Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1804

[p. 379]

Nuttigheid van het galvanismus tegen den dollehondsbeet.

Te Turin heeft men etlyke proeven genomen, de nuttigheid van het Galvanismus aanwyzende in de behandeling van de Watervreeze.

Op 30 Prairial, het 10 Jaar, wierdt een Man, oud 45 jaaren, in den duim van zyne rechterhand door zynen eigen Hond gebeeten, die dol was. Den 2 Fructidor daar aan volgende ging hy den Hoogleeraar rossi raadpleegen, omdat hy op het zien van het water in de graft geschrikt, en vervolgens stuiptrekkende beweegingen in de spieren van de benedenkaak gevoeld hadt. De gekwetste verhaalde aan den Heere rossi, dat hy, geduurende de eerste vyf-en-twintig dagen, geen ander letzel dan in het gebeetene lichaamsdeel hadt gevoeld; dat hy vervolgens, zonder vreemden raad, zeven dagen lang en by herhaaling, het gewonde deel hadt geschroeid, nu eens met kookende oly, en dan wederom met een gloeiend yzer, met oogmerk om eene langduurige ettering te veroorzaaken; dat hy, op 15 Messidor, eene zeer scherpe pyn aan den hals gevoeld hebbende, hy daar van was verlost, door behulp van inwendige pynstillende middelen, welke een man van de kunst hem hadt aangeraaden; dat hy, eenige dagen laater, zwaare duizelingen gevoeld hebbende, zoodat hy zich naauwlyks op de been kon houden, men hem een braakmiddel hadt voorgeschreeven, 't welk aanmerkelyke verligting hadt gegeeven; dat hy, kort daarnaa, pyn gevoeld hadt in de meeste gewrigten, en vooral in de gewrigten van het hoofd met de wervelbeenderen; dat hem eindelyk verscheiden middelen, zoo uit- als inwendige, zonder eenig nut te doen, waren aangeraaden, tot op den dag toen de Watervreeze hem hadt doen besluiten, den Hoogleeraar te raadpleegen.

De Heer rossi, meenende te mogen vaststellen, dat de dolheid zich by den Man zou openbaaren, om dat hy de voorboden daar van reeds bespeurde, nam straks het besluit om het Galvanismus te werk te stellen. Hy vervaardigde eene kolom van vystig paaren, met schyven van bordpapier, nat gemaakt in gesmolten Muriat van Ammoniak. Hy plaatste den Middelcirkel tusschen den top des gebeetenen duims en het begin des ruggemergs, en vervolgens tusschen de tong en het einde des ruggemergs; doch de Lyder kon de bewerking aan de tong niet verdraagen, zonder aandrang tot byten te gevoelen. Vervolgens plaatste men hem blootvoets op den grond, alvoorens met water ryklyk nat gemaakt; den indruk, welken dit vogt op hem maakte, konde hy insgelyks niet wederstaan. Men deedt hem van plaats veranderen, en,

[p. 380]

door middel eens langen Geleiders, die, van zyne voeten af, tot aan den mond wierdt gebragt, hieldt men slegts twee minuten met de kunstbewerking aan, om dat hy dreigde te byten. Toen plaatste de Heer rossi den Cirkel onmiddelyk langs het geheele Ruggemerg, en ging met de kunstbewerking voort, tot op het oogenblik dat de Lyder in eene zwaare flaauwte viel, die van buitengemeen zweeten wierdt gevolgd. Naa verloop van een vierendeel uurs stondt de Lyder op, en was in staat om na zyn huis te gaan, verzeld van eenige Vrienden, die in last hadden, om van 't geen 'er inmiddels was gebeurd 's anderendaags verslag te doen. Den volgenden dag kwam hy zelf te rug, zeggende dat hy geneezen was, om dat hy, bykans zonder eenige vreeze, water gedronken, en een kop Chokolade hadt gebruikt. Dien dag wierden de zelfde Galvanische kunstbewerkingen aan hem herhaald. Op den vierden dag verscheen hy van nieuws, verzekerende dat hy in 't eeten en drinken geenerhande moeilykheid hadt ondervonden, en wilde niet meer gegalvanizeerd worden. Ook drong 'er de Heer rossi niet op aan, uit hoofde van 's Mans verregaande bevreesdheid voor het Galvanismus; alleenlyk verzogt hy hem, 's anderendaags te willen te rug komen; doch dit deedt hy niet vroeger dan zes dagen daarnaa. De Man verhaalde, dat hy, in den jongstvoorgaanden nacht, stuiptrekkende beweegingen gevoeld, en akelige droomen hadt gehad, die hem ontrust hadden; hy voegde 'er nevens, dat hem telkens de lust beving om in zyne lakens te byten, en dat het drinken hem zeer bezwaarlyk viel. Van nieuws onderwierp hy zich aan de Galvanische kunstbewerking, die, in tegenwoordigheid van den Heere vassalieandi en verscheiden andere persoonen, op de zelfde wyze als voorheen geschiedde. Van dit tydstip tot op den veertienden dag daarnaa vertoonde zich geenerlei toeval. Geduurende dat tydverloop kwam de Lyder dagelyks zich zelven galvanizeeren, en hadt 'er zoo veel vermaaks in, als hy in den aanvang der behandelinge daar van afkeerig was geweest. Pynen in de gewrigten deeden zich nog op den veertienden dag gevoelen; doch de Heer rossi, ziende dat dezelve uit het te veel galvanizeeren ontstonden, deedt alle kunstbewerkingen ophouden, en de pynen verdweenen op den zeven-en-twintigsten dag. Eenige dagen daarnaa verzogt de Lyder, zich van nieuws te mogen galvanizeeren; dit wierdt hem toegestaan, en op den derden dag openbaarden zich de zelfde pynen; thans hieldt men af van galvanizeeren. Zints dien tyd is 'er een Jaar verloopen, zonder dat de Lyder eenigerlei toeval van Hondsdolheid heeft gevoeld, en hy bevindt zich in den besten staat van gezondheid.

Een ander Voorbeeld is dat van eenen Pruikemaaker, door een dollen Hond in de kin en in het rechter been gebee-

[p. 381]

ten. Vier dagen naa den beet wierdt hy door den Heer charron, Commissaris - Generaal der Policie, den Heere rossi aanbevolen, om in het St. Jans Hospitaal gegalvanizeerd te worden. Naardien de Lyder nog geenerlei geneesmiddel hadt gebruikt, wierdt de Heer rossi te raade, hem de gewoone behandeling te doen ondergaan. Met het yzer wierdt hy, diensvolgens, op de beide gewonde plaatzen gebrand; geduurende zes-en-twintig dagen, zints zyne komst in het Hospitaal, gebruikte hy geenerlei ander middel. Een-en-dertig dagen naa den beet klaagde de Lyder dat hy niet kon slaapen: hierom deedt men hem Opium inneemen; doch dit, in stede van die te bedaaren, deedt de woeling en rustloosheid toeneemen. Men vermeerderde de gift tot op twee greinen, doch telkens zonder baate; zelf gevoelde reeds de Lyder eenige belemmering in de keel. Thans maakte de Heer rossi geene zwaarigheid, om hem, op de voorheen beschreevene wyze, te galvanizeeren. Om den anderen dag wierdt dit tot op den zes-en-veertigsten dag herhaald, wanneer des Lyders gezondheid scheen hersteld te zyn. Hy verliet het Hospitaal op den vier-en-vyftigsten dag; zints dien tyd heeft hy geene toevallen van Watervreeze ondervonden.