Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1805

[p. 613]

Algemeene Vaderlandsche Letter-oefeningen.

Verklaring van Paulus Brief aan de Romeinen, door Paulus Bosveld, rustend Predikant te Dordrecht. 1ste en 2de Stuk. Te Dordrecht, bij P. van Braam. 1805. In gr. 8vo. 442 Bl.

Men heeft, sedert eenigen tijd, onderscheidene nieuwe Verklaringen van den belangrijken Brief van Paulus aan de Romeinen, in onze Nederlandsche taal, zien verschijnen. Michaëlis, van hamelsveld, van vloten, greve, van der kemp en de perponcher hebben, ieder op zijne wijze, getracht, over dit Apostolisch schrift, nieuw licht te verspreiden. De Dordsche Kerkleeraar bosveld, van wiens hand wij nu reeds verscheidene boekdeelen, over deze en gene Brieven van den Apostel Paulus, hebben, heeft aan dezen Brief inzonderheid veel arbeid besteed. Het is op zijne begeerte, dat de Brief aan de Romeinen op het onlangs uitgegevene eerste gedeelte van den tweeden Brief aan de Korinthiers volgt. De uitgave geschiedt nu ook, onder gestadig toezicht van den eerwaardigen, nog steeds ongelukkigen Schrijver, die echter, volgends bericht van den Uitgever, met een opgeklaard hoofd zijne keuze bepaalt, elk blad ziet, en niet, voor gegevene goedkeuring, laat afdrukken. Men vindt, ook in dit stuk, vele nieuwe, den Schrijver alleen eigene gedachten, zoo over bijzondere plaatzen, als over den draad der hoofdredenering en wijze van verdeeling. In dit boekdeel is alleen, uit de VIII eerste Hoofddeelen, dat gene verhandeld, 't geen algemeennuttige, voor alle tijden bruikbare, leer van Paulus bevat; terwijl alle zoodanige uitstappen, tusschenredenen of episoden, zoo als de Eerw. bosveld ze wel eens noemt, die hij oordeelt, een meer bepaald, tijdelijk, plaatzelijk of personelijk oogmerk te hebben, en nu voor ons van weinig gebruik

[p. 614]

te zijn, voor een volgend stukjen overgelaten zijn. Daartoe brengt hij H. I:18. - III:20. IV geheel. V:12-21. VII geheel. Hij behandelt dus alleen (1) de Voorreden en Inleiding tot den geheelen Brief, H. I:1-15. (2) H. I:16, 17, welke verzen hij beweert, dat den korten inhoud van des Apostels Euangelisch leerstelzel, geschikt voor alle tijden, bevatten. (3) H. III:21-30. De breedere verklaring van dit leerstelzel, in deszelfs geheel beloop en samenhang. (4) H. V:1-11. Gevolgen, die de Apostel uit zijn leerstelzel afleidt, die, ofschoon de Schrijver wel eigenlijk op zijne tijdgenoten zag, van dien aart zijn, dat zij allen Christenen van alle tijden, die des Apostels leerstelzel aannemen, eveneens aangaan. (5) H. VI. Leer der godzaligheid, zoo als die uit de voorgestelde geloofsleer afgeleid, en daarna gewijzigd moet worden. (6) H. VIII. Derde deel van des Apostels leerstelzel, de zekerheid der zaligheid betreffende.

De Eerw. bosveld is van oordeel, dat men noch in de overige Brieven, noch in het geheele Nieuwe Verbond ergens een stuk vindt, waarin het Euangelisch of Apostolisch Leerstelzel zoo volledig, en zoo geschakeld voorkomt, als in dezen, en dat, uit dien hoofde, de Lezer, die hetzelve heeft leeren verstaan, voor zich zelven gerust kan zijn, dat hij alles weet, wat een Christen te gelooven en te betrachten heeft, tot zaligheid. Of nu evenwel de verklaring, die onze Schrijver van dit algemeene Zamenstel der Apostolische Leer, in zoo verre het leerstellig is, en wel bijzonder van H. III:21-30, geeft, algemeenen bijval zal vinden, durven wij niet bepalen. Het zal hierop nederkomen:

‘Maar thans is 'er eene wijze van godlijke regtvaardiging geopenbaard, en bekend gemaakt, waarbij de Mosaische Wet in geen aanmerking komt, dan alleen dat zij, en de Propheten, aan dezelve getuigenis geven;

Te weten: Door de Geloofsleer van J.C. wordt aan en tot alle menschen eene godlijke regtvaardiging en vergeving van zonden gepredikt, zoodanig, dat dezelve dadelijk uitgeoefend word, volstrektelijk over allen die gelooven, zonder eenig onderscheid van menschen en menschen; want 'er is, in dit opzigt, waarlijk geen onderscheid, aangezien tog allen gezondigd, en alle hoop en aanspraak op de godlijke goedkeuring

[p. 615]

verbeurd hebben, indien zij naar hun gedrag zouden moeten beoordeeld worden.

Maar zij die gelooven, schoon anders waarlijk zoowel Zondaars zijnde als alle anderen, worden uit Gods genade, en uit kragt zijner barmhartigheid, volgens deze blijde Boodschap, om niet, en te geefs geregtvaardigd, en van alle aanspraak over hunne zonden, vrijverklaard, verlost, en bevrijd, door de Verlossing, die in C.J. is.

Want God stelt en draagt dezen C.J., in zijn bloed, en kruisdood, door de Euangelische geloofsleer, aan al de Wereld voor, als een ander Zoendeksel, 't welk eertijds, met bloed besprengd zijnde, aan Israël verzekering van de vergeving hunner zonden gaf. Even zoo betoont God nu ook aan een iegelijk zijne regtvaardigende genade, door, bij deze Euangelijprediking, zijn oordeel over der menschen zonden, te voren onder zijne verdraagzaamheid bedreven, en ook nog bedreven wordende, op te schorten, en daaromtrent, voor als nog, oogluiking te gebruiken; Ten einde alzoo voort te gaan tot eene volkomen regtvaardiging in den tegenwoordigen tijd en dag van zaligheid, om, niet alleen in 't algemeen, regtvaardig, dat is, edelmoedig, weldadig, menschlievend te wezen, maar ook om in 't bijzonder en dadelijk te regtvaardigen, van alle schuld en straf genadig vrij te spreken, elk en een iegelijk, die, hoe schuldig hij anders ook zij, uit het geloof van Jesus is, het met dien Jesus en met zijne geloofsleer zoo opregtelijk houdende, dat hij zig, in een goeden ernst, daar naar zoekt te gedragen.’ Met dit Leerstelzel, zegt hij, wensche ik te leven en te sterven.

Wij voor ons zien niet regt in, hoe hij de rechtvaardiging Gods van de verlossing in of door Jesus Christus onderscheidt. Door de eerste verstaat hij, bl. 78 en elders, die daad van God, waardoor hij den zondigen mensch vrijspreekt, zoodat die gerechtvaardigde daardoor ontheven worde van alle straf en aanspraak, aan welke hij anders, uit hoofde zijner overtredingen, zou onderworpen zijn. Deze rechtvaardiging geschiedt, volgends H. III:24, door de verlossing, die in of door Jesus Christus is, dat is, zoo als bosveld het ook verklaart, door middel van die verlossing. Maar hoe kan dan nu die verlossing de vergeving der zonden zelve aanduiden, met insluiting van de bevrijding van de dienstbaarheid der zonden, en inleiding in de zalige

[p. 616]

eeuwigheid, zoo als de Schrijver, bl. 105, 106, beweert?

Wij voegen 'er nog deze en gene proeve van 's mans wijze van verklaren van moeielijke, of althans verschillend uitgelegde, plaatzen in dezen Brief bij. - H. I:4. verstaat hij door den Geest der heiligmaking eene bijzondere kracht Gods, aan Christus medegedeeld, tot een getuigenis en sprekend bewijs, dat Hij de Messias was. - III:22. zal door 't geloof van Jesus Christus, waardoor wij gerechtvaardigd worden, in onderscheiding van 't geloof in Hem, waarvan elders gewag gemaakt wordt, een geloof te kennen gegeven worden, 't welk aan Jesus Christus zelf eigen is en behoort, of wel 't geen van Hem zijn oorsprong heeft, en door Hem veroorzaakt en in de wereld gevoerd is. - III:25. welken God voorgesteld heeft door het geloof in zijnen bloede tot eene verzoening, tot eene betooning van zijne rechtvaardigheid. Hier moet geloof niet met Jesus bloed verbonden, maar daarbij gedacht worden aan de geloofsleer. Het woord, door verzoening vertaald, moet in denzelfden zin, waarin het bij de Alexandrynsche Overzetters, die het eerst schijnen uitgevonden te hebben, voorkomt, genomen worden, en dus alhier een verzoendekzel beteekenen; en zal dus de zin van deze woorden hierop neerkomen: welken God door de geloofsleer, als gestorven, even als een zoendekzel, aan de menschen voordraagt, tot betooning van zijne weldadigheid. - V:6. Christus is voor de zondaars gestorven, dat is, niet in hunne plaats, maar ten hunnen voordeele. Zoo ook VIII:32. God heeft Hem voor ons allen, dat is, ten hunnen dienste, overgegeven.