Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1808

Verslag van het verloskundig geval, aan de Huisvrouw van Jan Acquoy overgekomen op den 12-14den Julij 1808, door Norbert Louis Hebbelynck, gepromoveerd Heelen Vroedmeester in Gent, Utrecht en Amsterdam; voor dezen practiseerend Heel- en Vroedmeester in Loenen, thans practiseerend Heel- en Vroedmeester in Amsterdam. Aldaar, bij L. van Es, 1808. In gr. 8vo. 41 Bladz.

Zeer moeijelijk valt het den Mensch, wanneer hij zijne handelwijze, welke hij voor zichzelven billijk oordeelde, verkeerd uitgelegd, in een hatelijk daglicht geplaatst, en zijnen goeden naam verdacht gemaakt ziet, stil te zwijgen, zich zijner eigene zaak niet aan te trekken, noch voor haar met alle die wapenen te strijden, welke hij te harer verdediging meent met regt te kunnen gebruiken. Deze moeijelijkheid gevoelde ongetwijfeld ook de Schrijver van dit Verslag, daar hij, volgens het algemeen gerucht, beschouwd wierd, de Huisvrouw van jan acquoy mishandeld te hebben, en op deze wijze haar moordenaar geweest te zijn.

Reeds had de Heel- en Vroedmeester hebbelynck het geheele geval zuiver en waarachtig als eene Verklaring opgesteld, en dezelve aan de Commissie van Geneeskun-

[p. 538]

dig Toevoorzigt, hier ter stede gevestigd, als ook eenige dagen daarna aan den Burgemeester ingeleverd; dan, dit niet genoegzaam oordeelende tot zijne verdediging, nam hij een ander middel bij de hand, door namelijk het publick den inhoud van zijne Verklaring mede te deelen niet alleen, maar tevens te doen zien, dat zijne behandeling door de eerste Mannen van Europa beschreven, gevolgelijk aan duizenden geleerd is geworden, en dat daarenboven het gansche gerucht zijnen oorsprong te danken heeft aan de onvoorzigtige uitspraak van den Vroedmeester schumer, die de bedroefde en tevens verwarde, en op zich zelve beschouwd, onberedeneerde zinnen van den man der overledene zoodanig heeft op hol gebragt, dat hij niet beter wist of hij handelde en sprak naar waarheid. (Zie bladz. 5.)

De Verklaring in haar geheel te wijdloopig zijnde, en juist voor het publiek als zoodanig niet geschikt, deelen wij de hoofdzaak mede. Nadat de Heer hebbelynck alle mogelijke hulpe der Natuur ter verlossinge der Huisvrouwe van acquoy afgewacht, en haar nu en dan ondersteund (naar ons inzien wel wat vooruitgeloopen had), besloot hij eindelijk datgene daar te stellen, waarin dezelve te kort schoot, en alzoo de doorzakking van het hoofd door de bovenengte van het bekken te bewerken. De Lijderes derhalve de plaatsing als voor een geklemd hoofd latende aannemen, bragt hij den mannelijken tak van de Levretsche tang, volgens de gewone wijze, in het bekken, vervolgens den vrouwelijken tak, en vereenigde dezelven; oogenblikkelijk hoorde hij een pijnlijken schreeuw van de Lijderes, haalde daarop de tang naar buiten, legde dezelve op nieuws aan, om het hoofd eene schuinsche daling in het bekken te verschaffen, ondervindende daarbij de grootste moeijelijkheid; - de Lijderes werd met kramptrekkingen en bevingen overvallen, door den gevoeligen uterus, die door het inbrengen van de tang geprikkeld werd; - eindelijk zag hij zich gedrongen van deze handgreep af te zien.

Het geval dringend oordeelende, gaf hij zulks aan de familie te kennen, verzocht om een tweeden Vroedmeester, 't welk hem werd toegestaan. De Heer aalderink wordt, als het naast bij wonende, gehaald; deze beschouwt het geval als kritiek, verklarende dat het geene politie was van het hoofd om de tang aan te leggen, en hebbelynck niet te kunnen adsisteeren, maar zijnen

[p. 539]

Leermeester, den Heer schumer, te willen halen. Hebbelynck staat dit toe. Na verloop van een half uur keert aalderink met schumer terug; deze laatste onderzoekt, volgens de opgave van hebbelynck, het werk, gedurende het tijdstip van mogelijk nog geene minuut; en het resultaat van dit onderzoek was, dat schumer, in het bijzijn van alle omstanders, tot hebbelynck zeide, dat hij te vroegtijdig gewerkt had, dat hij hem niet konde adsisteeren, maar dat hij zijnen Professor moest laten halen; vertrekkende beide de Vroedkundigen, nadat de Vroedvrouw eene berisping had bekomen, dat zij hebbelynck te vroeg had laten roepen.

Nu verloor hebbelynck op eens al het aanzien en vertrouwen; terwijl de ongelukkige Lijderes niets won dan een onherstelbaren schrik; hare krachten bezweken hoe langs hoe meer, welke hebbelynck door het voorschrijven van een versterkend mixtuur trachtte op te wekken; in één woord, op den 14den Julij, in den avond, bezweek de beklagenswaardige, nadat eene Stads Vroedvrouw tegen hebbelynck gezegd had, dat alles wel schikken zou, dat het eene natuurlijke verlossing was, en dat zij hoop had de Vrouw nog te zullen verlossen. - Het overige gedeelte van dit Verslag bevat onderscheidene aanhalingen van verschillende Vroedkundigen, die de Heer hebbelynck, ter staving zijner gedachten en ter verdediging van zijne gehoudene handelwijze, aanvoert.

Wij gevoelen al het dieptreffende van de uitspraak van den Vroedmeester schumer, die immer ten nadeele van hebbelynck werken moest, en kunnen niet nalaten bij deze gelegenheid onze verontwaardiging over dergelijke handelwijze, in eene zaak van zulk een teederen aard als de Verloskunde, aan den dag te leggen. Wij veroordeelen het gedrag van den Heer schumer (in de onderstelling dat alles naar waarheid is), omdat zijn Ed. zulk een vonnis, al ware het nog zoo gegrond, zoo openlijk heeft uitgesproken; omdat hij zijdelings eenen Hoogleeraar ten toon stelt, waaromtrent wij in 't zekere meenen dat zijn Ed. verkeerd onderrigt is; en eindelijk omdat Hij, dadelijk na zijne uitspraak, de hulpbehoevende Vrouw verliet, zonder of zelf iets te verrigten, of zijnen raad mede te deelen. Dit eischte de stem der menschelijkheid.

Ofschoon wij nu, om de aangevoerde redenen, het

[p. 540]

gedrag van den Heer schumer afkeuren, willen wij echter daaruit niet hebben afgeleid, dat de meening van dien Heer omtrent de behandeling der Vrouwe van acquoy geheel ongegrond zij; daar wij, na een gestreng onderzoek omtrent de handelwijze van hebbelynck, ongetwijfeld het een en ander ten voordeele der verklaring van schumer, dien wij voor een bekwaam Vroedmeester houden, zouden moeten aanvoeren: dan wij willen de wond niet verder openrijten, en de beslissing van dit ongelukkig geval aan het bedaard en verstandig onderzoek van het Geneeskundig bestuur overlaten.