Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1805

[p. 526]

De Brief van Paulus aan de Romeinen. Door W.E. de Perponcher. Te Utrecht, bij J. van Schoonhoven. 1805. In gr. 8vo.

Alweder eene vrucht van de onvermoeide arbeidzaamheid van den edeldenkenden de perponcher, die zijn ambteloos leven aan het onderzoeken en bestuderen der gewijde Schriften, niet alleen voor zich zelven, maar ook tot algemeen nut, nog steeds blijft toewijden. Wij ontvangen nu, van zijne hand, eene nieuwe Vertaling van den voortreffelijken Brief van Paulus aan de Romeinen, verzeld van zeer vele ophelderende en verklarende Aanmerkingen, allen, met eene kleine drukletter, onder den tekst geplaatst, waardoor men, op 151 bladzijden, nog al vrij wat te lezen krijgt. In eene Voorrede, van XII bladzijden, laat hij eenige algemeene aanmerkingen, zoo over den hoofdinhoud en het doel van dezen Brief, als over den redeneertrant en schrijfstijl van Paulus, voorafgaan. Daarop volgen dan nog XXVI bladzijden, behelzende eene beknopte opgave van den geheelen inhoud van dit Apostolisch geschrift, daartoe ingericht, om den algemeenen en overal regelmatig aaneengeschakelden voortgang der redeneringen van Paulus, in dezen Brief, aan den dag te leggen. [Zou de Apostel waarlijk aan dit geschrift wel zoo veel redeneerkunst te koste gelegd hebben?] In de Vertaling heeft zich de Schrijver, hier en daar, eene zeer korte omschrijving en invoeging veroorloofd, om den zin, dien Paulus scheen te bedoelen, duidelijker aan te wijzen en te bepalen, en inzonderheid veel vlijt aangewend, om, door meer en meerderlei woorden en uitdrukkingen van overgang en verband, dan 'er te vinden zijn in 't oorspronkelijke, den samenhang en de bedoeling van elk voorstel, in overeenstemming met ons spraakgebruik, aan te duiden. Hierin zoo wel, als in de bijgevoegde verklarende Aanmerkingen, ontdekt zich allerwege de Godgeleerde kennis en het schrander oordeel van den achtingwaardigen Schrijver, die over het redebeleid van Paulus, in dezen zinrijken Brief, en alle deszelfs bijzondere voorstellingen, oplettend nagedacht, en in de daad veel arbeids besteed heeft, om deszelfs algemeene strekking en waare mee-

[p. 527]

ning wel te doen vatten. In hoe verre hij hierin, naar het oordeel van bevoegde rechters, zal gerekend worden geslaagd te zijn, willen wij afwachten. 'Er behoort, in de daad, tot eene verstandige en gegronde verklaring van de Schriften des O. en N. Verbonds veel meer kennis en ervarenheid, dan de meesten, die 'er zich toe opwerpen, doorgaans zich voorstellen. 't Ontbreekt, in onzen tijd, minder dan voorheen, aan gepaste hulpmiddelen, die ook aan hun, die de grondtalen niet magtig zijn, of althans niet grondig verstaan, en op de veel omvattende wetenschap der Uitlegkunde zich niet opzetlijk toegelegd hebben, den weg wijzen, om deze eerwaardige overblijfzels der Apostolische eeuw, in den geest der tijden, waartoe zij behooren, en naar het doel van derzelver Schrijveren, met vrucht te kunnen lezen en beöordeelen. Maar die zelf uitlegger wil worden, en, zich aan de uitlegging van geheele Bijbelboeken wagende, niet te vrede is, met het voetspoor van anderen te volgen, deze dient wel geen geringen voorraad van vereischte kundigheden tot dat einde, en wel bijzonder eene meer dan oppervlakkige kennis van die talen, waarin dezelve beschreven zijn, te bezitten, en ook zelf bekend te zijn met die vaste, alleen waare grondregels der Oordeel- en Uitlegkunde, door wier inachtneeming alleen waar licht, over 't geen nog duister of twijfelachtig is, kan verspreid worden. De Heer de perponcher houde het ons ten goede, dat wij hem voor zulken arbeid niet genoeg berekend vinden. Wij deden meermalen aan 's Mans wijduitgestrekte verdiensten hulde, en achten, dat hij waarlijk, ook in dit vak, meer doet, dan men van zijnen aanleg, welke zeker niet is die van Godgeleerden en Schriftverklaarder, zou hebben durven verwachten. Als wij evenwel, over deze zijne vertaling en uitlegging van den Brief aan de Romeinen, onze gedachten rondelijk zullen zeggen, dan moeten wij bekennen, vooral twee hoofdgebreken daarin aangetroffen te hebben. Het eerste is hierin gelegen, dat de Schrijver dikwijls op de zoogenaamde letterlijke of oorspronkelijke beteekenis van woorden en spreekwijzen veel te veel bouwt, zonder het taaleigen en spraakgebruik van het Hellenistisch dialect, waarvan zich de Schrijvers van het N. Testament bediend hebben, behoorlijk in acht te nemen; b.v. in de woorden Euangelie, H. I:1. Geloof, I:5. Vrede, I:7. Rechtvaar-

[p. 528]

digheid Gods, I:17. Verachten, II:4. Te voren kennen en bepalen, VIII:29. en in de spreekwijzen daarom, of door dit, en in Hem, V:12. Verbannen te zijn, IX:3. Tijden der eeuwen, XVI:26, en vele anderen. Nog grooter gebrek is ons toegeschenen, de geduurige aanwending van Godgeleerde begrippen, ter verklaring van de meening van Paulus, als daar is het spitsvondig leerbegrip der toerekening van Adams zonde, en der gerechtigheid van Christus. Zijne geliefkoosde stelling, dat alle menschen eindelijk door Jesus Christus zullen zalig worden, komt ook hier telkens ter bane. Men zie bl. 11, 47, 59, 60, 61, 63, 64, 111, 129, 150, en elders. Ingevalle de Heer de perponcher mogt goedvinden, bij eene tweede uitgave, zijne Verklaring van den Brief van Paulus aan de Romeinen nog eens om te werken, zouden wij hem het vlijtig gebruik van de perpetua Annotatio van jo. benj. koppe in hanc Epistolam wel durven aanprijzen.