Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1807

T. van Swinderen, Disputatio Juridica inauguralis de Legibus. (Dat is) Regtsgeleerde Verhandeling over de Wetten.

De Heer van swinderen, welken de Vaderlandsche Tijdschriften reeds meermalen als een der sieraden van Groningens Hoogeschool hebben doen kennen, toen hij eerst zijne wijsgeerige Verhandeling over den invloed der Atmospheer op de Kleuren, en vervolgens zijne regtsgeleerde, onder voorzitting van den Hoogleeraar van twist, verdedigde, Proeve over het regt omtrent de Dienstboden, vooral naar Groninger regten, had uitgegeven, eindigde met het openbaar verdedigen dezer Verhandeling, waarop hij, naar voorouderlijk gebruik, den 19 Nov. van het vorig jaar met de kap gepromoveerd is, zijne regtsgeleerde studien aan Groningens Hoogeschool, en met lof kunnen wij ook van deze proeve verslag geven.

Zij is in drie Hoofddeelen verdeeld. Het eerste handelt over de wetten in het algemeen, over de beteekenissen, waarin dit woord voorkomt, over de verdeeling der wetten en derzelver verschillende bepalingen, alsmede over de vragen: of er oorlovende wetten zijn; of

[p. 517]

straffen tot het denkbeeld eener wet behooren; en of het denkbeeld van wet noodzakelijk het denkbeeld van een meerderen in zich bevat. Het tweede Hoofdstuk handelt over de natuurlijke wetten in het bijzonder, over de menschelijke natuur, het bestaan, de eigenschappen, het grondbeginsel, de zekerheid en de schijnbare tegenftrijdigheid der natuurlijke wetten; en het derde, eindelijk, over de stellige wetten in den burgerstaat, zoowel die, welke de inrigting van den Staat in het algemeen, als die, welke de onderlinge regten tusschen burger en burger bepalen.

Wanneer wij bij elke dezer bijzonderheden, bij alle de gewigtige onderwerpen, welke in deze Verhandeling uitmuntend behandeld worden, afzonderlijk wilden stilstaan, zouden wij zelven eene Verhandeling schrijven, en ons bestek verre te buiten gaan. Ook bedoelden wij slechts, onze Lezers door dit kort verslag op eene Verhandeling oplettend te maken, die geheel en zamenhangend moet en verdient gelezen te worden; terwijl wij hier nog alleen den wensch bijvoegen, dat weldra eene eervolle standplaats den Heere van swinderen het loon moge geven, waarop zijne vlijt en uitstekende verdiensten zoo billijk eene aanspraak hebben.