Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1807

Zestal Leerredenen, uitgesproken in de Nederduitsche Kerk te London, door H. Potter, toenmaals beroepen Predikant naar de Kaap, thans van die betrekking ontslagen en buiten vaste bediening. Te Haarlem, bij A. Loosjes, Pz. 1806. In gr. 8vo. 117 Bl.

Een zestal lezenswaardige Leerredenen over de volgende onderwerpen: (1) De Goddelijke goedkeuring, het zalig voorregt van een godsdienstig mensch, Ps. XXXVII:23. (2) Godsdienstigheid de bron van volksgeluk en voorspoed, en Ongodsdienstigheid die van volksrampen en elenden, Jes. I:19, 20. Uitgesproken op eenen algemeenen Vast- en Bid-dag. (3) Het zalig voorregt van een op God vertrouwend mensch, Ps. LXXXIV:13. (4) Het troostrijke van de verwachting van een leven na dit leven, Job XIX:25, 26. Lijkrede op l.h. schippers paal. (5) De dankbare Christen, 1 Thess. V:18. Na de viering van het Avondmaal des Heeren. (6) De uitnemende voortreffelijkheid der hemelsche boven de aardsche gelukzaligheid, Openb. XXI:4.

De Eerw. potter, voorheen te Peins, in Vriesland, Predikant geweest zijnde, was tot den dienst der Kerke, op de Kaap de Goede Hoop, beroepen, maar, van eene hoogst noodlottige en mislukte reize naar de verlangde plaats zijner bestemming, in October 1805 in Engeland aangeland, twee maanden later te Londen gekomen, en daar in kennis geraakt bij den Predikant der Hollandsche kerk, werninck, voor wien hij, geduurende deszelfs kort daarop gevolgde afwezigheid uit Londen, den dienst bij de Gemeente, omtrent drie maanden lang, heeft waargenomen. Juist in dien tijd viel 'er iets voor, dat den Eerw. potter in groote verlegenheid

[p. 237]

bragt. De voormalige Predikant bij de Londensche Gemeente, l.h. schippers paal, die zich destijds, op reis van Holland naar Demerary, te Londen bevond, kwam daar te sterven, en de Heer potter wierd verzocht, niet alleen den in Engeland gebruikelijken lijkdienst, bij de begrafenis, te doen, maar ook den volgenden dag eene Lijkrede te houden. Hiertoe door dringende verzoeken zich hebbende laten overhalen, moest hij zich ook laten welgevallen, dat deze Leerrede, op kosten van den Kerkeraad, gedrukt wierd. In zijn Vaderland teruggekeerd, wierd hij aangezocht, om dezelve hier op nieuw te laten drukken; en zoo komt dan nu dezelve, met de treffende aanspraken, gedaan bij gelegenheid van de plegtige begrafenis in het Koor der Hollandsche Kerk, en bij 't graf, in dezen bundel te voorschijn. De Leeraar vond goed, 'er nog vijf andere, die hij zich verzekerd hield, dat door zijne vrienden en bekenden niet met tegenzin zouden ontvangen worden, bij te voegen. En wij twijfelen niet, of deze Leerredenen zullen wel lezers vinden, die hem voor de gemeenmaking van deze vruchten van zijnen arbeid zullen danken.

De Lijkrede op paal, schoon met zoo veel overhaasting opgesteld, bevat vele goede gedachten, gepaste erinneringen, en nuttige opwekkingen, geheel en al ingericht naar de aandoenelijke omstandigheden, in welke de Leeraar was opgetreden. In den tekst, die ten gronde ligt, neemt hij die uitlegging aan, die men voorheen algemeen vaststelde, maar de meeste Uitleggers van onzen tijd onbestaanbaar oordeelen te zijn met den geest van dit boek. Hij stelt vast, dat Job geene de minste hoop op zijne toekomstige ligchamelijke herstelling gevoed, en dus met deze woorden: Ik weet, mijn Verlosser leest enz. zijne verwachting van een beter leven en onverderfelijk ligchaam uitgedrukt heeft. Op deze verklaring worden 's mans vermaningen en opwekkingen, bij deze gelegenheid, gegrond. De Redenaar had liever een tekst moeten kiezen, waarvan de uitlegging meer zekerheid heeft. Denkelijk had hij de bekende werken van h.a. schultens en muntinghe toen niet bij de hand, om 'er vooraf eens op te kunnen nagezien worden.

De andere Leerredenen hebben ook hare verdiensten. 't Zijn welgeregeide opstellen over gewigtige onder-

[p. 238]

werpen, regt geschikt om godsdienstige gevoelens op te wekken en te versterken. Die hun Godgeleerd stelzel, in elke aanwijzing tot beoefening van het Christendom, en dus ook in elke Leerrede, hoedanig 't onderwerp zijn moge, verlangen ingeweven te zien, zullen met deze Leerredenen, vooral met de drie eersten, minder voldaan zijn. Ook onzes erachtens kon hier en daar van de dringende beweegredenen van de waare Christenleer, tot ongeveinsde en standvastige deugd, en onbepaald vertrouwen op God, meer partij getrokken zijn.