Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1804

[p. 577]

Mengelwerk, tot fraaije letteren, konsten en weetenschappen, betrekkelyk.

Bondige en treffende bedenkingen over het zeggen van Christus.

Een nieuw Gebod geef ik u, dat gy malkanderen lief hebt.
joannes XIII:34.

(Uit alexander hewat, D.D. Sermons.)

Schoon men toestemme, dat de Wet, om den Naasten lief te hebben, van een veel ouder tyd zy dan de komst en de prediking van jesus christus, blyft het eene onlochenbaare waarheid, dat die Wet het zegel van het Godlyk Gezag, door Hem daar op gedrukt, noch ook de door Hem daar aan toegevoegde staaving van toekomstige Belooningen en Straffen, niet ontvangen hadt. Zulks is eene omstandigheid van groot gewigt en aangelegenheid. Altoos was deeze Wet een hoogst redelyk voorschrift des leevens; maar dezelve was, door verloop van tyd, verouderd, en in algemeene veragting en verzuim geraakt. De heugenis daar van was zodanig verzwakt, dat het noodig werd, dezelve niet alleen, op nieuw, het menschlyk hart in te drukken, maar aan te dringen door een grooter en hooger gezag dan dat der Rede.

Vóór den tyd van christus verschyning op aarde hadt die Wet nimmer eene volkomene vervulling gehad in de menschlyke natuur. Hy alleen was het, die de volkomenheid van een zedelyk Character bereikte, en alle geregtigheid vervulde, en die, door de geloofsbr even eener Hemelsche Zending met zich te brengen, de beste aanspooringen tot Zedelykheid verleende. Hy was het, die uit den schoot des Vaders kwam, en ten vollen bekend was met de raadslagen des Hemels, in staat om 's Vaders wil den Menschdomme bekend te maa-

[p. 578]

ken, en te spreeken als magthebbende, en niet gelyk de Schriftgeleerden. In christus beschouwen wy de Menschlyke Natuur in haare hoogste waardigheid en volkomenheid. In zyne geaartheid en character zien wy een afdrukzel van alles, wat groot en goed is.

Gelyk jesus zelve was, zo ademt de Godsdienstleer, door Hem verkondigd, den geest van algemeene goedwilligheid, vorderende de gehoorzaaming aan den goeden, welbehaaglyken en volmaakten wil van god. Die Godsdienstleer is geschikt, om alle zaaden van nyd, boosaartigheid en wraaklust te dooden, en den groei te bevorderen van alle zagte, liefdevolle en edelmoedige aandoeningen. ‘Gy,’ voert Hy zyne Leerlingen te gemoete, ‘hebt gehoord, dat 'er gezegd is: Gy zult uwen Naasten liefhebben, en uwen Vyand zult gy haaten. Maar ik zeg u: Hebt uwe Vyanden lief; zegent ze, die u vervloeken; doet wel den geenen, die u haaten, en bidt voor de geenen, die u vervolgen: op dat gy moogt Kinderen zyn uws Vaders, die in de Hemelen is: want Hy doet zyne zonne opgaan over boozen en goeden. Hy regent over regtvaardigen en onregtvaardigen.’

Zo weldaadig was de aart van, - zo wyduitgestrekt was het nieuw Gebod van jesus christus. 't Zelve gedoogt niet het opkomen van eenige ongeregelde begeerte, of daarmede strydige neiging: het treft den wortel zelven van elke bedorvene neiging en schadelyke drift. Terwyl het de ziel uitbreidt en verheft, zuivert het, ten zelfden tyde, de bronnen, waar uit de stroom des leevens voortvloeit. Het werpt ter neder den middelmuur des afscheidzels tusschen Jood en Heiden, en toont, dat zy beiden de voorwerpen zyn van gods Liefde, - van de Liefde des algemeenen Vaders van het Menschdom, die alle Volken, op den wyden aardbodem verspreid, uit éénen bloede gemaakt heeft

Dit wydstrekkend Liefdegebod wordt aangedrongen en bekragtigd door beweegredenen van de ontzettendste natuur en allerkragtigst in derzelver werking; beweegredenen, ontleend uit de zekerheid van eeuwige belooningen en straffen, die alle beginzels van werkzaamheid moeten roeren, en ons aanzerten tot het betragten van alle deugd. Om ons af te schrikken van Ondeugd en met lust tot Deugd te bezielen, om ons met afkeer te

[p. 579]

vervullen van onregt en zedeloosheid, om by ons de liefde tot en de betragting van 't geen waar en loflyk is aan te spooren, dienen de volwigtige voorstellen van de uitzigten in eene andere Wereld.

In de daad, van alle de inrichtingen, welke men, van tyd tot tyd, uitgedagt en daargesteld heeft tot bevordering van Menschen-heil, heeft 'er geen eene zo kragtdaadige strekking gehad om het verstand te verlichten, het hart te verbeteren, de zeden te beschaaven en te verzagten, als het liefdevol stelzel des Christendoms. Het is een stelzel van hervorming, zeer geschikt en bekwaam om ons naar den geest te vernieuwen, en te vormen dat wy eene gelykheid bekomen met gods natuur. - Wie met bedaarden gemoede acht slaat op 't geen 'er in de wereld gebeurt, of waar toe de menschlyke natuur, aan zichzelve overgelaaten, ontheeven van het bedwang der Wet en van den Godsdienst, in staat is, zal alle reden van dankzegging vinden voor den onschatbaaren zegen, dat wy, verlost van de magt der duisternis, der afgodery en des bygeloofs, overgevoerd zyn in het Koningryk des lichts.