Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1805

[p. 334]

Bedenkingen, strekkende ter beantwoording der vraage, waarom de dieren bestemd zijn om elkander op te eeten en te verslinden.

(Volgens paley, in diens Natural Theology.)

Ter beantwoording der Vraage, waarom de Dieren bestemd zijn om elkander op te eeten en te verslinden, tragt de Heer paley te toonen, dat zulks, als eene algemeene voorzorge beschouwd, niet voor een Kwaad kan gehouden worden. Hij merkt op, dat 'er zonder Dood geene voortteeling, geene sexen, geene geslachtsbetrekking zou kunnen weezen; dat is, volgens de tegenwoordige gesteldheid der dingen, geen Dierlijk Geluk. Verder, dat het lot der Dieren, die tot zichzelven zich alleen bepaalen, dewijl zij toch moeten sterven, gelukkiger is, van het leeven beroofd te worden door vervolging, en ten prooigeeving aan andere, dan aan de folteringen van eene traaglijk voortgaande ontbinding.

Dan hij voegt 'er nevens, 't geen onzes agtens meer klemt en beter tot beantwoording der Vraage dient, dat, om aan het Stelzel der onderlinge Dierlijke verdelging regt te laaten wedervaaren, altoos in 't ooge moet gehouden en aangemerkt worden, als daarmede in 't naauwst verband staande, eene andere eigenschap der Dierlijke Natuure; de overmaatige vrugtbaarheid in de Geslachtsvoortteeling. - De eene dient om de andere op te weegen. Het onderwerp der onderlinge verdelging, welke bij de Dieren plaats vindt, uit dit oogpunt beschouwende, mogen wij opmerken de voordeelen, welke ontstaan door de vermogens in de Natuur ter ruime vermenigvuldiging, en vervolgens aantoonen, dat die voordeelen zo veele redenen opleveren voor het stelzel der onderlinge vijandlijkheden in de Dierlijke Wereld.

In meest alle gevallen brengt de Natuur in rijklijkheid de schepzelen voort. De kuit van ééne Kabbeljauw bevat, in één saisoen, een grooter aantal kuitkorrelen, dan het geheele aantal Inwoonderen van Engeland bedraagt. Duizend andere voorbeelden van eene talrijke voortteeling zouden wij kunnen aanvoeren, die, hoewel aan het vermelde niet gelijk, de vermenigvuldiging van een Dierengeslacht met eene snelheid doen voortgaan, welke alle berekening verre voorbij loopt. - De

[p. 335]

voordeelen van zulk eene schikking zijn duidelijk deeze twee; vooreerst, dat dezelve strekt om steeds de wereld met die schepzelsoorten bevolkt te houden; terwijl, ten anderen, zulks te wege brengt, dat de evenredigheid tusschen de onderscheidene soorten van Dieren onderscheiden gewijzigd wordt, naar gelange verschillende oogmerken zulks eischen, of naar maate onderscheide omstandigheden vóór die vermenigvuldiging plaats voor dezelve inruimen en voedzel opleveren. Overal, waar deeze groote vrugtbaarheid eene ruimte vindt om de soorten te ontvangen, daar werkt dezelve met volle kragt, daar vermenigvuldigt het aantal en vult de ledigheid aan.

Deeze zelfde overmaate van vrugtbaarheid, schoon van groot nut en aanbelang, gaat de gewoone vatbaarheid der Natuure, om die afkomst te ontvangen, of zichzelve te onderhouden, te boven. Alle overtolligheid veronderstelt verdelging, of moet zichzelve verwoesten. Misschien is 'er geene soort van Landdieren, welke de Aarde, als 't ware, niet zou overweldigen, wanneer zij in volle vrijheid mogt vermenigvuldigen, - of van Visch, die den Oceaan niet zou vervullen; of ten minsten zou, indien eene enkele soort overgelaaten wierd aan derzelver natuurlijken aanwas, zonder gestoord of bedwongen te worden, het voedzel van andere soorten, door derzelver onderhoud, worden uitgeput. Het is, overzulks, noodzaaklijk, dat de uitwerkzels van zulke talrijke vermogens ter voortteelinge, op de eene of andere wijze, gekortwiekt worden.

En 't geen verder uitwijst, dat het stelzel van onderlinge verdelging, in het Dierengeslacht, eene uitdruklijke betrekking behoudt tot het stelzel van vrugtbaarheid, dat het inderdaad een gedeelte maakt van het zelfde vergoedend stelzel, bestaat hierin, dat, bij elke Dierensoort, de vrugtbaarheid eene evenredigheid hebbe tot de kleinheid van het Dier, tot de zwakheid, tot de kortheid van den natuurlijken eindpaal des leevens, tot de gevaaren en de menigte van vijanden, welke hun omringen. Een Olijphant brengt slegts één jong ter wereld; een Kapèl legt zeshonderd eitjes. Roofvogels hebben zeldzaam meer dan twee eijeren; het Musschenen Eenden-geslacht broedt dikwijls een twaalftal. In de Rivieren ontmoet men duizend nuttige Visschen tegen één verslindenden; in de Zee een millioen Haaringen te-

[p. 336]

gen één enkelen Haai. Vergoeding grijpt allerwegen stand. Verdeedigloosheid en vernieling worden door vrugtbaarheid vergoed.

Dit alles wel te overweegen, is van aangelegenheid; naardemaal dit elkander verslinden der Dieren het voornaamste, indien niet het éénigste voorbeeld is, in gods werken, van eene huishouding, met tekenen van doelwit gekenmerkt, omtrent welke het character van nuttigheid kan in twijfel getrokken worden. Het geval van vergiftige Dieren is van veel minder aanbelangs dan dit onderling vernielen, en mag in zeker voege aangemerkt worden als daarin opgeslooten.