Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1807

Het genootschap der menschelijkheid, te Londen.

Dit Instituut, zegt Doctor frank, in zijne Reis door Parijs, Londen en een groot gedeelle van Engeland en Schotland, in den jare 1803 gedaan, heeft de onmiddelijke redding van het leven van den mensch ten doel. Hetzelve werd in den jare 1774 door Dr. cogan en Dr. hawes gesticht. Tot eene aanleiding daartoe strekte eene door Dr. cogan ondernomene vertaling in het Engelsch van de Gedenkwaardigheden van het Amsterdamsch Genootschap ter redding van Drenkelingen, en wekte bij Londens Ingezetenen den lust op, om dit voorbeeld

[p. 58]

na te volgen. Dr. cogan's pogingen waren niet vruchteloos. Integendeel, het daardoor ontstane Genootschap had zich niet alleen de redding van verdronkenen, bevrozenen, verstikten en van den bliksem getroffenen ten doel gesteld, maar hetzelve trachtte tevens alle die omstandigheden te voorkomen, welke de menschen in bovengenoemde onheilen konden storten. Ook thans houdt het zich zoo edel bezig met middelen op te geven, waardoor ongelukkige schipbreukelingen kunnen gered worden. Mogten deze werkzaamheden, even als de andere, met een zoo gelukkig gevolg bekroond worden! Dit gesticht heeft, zedert het oogenblik zijner oprigting tot in den jare 1803, twee duizend zeven honderd en acht-en-negentig wezenlijke schijndooden gered.

Dit Genootschap der Menschelijkheid heeft, zoo in Londen als in deszelfs omtrek, zeven reddingshuizen opgerigt. In het jaar 1801 werden vijftien vrouwen, dertien mannen en acht kinderen, van den dood, dien zij in het water zouden gevonden hebben, gered. Vele Genees- en Heelineesters zijn tevens in onderscheidene wijken der Hoofdstad, van wegen dit Genootschap, met Noodkassen voorzien, om den verongelukten dadelijk ter hulpe te kunnen snellen. Derzelver verrigtingen worden door Gouden en Zilveren Gedenkpenningen beloond. De hiertoe betrekking hebbende uitgaven, gelijk ook die van het geheele Genootschap, worden door eene Inteekening bestreden. Die, welke daaraan deel nemen, komen tweemaal 's jaars bijeen, en kiezen alsdan uit hun midden eenigen, die alle twee maanden zitting houden. Dit Genootschap viert daarenboven twee groote en belangrijke Feestdagen. Een dezer is aan de jaarlijksche Redevoering, en de andere aan het jaarlijksch Feest, gewijd. Ik had het genoegen beiden bij te wonen, als daartoe van Dr. hawes een entré-billet verkregen hebbende.

Op Zondag den 24sten April 1803 verzamelde zich eene talrijke schaar in de Kerk van St. James. De oogen van alle aanwezenden waren op eene meer verhevene plaats in het midden van de Kerk gerigt. Daar stonden over de dertig zindelijk gekleede personen van onderscheidene jaren en kunne. Deze waren het, die hoofd voor hoofd in het afgelopen jaar door het Genootschap gered waren. Ieder hunner had een prachtig ingebondenen Bijbel onder den arm, met het opschrift: Geschenk

[p. 59]

van het Koninklijk Genootschap der Menschelijkheid. Voor den aanvang der Redevoering zongen alle aanwezenden eenige Liederen, en nu betrad Lord Bisschop van Gloucester den predikstoel. Hij verscheen aldaar niet alleen als groot Redenaar, maar verried ook een diep inzigt in het vak der natuurkunde van den mensch. Men kon de verschijnselen, die den schijndood vergezellen, niet treffender asmalen dan hij zulks deed. In het slot zijner redevoering sprak hij van de gelukkige gevolgen, welke de verrigtingen van het Genootschap tot op dien dag bekroond hadden. Hierop wendde hij zich tot de aanwezige geredden, en sprak hun zeer treffend en aandoenlijk aan. Dit maakte zulk een indruk, dat twee hunner onmagtig ter aarde vielen. Bijzonder zag ik een jongeling, door hevige stuiptrekkingen overvallen, op den grond zinken. De omstanders verzekerden mij, dat hij zichzelven van het leven had willen berooven, maar door een medelid van het Genootschap van dit oogmerk was afgebragt.

Na de aftrede des Redenaars van den kansel zong men andermaal eenige Liederen, en nu verliet een ieder de Kerk, bij welke gelegenheid ieder tevens eenige bijdrage tot instandhouding des Genootschaps gaf. - Dit voorval had een diepen indruk op mij gemaakt; ik vermoedde niet dat mij nog een roerender tooneel wachtte. Dit had den volgenden Woensdag, den 27sten April, plaats. Ik bedoel het jaarlijksch Feest, dat in een der Londensche Logementen door eenen maaltijd gevierd werd. Meer dan twee honderd personen namen daaraan deel. Men was zeer vrolijk aan tafel, zong het bekend Engelsch Volkslied, God save the King! en dronk de gewone gezondheden. Eensklaps weergalmde een treurmarsch uit de Opera Koning Saul van händel, - de deuren openden zich, en een Vaandeldrager trad binnen; op zijn vaandel las men de woorden: Wij prijzen God en danken hem! Dezen volgden in orde alle die genen, welke door toedoen van het Genootschap in het afgelopen jaar van den dood gered waren. Eene vrouw, welke van eene hooge geboorte scheen te zijn, begon den optogt. Zij werd door twee medeleden van het Genootschap begeleid. Na dezen volgde een aantal kinderen, door hunne ouders vergezeld, en eindelijk verschenen 'er verscheidene jongelingen en meisjes, die allen den tot geschenk verkregen Bijbel onder den arm droe-

[p. 60]

gen. De optogt ging tweemaal om den disch. Welk een tooneel! De geredden, de redders, ja alle de aanwezigen, waren van één gevoel doordrongen. Een ieder gaf zijne tranen den vrijen loop, en dit was voor allen de grootste weldaad. Naauwelijks had zich de optogt ter zijde geplaatst, of eene algemeene diepe stilte volgde. Na eenige oogenblikken werd dezelve door eene roerende Redevoering van den Voorzitter des Genootschaps, den Graaf stamford, afgebroken. Na dezelve volgde die van den Bisschop van Gloucester. Men kan zich den inhoud van beiden gemakkelijk voorstellen. Naauwelijks waren zij geëindigd, of de deuren openden zich op nieuws, en eene bejaarde vrouw, van meerdere medeleden des Genootschaps in zegepraal binnengeleid, werd voor den stoel des Voorzitters gebragt. Deze vrouw was Mevrouw newbij, Vroedvrouw van het Kraamvrouwen-gesticht van Londen. De Voorzitter sprak haar aan, en verklaarde, dat, daar zij zedert verscheidene jaren een groot aantal in schijn doodgeboren kinderen door hare zorg tot het leven terug gebragt had, het Koninklijk Genootschap haar een gouden eerepenning schonk. Deze werd de diep getroffene vrouw om den hals gehangen. Eindelijk hield Dr. hawes eene sluitrede, waarna het Gezelschap scheidde. Nimmer zal ik dezen dag vergeten. Hij is geheel geschikt om zich met het menschelijk geslacht te verzoenen.