Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1807

Beschrijving van eenige voornaame bijzonderheden, de rivier Senegal en het omliggend land betreffende. Volgens Colberry.

(Ontleend uit blagdon's Modern Discoveries.)

De uitgestrektheid van de Rivier Senegal, van derzelver mond tot den Waterval van de rots, onder den naam van Felow bekend, is ten naastenbij tweehonderd en tachtig (Engelsche) mijlen; schoon de afstand, in eene regte lijn, tusschen deezen Waterval slegts honderd en zestig mijlen haale. Dan geene Rivier in de geheele wereld is misschien zo vol inhammen, bogten en wendingen.

Van de gemelde rots Felow na de zee gaande, is het weldra te bemerken, dat dezelve een kronkelenden loop neemt in de landen. De algemeene asloop is vrij zagt, en alles wijst aan, dat het gedeelte van Asrica, liggende tusschen den achtsten Graad Ooster Lengte van het Eiland Ferro en den Atlantischen Oceaan, en tusschen den twaalfden en achttienden Graad Noorder Breedte, een vrij laag land, en dat de schuinte van het watrpas bijkans onmerkbaar is.

De wateren van de Senegal, over deezen in 't algemeen zandigen, ligten, en bijkans horizontaalen grond loopende, volbrengen dien loop ongestoord door de landen, welke zij doorsnijden, en worden gevolglijk van den regt voortgaanden loop afgewend door de geringste plaatslijke omstandigheden. Bij voorbeeld, een digt bosch, een bank van rotzen, een harde steenlaage, of eene meer dan gewoon vastgepakte aarde, verandert schielijk de loopstreek deezer wateren, en doet dezelve zulk een ziegezaagenden koers neemen, dat de Rivier bijkans al-

[p. 241]

le oogenblikken na den oorsprong schijnt weder te keeren.

Met één woord, geene andere Rivier is zo menigvoud onderworpen aan zulke onverwagte wendingen en talrijke kronkelingen. De Senegal wendt zich zo dikwijls van zelve, en de takken neemen zo menigwerf geheel andere richtingen dan men dagt te zullen ontmoeten, dat, bij het bevaaren deezer Riviere, 't zij zeilende, of getrokken wordende, welk laatste de meest gewoone wijze van vaaren is, de vaartuigen steeds van koers moeten veranderen: het gebeurt menigmaalen dat zij acht-enveertig uuren doorbrengen in het omvaaren van een Schiereiland, welks landengte slegts eene breedte heeft van twintig vademen; zo dat zij, naa eene reis van twee dagen, zich juist onder den zelfden meridaan bevinden als van waar zij afstaken.

Deeze sterk kronkelende vaart geeft aan den overtogt van het Eiland St. Louis tot Galam eene lengte van meer dan honderd mijlen; en de reis op de Senegal, welke alleen in het regen-saisoen kan ondernomen worden, zijnde dit het jaargetijde, wanneer de Rivier het hoogste water heeft, is altoos aangemerkt als gevaarlijk voor de gezondheid, ja het leeven der reizigeren. Bekend is het, dat een derde gedeelte van de Europeaanen, die deeze reis ondernamen, tot slagtoffers strekten van deeze moeilijkheden en gevaaren. In de daad, de veelvuldige bogten en wendingen van de Senegal maaken slegts een klein gedeelte uit van de ongemakken deezer reize. Allen, die dezelve ondernamen, hebben steeds de ongelegenheden ondervonden, veroorzaakt door de zandbanken, door de rotsagtige uitstekken, welke in het bedde der Rivier voorkomen; door groote boomen en zwaare aardklompen, die het water afwenden; door de stormen en wervelwinden, afgewisseld door doodelijke stilten; door een brandend heeten dampkring, die, in beweeging gebragt zijnde, verstikkend is; door onverwagt opkomende ongelegenheden, veroorzaakt door de onoplettenheid en het verzuim der Negers, die de bootslieden zijn, en eindelooze geschillen hebben met de Vorsten en Opperhoofden, door wier land zij heenen vaaren; door de ongezonde uitwaassemingen van de bloezems eeniger boomen, die in groote menigte langs de oevers van deeze Rivier groeijen, en die, schoon derzelver geur aangenaam is, nogthans zwaare hoofdpijn ver-

[p. 242]

oorzaaken, en anderzins de gevaaren van deeze lange vaart vermeerderen. - Maar, door zekere voorzorgen, die zeer mogelijk in 't werk te stellen zijn, zou de Regeering deeze vaart in 't vervolg veel veiliger, ja zelfs aangenaam kunnen maaken; en deeze te werk gesteld zijnde, zon de reis van het Eiland St. Louis tot Galam een mengzel van vermaak en bewondering opleveren, en eene der belangrijkste rivierreizen uitmaaken, welke knnnen gedaan worden: want in deeze lange en veelvuldige bogten is de Natunr onbeschrijflijk mild geweest in het verleenen van den sterksten groei, zo wel als in alles wat verbaazend en aangenaam is in het Dieren-rijk.

In eenige der deelen, welke men doortrekt, ziet men ten toon gespreid alle de bekoorelijkheden, welke de Natnur, in haaren maagdlijken staat, bezit; in andere bewondert men de treffendste uitwerkzels, voortgebragt door haaren ouderdom; de boomen, onder welken men 'er aantreft van eene hoogte en dikte, welke een hoogen ouderdom aanduiden, en een mengzel van bewondering en eerbied verwekken; terwijl veele verbaazende blijken van groeizaamheid nog in volle kragt zijn, en ons schijnen te willen overtuigen, dat de Natuur, in deeze eenzaame en vrugtbaare oorden, altoos in de Lente haars leevens is, en nooit oud wordt.

In alle deelen der Riviere, waar het water ondiep is, vindt men een groot aantal Kaymans en Hippopotami van eene ontzettende grootte. - De oevers verschaffen een tooneel voor de potzige beweegingen van een groot aantal Aapen van verschillende soort; desgelijks voor de schaaden schuldlooze vermaaken van Antelopen, Gazellen, en andere viervoetige Dieren. - De boomen zijn vol Vogelen, wier schitterende en zonderlinge kleuren het oog verrukken en de ziel bekooren.