Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1804

Iets over de Finlanders in Noorwegen.

De Finlanders, die in Noorwegen, op de grenzen van Zweeden, hun verblyf houden, zyn oorspronklyk uit Zweedsch Finland afkomstig, eene Provincie aan de oostzyde der Bothnische Golf gelegen. Zy woonen in bosschen. Hunne taal is van die der Zweeden en Noorweegers merkelyk onderscheiden, hoewel zy die beide taalen volmaakt wel verstaan en spreeken. Wanneer de Zweeden en Noorweegers 1, 2, 3, Ein, Toe, Tree tellen, zeggen de Finlanders Yx, Kax, Kolime; het Zweedsche en Noorweegsche: Giv mig brod ‘geef my brood,’ drukken ze aldus uit: Alla mina leip. Zy zyn klein van gestalte, doch kloek en sterk. Zy hebben leevendige oogen, een langen neus, witte tanden en kleine voeten. De Vrouwen zyn, over 't algemeen, zoo sterk van gestel, dat zy, zonder dat iemant haar te hulpe kome, baaren, en straks daarna haar gewoon werk verrigten. Bykans alle de Finlanders zyn diep onkundig en zeer eenvoudig; in de weinige verkeering, die zy met andere menschen hebben, moet daar van de reden gezogt worden. De zulken, die met hunne nabuuren handel dryven, en in andere Provincien reizen, zyn gemeenlyk slim genoeg, en wel onderricht omtrent hunne belangen. Zeer sober is hunne leevenswyze; en indien zy slegts Tabak hebben om te rooken of te kaauwen, arbeiden zy een geheelen dag, zonder eenige spyze te nuttigen. Zy zyn bescheiden, zeer onderdaanig aan hunne meerderen, en draagen zorge om niemant te beleedigen. Hun gewoon voedzel bestaat uit een Visch, Oret genaamd, zynde eene soort van Zalm, en uit Roggenbrood. Dikmaals baaden zy zich, en voor 't minst eenmaal 's maands, zoo

[p. 670]

ter voorkoominge als ter geneezinge van ziekten. Zeer zonderling is hunne manier van baaden. Naa eene groote kamer door middel van een kachel warm gemaakt te hebben, kleeden zy zich geheel naakt uit, en leggen zich op een bank neder. Thans brengt men koud water, en werpt het op den heeten kachel, 't welk, straks in damp veranderende, een dikken rook geeft, die hun sterk doet zweeten. Elk heeft een dun stokje in de hand, waarmede hy alle zyne lichaamsdeelen zagtjes slaat. Wanneer de hitte te groot is, laaten zy zich koud water geeven, waarmede zy met zoo veel handigheids hun gantsche lichaam besproeien, dat het hen oogenbliklyk verkoelt en verkwikt. Wanneer zy zich genoeg gebaad hebben, begeeven zy zich straks in de opene lucht, en wentelen zich dikmaals een vry geruimen tyd in de sneeuw. 's Winters, wanneer de grond met sneeuw bedekt is, bedienen zy zich van eene soort van lange houten schaatzen, op welke zy zoo snellen voortgang maaken, dat zy in twee uuren een weg van dertien of veertien mylen afleggen. Zy zyn goede schutters, en dooden op de jagt eene menigte wild, om te dienen tot voedzel van hun gezin. Hoewel de Christlyke Godsdienst, uit hoofde van hunne groote afgelegenheid van de Steden, onder hen niet zeer bekend is, ziet men hen egter zeldzaam aan schreeuwende misdaaden zich schuldig maaken.