Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1805

[p. 585]

V.M. Nieuhoff, Diss. inaug. de Bodemaria ejusque a Romanorum nautico foenore differentia et major. qui hinc etiam perspicuus est, mercaturae apud Romanos contemtu apud nostrates favore.
G. Oosting, de origine et progressu Juris Drentheni.

Met het uiterst genoegen hebben wij wederom de bewijzen ontvangen van de naarstigheid en smaak, waarmede ook te Harderwijk de rechtsgeleerde studien behandeld worden; en wij wenschen den Hoogleeraar kemper, aan wien deze beide Jongelingen verklaren hunne vorming voornamelijk schuldig te zijn, geluk, met Leerlingen, die door zulke proeven inderdaad hunnen Meester zo wel, als zich zelven tot eer tonen te strekken.

De eerste Verhandeling is in twee deelen verdeeld, waarvan het eerste het groote onderscheid aantoont, dat 'er in de Romeinffe en hedendaagsche Wetgeving plaats vindt omtrent Bodemerij, en hetwelk inderdaad zoo groot is, dat de geleerde Schrijver met den Grooten bijnkershoek te recht aanmerkt, dat men geheel verkeerd zoude handelen, indien men deze zaak uit den geest der Romeinsche Wetgeving alleen wilde beoordeelen: terwijl het tweede ten doel heeft aan te tonen, dat waarlijk onze Wetten ten dezen opzichte den voorrang boven de Romeinsche verdienen. Wij hebben in dit deel vooral met veel genoegen gelezen de opheldering van de plaats bij cicero, waarop meestal de bestrijders van de Romeinsche denkbeelden over den Koophandel hunnen aanval gronden; zij draagt onbetwistbare blijken van het oordeel, waarmede de geleerde Schrijver gewoon schijnt te zijn, de Schriften der Ouden te lezen. Wij raden den jongen Schrijver, in dit lezen der Ouden vlijtig voort te gaan, vooral ook tot verdere vorming van zijnen Latijnschen stijl, die waarlijk in deze Verhandeling zoo goed is, en zoo veel verschilt van dien, waarin des jongen nieuhoff's vroegere Verhandeling, de arte bene moriendi, geschreven is, dat wij, zonder denzelfden naam voor de beide Verhandelingen te vinden, bezwaarlijk beide Stukken aan denzelfden Schrijver zouden toekennen.

[p. 586]

Met geen minder genoegen hebben wij de tweede Verhandeling, van den Heer oosting, gelezen. In een goeden Latijnschen stijl, dien wij met genoegen in de meeste Leerlingen van den Hoogleeraar kemper waarnemen, geschreven, munt zij niet minder uit dan de vorige.

Op het voetspoor van den beroemden van der spiegel, deelt de Schrijver zijne Verhandeling in twee deelen. In het eerste gaat hij de Staatkundige Omwentelingen van het Landschap Drenthe na, van de vroegste tijden tot op onze dagen, en betoogt ten slotte, op eene uitmuntende wijze, de noodzakelijkheid der afscheiding van Drenthe van Overijssel, waarmede dit Landschap in den jaare 1798 vereenigd was^(*): terwijl hij in het tweede gedeelte niet minder voortreflijk den invloed nagaat, welken deze Omwentelingen, in onderscheidene tijden, op de Wetgeving gehad hebben.

Wij wenschen het Landschap Drenthe met eenen jongen Rechtsgeleerden van harte geluk, die in deze Verhandeling zoo schoon getoond heeft, met deszelfs belangen en Rechten bekend te zijn, en wenschen, dat de Schrijver in de gelegenheid moge gesteld worden, op dezen weg zijn Vaderland verder nuttig te zijn.

(*) 't Is waereldkundig, dat deze afscheiding ook kort daarop tot stand is gekomen; en het moet den jeugdigen Schrijver niet weinig genoegen geven, zijn gevoelen op deze wijze bevestigd te zien.