Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1805

Waarneeming over het licht, 't geen de glimworm van zich geeft.

(Ontleend uit paley's Natural Theology.)

Ten aanziene van het Licht, afstraalende van den Staart des Glimworms, schijnen de Natuur- en Insecten-kenners, in twee bijzonderheden, overeen te stemmen: vooreerst, dat het Phosphoriek is; ten anderen, dat het dient om het Mannetje aan te lokken. Wat des te onderzoeken overblijft, is de bijzonderheid, of 'er iets, in de Natuurlijke Historie van dit Diertje, zich opdoet, 't welk eene voorzorge van dien aart, voor den Glimworm, noodzaaklijker maakt, dan voor andere Insecten. - Die bijzonderheid schijnt gezogt te moeten worden in het groot verschil, 't welk zich opdoet tusschen het Mannetje en Wijfje; welk verschil grooter is, dan zich vertoont bij eenig ander

[p. 199]

soort in de dierlijke wereld. De Glimworm is een Wijfjes Rups; het Mannetje is een Vlieg, vlug, in vergelijking klein, in het voorkomen ongelijk aan het Wijfje, waarschijnlijk ook zo ongelijk in leevenswijze en hebbelijkheden, als in uitwendig maakzel. Hieruit ontstaat dit zonderlinge. Het Mannetje kan zich niet in de lugt opheffen, om het Wijfje te ontmoeten. De gevleugelde zwerfster schuwt den grond. Het paar zou dus nimmer zamenkomen, indien deeze lichtende toorts het vlug en vliegend Mannetje niet geleidde tot zijn zittend Wijfje.

In dit geval zien wij de werking der Natuur die der Kunst als voorkomen. Een gewigtig stuk in de Scheidkunde is het maaken van Phosphorus; en men acht het een' vernuftigen vond, dat men het licht van den Phosphorus de plaats van ander licht doet bekleeden. - Dit zelfde geschiedt in het lichaam van den Glimworm. De Phosphorus is niet alleen gemaakt, maar ook aangestoken, en in staat om een bestendig en behaaglijk licht van zich te geeven, ter bereiking van het hier boven opgegeeven einde, 't welk ik voor het eenig waare van deeze zonderlinge beschikking der Natuur houde.