Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1805

[p. 636]

Bijdrage tot den tegenwoordigen staat van het Armenbestuur in dit Gemeenebest; behelzende de Verbeteringen daar in te Monnickendam gemaakt, benevens het verhaal van de oprigting en den staat der Armen-fabriek aldaar, met eenige Aanmerkingen. Te Monnickendam, bij S. de Vries. 1805. In gr. 8vo. 41 Bl.

In eene onzer Staatsregelingen lazen wij: De Staat duldt geen Bedelaars; dan de ondervinding heeft getoond, dat Magtspreuken geen Bedelaars weeren: meer moet 'er gedaan worden, zal men, met die van Monnickendam, kunnen zeggen: Onze Stad heeft geen Bedelaars. Het kleine Stukje, 't geen wij hier aankundigen, strekt daarvan ten bewijze, en is geen ongepaste Bijdrage ten aanziene van dit vak des Bestuurs, zo lang reeds het voorwerp van de aandagt der Liefhebberen des Vaderlands, en waarop dezelve zich op nieuw gevestigd heeft, naa het Voorstel, door den Heer meerman in den aanvang des jongstverloopen Jaars gedaan, en het doen gebooren worden eener algemeene Armen-Commissie.

Wij treffen in deeze weinige bladen eene korte en zaaklijke Historie aan van de voornaamste Verbeteringen, welke, geduurende de laatste jaaren, binnen Monnickendam, ten aanziene van het Bestuur over de Armen, zijn aangebragt, doormengd en gevolgd van eenige daar op passende aanmerkingen. - De onderneemers, om den behoeftigen Stadgenoot werk te verschaffen, hadden met veelvuldige tegenkantingen en belemmeringen te worstelen; dan zij kwamen dezelve te boven, en de medewerking der loflijke Stadsregeering onderschraagde de poogingen dier Menschenvrienden. Dit alles wordt geleidelijk ontvouwd, en wij lazen met genoegen, ‘dat de tegenwoordige omstandigheid van het Armenweezen binnen die Stad zodanig gesteld is, dat de Burgers daaruit heden reeds onderscheidene aangenaame vrugten ontwaaren, onder anderen dat zij de werkzaamheid onder den gemeenen Man zien toeneemen, en dat 'er hier volstrekt geene Bedelaars meer gevonden worden, alzo die weinige, welke bestaan hebben, voor zo verre zij volstrekt tot werken onbekwaam zijn, na de Algemeene Armenkas worden ge-

[p. 637]

renvoijeerd, tot welkers instandhouding het voor de Burgerij veel gemakkelijker valt iets bij te draagen, dan alle weeken dat Bedelaars-geloop aan huis te hebben.’

De in 't licht zenders van deeze Bijdrage hoopen en vertrouwen, dat de Raad de tot heden genomene en vastgestelde maatregelen en besluiten dienaangaande ten sterksten zal blijven handhaaven.

Wij wenschen zulks, en tevens, dat het ongeval, 't welk de hier vermelde, met zo veel moeite en welwillenheid aan den gang gehoudene, Inrichting op nieuw treft, moge worden weggenomen. Die heilrijke Inrichting, vinden wij opgetekend, ‘heeft zedert November 1804 tot heden [p^o. Junij 1805] geen duit voor haare geleverde Manufactuuren ontvangen, en is bij herhaaling, wanneer men, op eene Ordonnantie van het Fransche Commissariaat, aan het Comptoir van den Ontvanger van westreenen om betaaling gevraagd heeft, afgeweezen. - -’

Veel plaatslijks treft men in de Schikkingen onvermijdelijk aan; doch de Opsteller hegt 'er eenige algemeene Aanmerkingen aan, door hem en zijne Vrienden gemaakt: ze zijn kort; doch draagen blijk, niet alleen van welmeenenheid, maar van doorzigt, op ervaarenis gegrond.

Merkt men aan, dat Monnickendam eene onzer kleinste Steden is, en dat dusdanige Inrichtingen daar beter aangelegd en onder 't oog gehouden kunnen worden, dan in grootere Steden; dit moet men toestemmen; doch 'er is in grootere Steden wel middel, om, heerscht 'er die zelfde zugt, ijver en overleg, als in deeze Noord-Hollandsche Stad, het zo verre te brengen, dat dezelve geen Bedelaars hebben.