Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1804

[p. 332]

Geestdrift der liefde.
(Eene Vertelling.)

De ongeregelde inwilliging van eenige driften, zelf van gewaarwordingen, die in zich zelve geoorlofd en beminnelyk zyn, heeft dikmaals zeer beklaagelyke uitwerkzels; de kragt der ziele wordt verzwakt, de werkdaadige pligten des redelyken leevens worden verwaarloosd, en indien de voortgang der ziekte niet gestuit worde, eindigt zy in ongesteldheid der verstandsvermogens.

Maria eoenton was de Dochter van een Heer van middelen, die genoegzaam altyd op zyn Landgoed woonde, en de Hoofdstad zelden bezogt. Schoonheid en kieschheid vereenigden zich in haaren persoon, en verregaande was de aandoenlykheid haarer gewaarwordingen. Hendrik mortyn, de Zoon eens nabuurigen Edelmans, op zekeren tyd met maria gedanst hebbende, gevoelde de sterke kragt haarer bekoorlykheden, en wierdt in goeden ernst en smoorlyk op haar verliefd. Des Heeren mortyns karakter was een manlyke tegenhanger van dat van maria. Zy was geheel tederheid, zegtheid, kieschheid, aandoenlykheid - hy, leevendigheid, vuurigheid, en, by gelegenheid, onverduldigheid en onstuimigheid. Tevens was hy manlyk, edelmoedig en opregt. Vermids 'er tegen mortyns rang en uitzigten geene zwaarigheden vielen in te brengen, bewilligde de Vader van maria gereedelyk in zyne bezoeken, als die van een erkenden bewonderaar en toekoomenden echtgenoot van zyne Dochter, die geene zwaarigheid vondt om haare goedkeuring van zyne aanzoeken te erkennen, en wier hart welhaast meer volkomen aan hem verknogt was, dan zy veelligt in 't eerst vermoed hadt. Niets dat naar een hinderpaal geleek, bleef 'er over tegen hunne verbintenis, dan dat de Vader van den Heere mortyn begeerde, dat zyn Zoon, voor dat hy zich in den echt begaf, eene reize van een of twee jaaren door Europa deedt, en zyne toestemming aan zyne huwelyksverbintenisse weigerde, tot dat hy aan deeze begeerte hadt voldaan. Naa zyne wederkomst verklaarde hy, zich niet te zullen verzetten tegen zyne verbintenis met eene jonge Juffer, voor welke hy zeide groote agting te hebben, en voor wier geslagt hy niet anders dan den diepsten eerbied kon voeden.

Diensvolgens ging de Heer mortyn op reize, met herhaalde verzekeringen van onveranderlyke liefde voor haar, die de afgodin van zyn hart was. Ongelukkiglyk, intusschen, geviel het, dat, op den dag van zyn vertrek, zyne natuurlyke leevendigheid hem, in de tegenwoordigheid van

[p. 333]

Juffer edenton, in een eenigzins al te vrolyk en gemeenzaam gesprek inwikkelde met eene jonge Juffer van rang, de Zuster van een jong Edelman, die een Landgoed in de nabuurschap hadt, welke maria dikmaals van een ontwerp verdagt hadt, om haar in zyne liefde den voet te ligten. Deeze kiem van wantrouwen lag heimelyk, hoewel werkeloos, in maria's hart verborgen, tot dat eene andere omstandigheid, geholpen door den angst, welken afweezigheid aan waare liefde baart, dezelve zich spoedig deedt ontwikkelen.

By zyne komst aan het Vasteland schreef mortyn eenen brief aan zyne maria; doch, in den toestand, in welken haar gemoed thans was, vondt zy dien onvoldoende; hy was, mende zy, te koel. Vervolgens den Oorlog tusschen Frankryk en de Bondgenooten zynde uitgebroken, wierdt de briefgemeenschap met den post, in de landen, in welke de Heer mortyn zich bevondt, afgebroken of onzeker; en een of twee zyner brieven opgehouden of verloren geraakt zynde, verliepen 'er bykans twaalf maanden, voor dat 'er een brief van hem in Engeland kwam, en toen nog niet, dan naadat haare verlegenheid op haaren geest eene te gevoelige uitwerking hadt gedaan.

Sints des Heeren mortyn's vertrek was maria peinsagtig geweest, verbysterd van gedagten en droefgeestig; al hetwelk, naadat zy, sedert zynen eersten brief, welken zy als te pligtpleegende en koel hadt beschouwd, geen verder berigt van hem ontving, dermaate toenam, dat zy, ten laatste, tot niemant meer sprak, of zich ergens mede bemoeide, maar het grootste gedeelte van den dag in haars Vaders Park, of in de nabuurige velden, eenzaam omdwaalde, aan zwaarmoedige gepeinzen botvierende, en het gezelschap van alle haare voorgaande bekenden, zelf van haare ouderen, schuwende. Geruime tyd verliep 'er, voor dat men den voortgang deezer ongesteldheid der ziele behoorlyk gadesloeg; doch in 't einde nam zy zoo spoedig toe, en werkte met zoo veel gewelds, dat zy de grootste bekommering verwekte, dat haar verstand onherstelbaar zou gekrenkt worden. Alle bedenkelyke middelen wierden nu te werk gesteld, om haare aandagt te verwyderen van het voorwerp, tot het welk haare gedagten zich bepaalden, en door uitspanningen haare zwaarmoedigheid te verdryven; doch alles met kleine of geene baate.

Intusschen, hoewel de Heer mortyn aan het ander einde van Europa zich bevondt, speelde hem zyne maria bestendig door den geest. Over dag spitste hy zyn verstand op het uitdenken van redenen, waarom hy van haar geene brieven ontving, hoewel hy haar de plaatzen hadt aangeweezen, alwaar dezelve hem konden bezorgd worden; en in zyne droomen verbeeldde hy zich, haar te zien, vermagerd en neerslagtig, en hem zyne langduurige afweezigheid verwytende. Onbekwaam

[p. 334]

om zyne steeds toeneemende bekommering langer te verdraagen, wierdt hy te raade, na zyn Vaderland onmiddelyk de wederreize aan te neemen.

By zyne aankomst in Engeland begaf hy zich met allen spoed na dat gedeelte des Koninkryks, in 't welk zyne geliefde maria haar verblyf hieldt. In de nabuurschap genaderd, haar met zyne verschyning willende verrassen, tradt hy uit zyn rydtuig, en begaf zich te voet door het Park na het huis. Zyn weg langs eenig geboomte neemende, aan den ingang van het Park, viel zyn oog op eene schoone jonge Vrouw, zittende in eene droefgeestige houding, met haar hoofd op haare hand leunende; nader treedende, ontdekte hy, tot zyne uiterste verwondering, dat het zyne maria was. Ylings schoot hy nu toe om haar te omhelzen. Maar hoedanig was zyne verbaasdheid, toen zy schielyk opsprong, en, wild kykende, hem verboodt, haar te naderen. ‘Ik ken u,’ zoo sprak zy; ‘'er was een tyd dat ik u beminde, en ik bemin u nog; maar gy zyt valsch en ondankbaar omtrent my geweest, en ik heb eene gelofte gedaan om nooit te huwen, en ik zal myne gelofte volbrengen.’ Thans begon zy in zulkervoege te spreeken, als den Heere mortyn aangaande de krenking van haar verstand geenen twyfel overliet. Nogthans verzelde zy hem na het huis van haaren Vader, van wien hy een verhaal ontving aangaande de wyze, op welke zy, sints zyn vertrek, allengskens tot deezen staat van zwaarmoedigheid was vervallen.

Thans onderstelde men, dat haars minnaars wederkomst, en diens herhaalde en vuurige verzekeringen, aangaande zyne onveranderde liefde, maria by haare voorgaande vrolykheid en gezondheid spoedig zouden herstellen; doch geduurende een geruimen tyd bespeurde men naauwlyks eenige verandering; tot dat de Heer mortyn, vreezende dat haare ongesteldheid ongeneezelyk was, in eene gevaarlyke krankte stortte, een gevolg van zyne verlegenheid. In deezen toestand bragt men maria in zyne tegenwoordigheid, en maakte het gezigt van hem, in een zoo zwakken staat, op haar een' zoo kragtdaadigen indruk, dat zy hem vuurig in haare armen drukte, en, luidkeels roepende: ‘ik ben overtuigd dat gy my bemint!’ in eenen vloed vantraanen uitberstte; waarna geene toevallen van haare voorgaande zwaarmoedigheid en ongesteldheid van geest bespeurd wierden. Niet lang leedt het, of de Heer mortyn wierdt hersteld. Thans wierden zy in den echt vereenigd, en genooten zoo veel geluks, als in deezen staat der onvolmaaktheid kan verwagt worden.