rijst woedende op, en vraagt aan den Lord, of hij een kenner was en aldus konde spreken? - ‘Ik ben zulk een goed kenner,’ hernam hij, ‘dat ik herhale: Ik geef het Origineel voor de Kopij.’ - ‘Maar, Milord, bedenk wel dat gij u bedriegt...’ - ‘Van de velde is alleen maker van dit stuk, en voor de derdemaal bied ik hem het Origineel voor de Kopij.’ - Toen vatte de Schilder het raadsel, nam de schilderij van de veiling terug, en de verkoop werd ten overstaan van eenen Notaris gesloten. Sints dien tijd hield van de velde dikmaals zijn verblijf in dit huis, hetwelk hem een streelend aandenken herinnerde.