Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1806

Zedekundige Prentebijbel van K.F. Lossius, Schrijver van Gumal en Lina. Uit het Hoogduitsch vertaald. Met Platen. Isten Deels 1ste Stukje. Te Amsterdam, bij W. van Vliet en J. van der Heij. 1805. In gr. 8vo. XXVIII en 99 Bl.

Het Voorberigt van den Vertaler en de Uitgevers bestaat grootendeels uit den hoofdzakelijken inhoud van een zeer lezenswaardig opstel van den Schrijver, waarin hij den Ouderen de verpligting treffend op het hart drukt, van zelve de zedelijke vorming hunner Kinderen te behartigen; terwijl hij het onderscheid aanwijst tusschen de wetenschappelijke vorming en de zedelijke opvoeding, tusschen de geleerde vorming des verstands en de kunstelooze zuivere veredeling van den geest. In vroegere dagen, merkt hij op, deed de zoogenaamde Prentebijbel in Christelijke huisgezinnen de uitnemendste diensten; doch onder alle de Prentebijbels vond hij 'er geen, welke geheel geschikt is om het doel van de zedelijke opvoeding der kinderen te helpen bereiken; dit doet hem nu zelve de vervaardiging van zoodanig een op zich nemen. Volgens mijn plan, zegt hij, moet dit leerboek - men vergeve mij deze schijnbare verwaandheid! - een boek worden, dat in elk huisgezin als iets noodzakelijks zal worden beschouwd, en zoo wel in den kring van beschaafde jonge lezers uit voorname familien, als in den huisselijken kring van den boer en handwerksman, met nut zal gelezen worden, zoo dat hetzelve het genoegen, dat daaruit ontstaat, wanneer de ouders zich met hunne kinderen onderhouden, weer in de woningen doe terugkeeren, die daarvan eenen tijdlang zijn beroofd geweest. Hetzelve zal edele navolgenswaardige voorbeelden uit de geschiedenis bevatten, moet een schilderij worden van 's menschen zedelijke vorming; fraaije en juiste prentverbeeldingen zullen door een ophelderend verhaal verzeld gaan; en in dezen Zedekundigen Prentebijbel moet dan ook natuur-

[p. 330]

lijk menige persoon en handeling uit de ongewijde geschiedenis worden opgenomen; - echter moet men hier geene algemeene geschiedenis der wereld verwachten; de Schrijver bepaalt zich slechts tot vorige eeuwen, en hoopt eene uitgekipte verzameling van deugdzame bedrijven, die het algemeen belang opwekken, te leveren; terwijl hij zich vleit met de medehulp van edele bevorderaars van 't ware en goede, die hem bij zijne vorige pogingen, voor de godsdienstige en zedelijke beschaving van de jeugd, zoo zeer hebben aangemoedigd. Drie Stukjes als het tegenwoordige zullen één Deel uitmaken, en geheel het Werk zal in vijf of zes Deelen afloopen. Wij twijfelen geen oogenblik of des Schrijvers plan zal ook bij ons overvloedigen bijval vinden. Wat de uitvoering betreft, - eerst hebben wij een gesprek over de bestemming en het gebruik van dit boek, voorts in vier af beeldingen het tijdperk van de schepping der menschen tot op Noach; deze Platen, zoo wel als de zinnebeeldige Titelplaat, (nu voor ons door den bekwamen marcus gegraveerd) zijn alle bij uitnemendheid fraai en doelmatig; terwijl, wat overigens de opheldering of het verhaal betreft, wij ons uit dit kleine begin, het welk de vroegere geschiedenissen betreft, niet genoegzaam nog zouden in staat gesteld rekenen om over de waarde des geschrifts te oordeelen, zoo niet het bekende talent van den verdienstelijken lossius hier een alles afdoende waarborg ware. - Voor den boer en handwerksman wordt evenwel het Werk veel te kostbaar.