Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1807

[p. 613]

Het Leeven van George Washington, uit deszelfs oorspronglijke Papieren zamengesteld door John Marshall, Opperrichter in de Vereenigde Staaten. IVde Deel. Te Haarlem, bij A. Loosjes Pz. In gr. 8vo. 324 Bl.

Met Held washington's gunstig vooruitzigt in de toekomst slooten wij onze aankondiging van het III Deel zijns leevens, en mogen die des IV Deels met de vervulling daarvan aanvangen: immers het XIV H., waarmede 't zelve begint, vermeldt ons de overgave der Armée onder bevel van burgoyne, 't welk de Americaanen zo zeer bemoedigde als den vijand ontmoedigde: behalven de drieduizend en vijfhonderd weerbaare Mannen, die bij de Capitulatie 't geweer nederlagen, verkreegen de Americaanen een uitmuntenden Artillerietrein, zevenduizend volkomene wapenrustingen, kleeding voor zevenduizend Recruten, die men voorneemens was uit de Americaansche Inwoonders aan te werven, behalven tenten en andere krijgsbehoeften. De vreugde daarover was in America zo groot, als de neerslagtigheid bij het Britsche Ministerie en de Engelsche Natie.

Verre was de strijd voor de Vrijheid van volstreeden te zijn. Veel gewaagde onderneemingen werden aangeraaden; ‘dan washington bezat,’ om met zijn Leevensbeschrijver te spreeken, ‘te veel gezond verstand, om zich door den valschen diamant te laaten verblinden, welken zij, die op de noodzaaklijkheid aandrongen om Philadelphia te bestormen, ten einde zijn eigen roem en dien van zijne Armée te vermeerderen, hem voor oogen hielden; hij bezat ook te veel standvastigheid van geest, te veel deugd en vaderlandsliefde, om zich door het luid geschreeuw van partijzuchtigen, of door de misnoegdheden der onkundigen, van zijn voorneemen te laaten afbrengen, het welk hij zich overtuigd hieldt, dat goed was. Het aanhouden zijner verbijsterde vrienden in den wind slaande, op de aanhitzingen zijner vijanden en de verwagtingen der kwalijk onderrigten niet lettende, volhardde hij in zijn vast besluit om geenen aanslag op Philadelphia te doen. Hierdoor behieldt hij zijne Legermagt, en was naderhand in staat den vijand in

[p. 614]

het veld onder de oogen te zien, terwijl het luid geschreeuw van dien tijd in de lucht verdween.’

Van eenen anderen kant werd washington in moeilijkheden ingewikkeld; een aanslag tegen hem als Opperbevelhebber zag men smeeden, waarin verscheide Leden van het Congres, en ook eenige weinige Officieren van de Armée, geloofd werden deel te hebben. De glans, waarmede de Capitulatie van burgoyne te Sartoga schitterde, en waardoor de roem van den Generaal gates zulk eene hoogte bereikt hadt, gaf aanleiding, dat veelen dagten, America zou gelukkiger zijn, indien die Krijgsbevelhebber tot Opperhoofd verheven werd. Men onderstelde ook dat die Generaal daartoe niet ongenegen was, ja zelfs zommige staalen van zijn gedrag gaven genoegzaame aanleiding om te toonen, dat hij, indien die zaak van hem zelven haaren oorsprong niet genomen hadt, egter geenzins onder de laatsten zou zijn om dezelve te bevorderen. - Zeer verdient al het des gebeurde geleezen te worden; en zal men, dit gedaan hebbende, instemmen met deeze taal van washington's Leevensbeschrijver: ‘De kunstgreepen, die mogelijk met goede oogmerken aangewend wierden, om den welverdienden roem van den Opperbevelhebber te verminderen, konden zijne aandacht geenzins ontsnappen. Zij maakten evenwel geenen onbehoorelijken indruk op zijnen vasten geest, en veroorzaakten hoegenaamd geene verandering in zijne maatregelen. Zijne gevoeligheid droeg meer blijken van Vaderlandsliefde en kommer voor zijn Vaderland dan van gekwetsten hoogmoed. Zijne begeerte om aan het hoofd des Legers te blijven, scheen eerder uit overtuiging, dat zijn aanblijven in dien post nuttig voor zijn Vaderland was, dan uit eene voldoening zijner eerzugt, die hem deeze hooge post aanbrengen kon, voort te vloeijen. Wanneer hij aan zijne bijzondere vriednen zijne gedachten hieromtrent verklaarde, behelsden zijne uitdrukkingen een gevoel en gemoedsgesteltenis, die een washington waardig waren. Zij waren bewijzen van de zuiverheid zijns harten en van de juistheid zijns oordeels.’ - Hij verpligtte door verstandige en kloeke maatregelen het zeer behoeftig Leger aan zich ten hoogsten. - In dit tijdsgewrichte komt de Marquis de la fayette op

[p. 615]

het tooneel, die zich met eene jeugdige drift aan den Opperbevelhebber verbondt, die desgelijks voor den Franschen Marquis eene warme en opregte vriendschap koesterde. - Dit alles, met veele tusschenvallende gebeurtenissen, geeft het XV H. te leezen.

Het XVI H. behelst, behalven 't geen omtrent wederzijdsche krijgsgevangenen voorviel, een verslag eens Ontwerps van Bevrediging met America, in het Parlement aangenomen. Washington's duchten voor een nadeeligen invloed hiervan zette hem aan om alle middelen ter weeringe daarvan aan te wenden, waarin zijn beleid en schranderheid op het schitterendst doorstraalen. - In dit eigenste tijdperk dat men allen aanzoek van Engeland van de hand wees, kwam in America de gewigtige tijding aan, dat een Tractaat van Alliantie en Koophandel geslooten was tusschen de Vereenigde Staaten van America en Frankrijk. Deeze gebeurtenis, welke in America een bron was van bijkans algemeene vreugde, geest den Schrijver ruime en belangrijke stoffe. In het gedrag ten opzigte van de krijgsgevangenen laat washington zich als de verstandige en gevoelige Menschenvriend zien met kennelijke en keurlijke trekken.

Krijgsbedrijven vullen het XVII H. De Generaal howe, het bevel over 't Engelsch Leger nedergelegd hebbende en na Engeland terugkeerende, werd door den Ridder h. clinton opgevolgd. Billijkheid bestuurt de pen des Schrijvers, die, gelijk elk weet, het geheele beloop des Americaanschen krijgs in Held washington's Leeven invlegt. Een voorbeeld hiervan strekt zijne beoordeeling van het krijgsgedrag des eerstgemelden vijandlijken Veldheers.

Het aandeel, 't welk Frankrijk in den Oorlog nam, toen clinton het bevel over het Britsche Leger aanvaardde, deedt de maatregelen van wederzijden veranderen. Washington wilde nu een Veldslag waagen. Des viel veel overweegings. De Opperbevelhebber toonde, te midden van dit alles, steeds zijne sterke begeerte om den vijand aan te grijpen, en, zich onderschraagd ziende door den heimlijken wensch van zommige Officieren, waarin hij veel vertrouwen stelde, besloot hij verder zijne eigen gedagten te volgen, zonder op nieuws eenen Krijgsraad te beleggen. Het gevolg hiervan was de overwinning bij Monmouth door hem bevogten: beslissend was dezelve niet, doch deedt den Americaanen en hunnen

[p. 616]

Aanvoerder eere aan, en schraagde de Vrijheidspoogingen niet weinig.

Groote verandering in de Krijgsverrigtingen baarde het opdaagen der Fransche Vloot onder den Graaf d'estaign, die zich beijvert om de Engelsche Vloot, onder Lord howe, te bevegten. Dan beide de Vlooten worden door storm verspreid. De Generaal sullivan, Newport belegerende, dagt ondersteuning van de Fransche Vloot te krijgen; doch de Fransche Bevelhebber begaf zich, tegen de dringende verzoeken van sullivan, na Boston, tot herstel van de schade door den storm geleden. Dit deedt den Americaanschen Bevelhebber, zijns ondanks, het beleg voor Newport opbreeken, en na het vaste land terug trekken. Misnoegd, maakte hij, in eenige zijner bevelen, gebruik van uitdrukkingen, waardoor die Fransche Graaf zich hoogst beledigd rekende. Om dit gereezen misnoegen te dempen, en de geenen, die zich de zaak der Americaanen hadden aangetrokken, des niet wendig te maaken, en den daar van verwagten steun te behouden, was de invloed noodig van eenen washington: een invloed, die met beleid moest aangewend worden, zou dezelve iets uitwerken. Doch wat mag men van den Man, die eene zo groote maate van Volks- en Menschkunde bezat, niet verwagten? Wij schrijven een gedeelte zijns Briefs over dit onderwerp af uit het XVIII of laatste H. deezes Deels, 't welk de opgemelde zaaken bevat. - In deezen Brieve, aan sullivan gerigt, schrijft hij onder andere: ‘Het misverstand tusschen de krijgsmagt onder uw bevel en de Fransche Vloot heeft mij veel ongerustheid veroorzaakt. Europa deelt over 't algemeen in onze hartlijke geneigdheid, en door alle mogelijke middelen, bestaanbaar met onze eer en staatkunde, moet dezelve worden opgehouden. De eerste indrukken blijven somtijds, zo als gij weet, het langste bij, en zullen strekken om in eene groote maate ons nationaal character omtrent de Franschen te bepaalen. In ons gedrag jegens hen, moeten wij ons steeds herinneren, dat zij een Volk zijn, grijs geworden in den oorlog, zeer gezet op militaire etiquette, en gereed om vuur te vatten, waar anderen slegts warm worden. Vergun mij, dat ik u op eene ernstige wijze aanbeveel, de goede verstandhouding en eensgezindheid te bewaaren, en alle uwe poogingen aan te wenden, om

[p. 617]

alle wrevelmoedigheid, die onder uwe Officieren ontstaan mogt, te verbannen. Het is ook van het uiterste belang, dat de Soldaaten en het volk niets weeten van dit misverstand; of, zo het reeds bekend mogt zijn, dat alle middelen bij de hand genomen worden, om deszelfs loop te stuiten en alle ongunstige uitwerkingen voor te komen.’