Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1807

[p. 7]

De Jeugd aangespoord tot ene vroege Godsvrucht en gewaarschuwd tegen een onbetamelijk genot van zinnelijke vermaken, in twee Leerredenen, uitgesproken door E. Tinga, Theol. Doct. en Prof. en Akademiepred. te Groningen. Te Groningen, bij J. Oomkens. 1806. In gr. 8vo. 55 Bl.

Dit leezenswaardig stukje behelst een tweetal Leerredenen, wier nuttigen inhoud de titel aanwijst. Zo ras hetzelve bij ons ter tafel kwam, herinnerden wij ons met vermaak des Eerw. p. loosjes Redevoeringen voor Neêrlands Jongelingschap, en het soortgelijk Werkje van den beroemden fordyce, waaruit wij in onze jeugd veel voordeel trokken tot opbouw in zedelijkheid. Volvaardig juichten wij des de edelaardige en deugdlievende Jongelingschap der Hoogeschoole te Groningen toe, op wier vereerend aanzoek Prof. tinga de laatste deezer Leerredenen in het licht zendt. Hem betuigen wij daarenboven onzen dank, die, wederom blijkens het Voorberigt, meer dan gevraagd wierd ons bij de uitgave levert, of uit eigen beweeging eene andere, de eerstgeplaatste, Leerreden almede in druk laat uitgaan, als zijnde die van een nabuurig onderwerp en bedoeling. Beiden trouwens wierden zij van den Prediker bij den aanvang van het Academisch Jaar in 1805 en 1806 uitgesproken, en verdienden zij, als lessen behelzende voor de Jeugd tot aankweeking eener vroege Godsvrugt en regeling van haare vermaaken, hand aan hand, tot openbaare en duurzaame stichting, ter wereld ingezonden te worden.

Wat de gezegde onderwerpen deezer Leerredenen betreft, zij prijzen zich door hun uiterst en blijvend aanbelang, veel meer dan door nieuwheid van behandeling of bewijsredenen, ter leezinge aan. Ook zocht voorzeker zijn Hooggel. zich niet van dien kant te onderscheiden. Wij meenen het hierom noodeloos te zijn, een uittreksel te geeven van deezen zijnen waardigen arbeid, en laaten zelfs de hoofdverdeelingen achterwege, het in deezen voor voldoende aanziende, zo wij alleen de Teksten, Pred. XII:1 en Pred. XI:9, vermelden, wier aandachtige leezing den leiddraad aantoont, welken de Heer tinga welgepast volgde. Wij veroorloven ons

[p. 8]

slegts in het voorbijgaan te vraagen, of de Redenaar niet sterkere klem aan zijn betoog had mogen geeven, indien hij de Epitrope, de schijnbaare vergunning, onzes inziens in Pred. XI:9 opgeslooten, en daarna van Salomo door den bijgevoegden wenk van het Goddelijk oordeel gewraakt, krachtiger had doen gevoelen, en nagevolgd ware in zijne voordragt of aandrang? Wij vertrouwen dit zoude het voorkomen eener Verhandeling nog meer hebben doen wegvallen in deeze zijne Leerreden, die (laaten wij zulks ten gevalle des aanzoeks van de Academische Jeugd hier opmerken) ons toeschijnt op oorsprongelijkheid ruim zo veel aanspraak te hebben als de eerste. Beiden intusschen draagen zij overvloedig bewijs van eene bekwaame hand en penne. Beschaafdheid en zuiverheid van taal, nadruk, duidelijkheid en kracht van stijl, korte en welgeronde volzinnen, en eene vloeiende welspreekendheid, getuigden ons, dat zij het werk zijn van eenen rijkbegaafden Redenaar. Netheid van behandeling, blijkbaar in eene juiste schikking van stoffe en bondigheid van betoog, tekende den wijsgeerigen Denker. De kiesche onderscheiding, eindelijk, tusschen hetgeen geoorlofd en verboden is, en bevallige maar deftige ernst in het geheel, verpligtte ons, den Prof. tinga onder de ervaarenste en schranderste Predikers van Christelijk geloof en zeden in ons Vaderland den hoogen rang toe te kennen, dien hij, in gevolge van zijnen Stand, met luister bekleedt. - Ziet hier een enkelen trek: ‘En, opdat ik alles in korte woorden samenvatte, rekent Gij (Jongeling) het niet volstrekt nodig, dat alle zulke plaatzen des vermaaks vermijd worden, op welke de gezondheid gekrenkt, de driften ontijdig opgewekt, de hartstogten te zeer geroerd, de verbeelding misleid, de eerbaarheid gekwetst, de onschuld ligt verlooren wordt? Zoude God den Jongeling, die hierin misdoet, niet voor zijn gerichte eenmaal trekken?’ Maar genoeg! wij willen niet zo ongunstig van onze Landgenooten, van onze Jeugd in het algemeen oordeelen, dat zij niet, op het voorbeeld van die der Hoogeschoole te Groningen, reikhalzen zouden om deeze Leerredenen te leezen.