Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1807

Voorbeeld eener geneezinge van de Poolsche vlecht.

Deeze ziekte, in welke het hoofdhair zodanig onderling verward en ineen gevlogten is, dat het niet kan losgemaakt, gebroken of afgesneeden worden zonder bloedstorten, ontmoet men bijkans nooit in Frankrijk; doch in Polen is zij zeer algemeen: van hier de benaaming van Plica Polonica, of Poolsche Vlecht. Vooral zijn 'er de Jooden mede gekweld, welke in die landen woonen. Onder de oorzaaken, welke tot deeze verschrikkelijke huidziekte meest bijdraagen, noemt men de morsigheid, in welke die lieden leeven; zelden kammen zij zich, zijn laag in den grond en vogtig gehuisvest, en drinken overmaatig veel brandewijn. Eene andere oorzaak dier ziekte heeft haaren grond in zekere wateren in Polen, waarvan het gebruik, 't zij onder de gedaante van drank, of tot baaden, veel nadeels voortbrengt. Bij deeze oorzaaken moet een erfgebrek gevoegd worden, 't welk van de vaders op de kinderen overgaat, en bestaat in de al te groote opening der poriën en der vezelagtige hairen, die zich onder de huid van den hoofdschedel bevinden; waardoor veroorzaakt wordt, dat het dik en lijmerig voedend zap, ontstaande uit het gebruik van grof voedzel en onzuiver water, door middel der warmte, door het onmaatig gebruik van brandewijn verwekt, in de holigheden der hoofdhairen wordt gevoerd, door derzelver poriën doorlekt, en deeze ziekte veroorzaakt.

In den jaare 1797 wierd ik ontboden bij Mevrouw camp..., woonende in de straat Vendôme (te Parijs), die van deeze ongewoone huidziekte was aangetast. Mevrouw camp... is van een bloedrijk gestel en zeer driftig van aart. In haare jeugd hadt zij zich in het gebruik van sterken drank verloopen, en in de ziel zeer zwaare aandoeningen geleeden.

[p. 223]

Ik zag haar in de eerste dagen dat het kwaad zich openbaarde; ik vond haar in eene zeer zwaare heete koorts, de oogen zeer rood, zich naauwelijks kunnende openen of het geringste licht verdraagen. Op den vijftienden dag van haare ziekte ontdekten wij, dat haar hair overend stondt, in malkander gedraaid en zamengepakt was, zoodat de zieke haare nachtmuts niet op het hoofd konde houden; en wanneer 'er lokken wierden afgesneeden of braken, liep 'er bloed uit, vooral in de verheffing der koortze, omdat de zieke alsdan zeer onrustig was, en het hoofd zeer sterk bewoog.

Ik diende haar bloedzuiverende middelen toe, en voegde 'er, in de eerste dagen der ontsteekingskoortze, ontbindende middelen nevens; verzagtende, in het tweede tijdperk; bittere met zuure vermengd, en eenige zagte buikopenende middelen, in het derde tijdperk.

Uitwendig gebruikte ik wasschingen, bereid uit een afkookzel van den Smeerwortel, Garst, Beerenklaauwsbladeren, Malve, Kruiswortel en andere wortels, verxagtende bladeren en bloemen, ten einde de ziektestoffe na het hoofdhair af te leiden, werwaarts dezelve eene natuurlijke strekking heeft, alsmede om de opslurping, terugvloeijing, of de afdrijving dier scherpe en rottende stoffen na de ingewanden te beletten. Naa drie maanden bloedens en etterens is de Vlecht geneezen, zonder dat dezelve behoefde afgesneeden te worden, (zoo als men in Polen doet) en op den drieënnegentigsten dag, tot groote verwondering der lijdersse, van haare bloedverwanten en vrienden, en van haaren Arts, is de hairagtige huid geheel weggenomen, zijnde in de nachtmuts beslooten, zonder verderen omslag, dan die, om haar dezelve af te neemen, gemeenlijk wierdt gemaakt. Langen tijd heeft de zieke dit zeer opmerkelijk bekleedzel van den hoofdschedel bewaard, zoo uit hoofde der dikte of sterke uitzettinge van het hair, als van deszelfs ineengedraaidheid en verwarringe. Sints dien tijd is het hair zeer wel gegroeid.

Parijs, 15 Julij 1806.

dufour,

Geneesheer van het Keizerlijk Hospitaal van de Quinze-Vingts.