Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1807

Nuttigheid der koffij, ter geneezinge van de koorts.

De Koffij, in poeder gebruikt, even als de Quinquina, geneest de aanhoudende en hervattende Koortzen; doch zij geneest ook alle de tusschenpoozende Koortzen, bij eene stenische of ontsteekingagtige Diathesis^(*) aanweezig. De gift, ten dien einde, is even groot als van de Quinquina, en het gebeurt zelden, dat twee of drie oncen Kossij deeze soorten van Koortzen niet volmaakt geneezen.

Die zelfde hoeveelheid vermindert spoedig en geneest volkomen de zwaarste Ontsteekingskoortzen, zonder dat men de toevlugt behoeft te neemen tot aderlaatingen, welke men in dergelijk geval gemeenlijk in 't werk stelt, inzonderheid indien de zieke of herstellende aan een plantendieët onderworpen wordt.

Alle de Koortzen, tegen welke men, volgens eene al te empyrische gewoonte, de Quinquina vrugteloos heeft gebruikt, worden ligt overmeesterd door eenige oncen fijn gestotene Koffij, meer of min, naar gelange der hoeveelheid Quinquina, welke men voorheen heeft gebruikt, en waarvan, door dit middel, de zomtijds nadeelige gevolgen hersteld worden. De reden is, omdat de Koffij in eene omgekeerde rede der Quinquina als een sterk prikkelend middel werkt.

Een groot getal aanmerkingen en proeven heeft, zedert eenigen tijd, de waarheid deezer stellinge beweezen. Aan den vermaarden Geneeskundige rasori, algemeen Opziener der Gezondheid in het Koningrijk Italie, zijn wij deeze belangrijke ontdekking verschuldigd, die het menschdom geen gering voordeel kan aanbrengen.

(*) De Diathesis is eene bijzondere gesteldheid van den mensch, het zij natuurlijk of tegennatuurlijk.

[p. 656]

Men denke intusschen niet, dat de Koffij een algemeen geneesmiddel is tegen alle aanvallen van Koorts. Indien dusdanig eene dooling met opzigt tot de Quinquina zeer veel kwaads heeft gedaan, niet minder gevaarlijk zoude het zijn, in denzelfden misslag te vervallen ten aanzien van de Koffij. In den staat eener Astenia^(*) gebruikt, zoude zij dezelve doen toeneemen, en gevaarlijke gevolgen hebben. Vooraf moet men derhalven weeten te onderscheiden, en dit is van geen klein belang, hoedanig de Diathesis zij, in welke de Zieke zich bevindt; en daarna eerst moet men hem of de Koffij, of de Quinquina doen gebruiken, naar gelange van den staat van Stenia^(†) of Astenia.

(*) Zwakheid der Spiervezelen.

(†) Stenia is het tegengestelde van Astenia, dat wil zeggen, de sterkte der Spiervezelen. Deeze beide woorden zijn nog nieuw in de Geneeskundige taal.