Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1804

Waarneeming van eene onwillige pis-ontlasting. Door S. Popta, Heelmeester te Harlingen.

Dat 'er zomtyds uit- en inwendige Ziekten onder het aanwenden van Heel- en Geneesmiddelen hersteld worden, zonder dat de Heelmeester of Geneesheer den waaren aard en de oorzaak der Ziekte heeft kunnen onderscheiden, zal ieder, die eenige ondervinding heeft, met my instemmen.

Hier van nam ik onlangs een Geval waar by de Dogter van den Koopman jarig clases, onder den Dorpe Kimswert woonachtig, welk meisje, agt jaaren oud zynde, voor ruim anderhalf jaar eene onwillige Pisontlasting kreeg, waar over men te vergeefs onderscheidene Geneesheeren geraadpleegd had. Deze ontlasting van pis liep in een staande of zittende rigting onwillig af, daar zy, zig nedergelegd hebbende, van dezelve op een willekeurige wyze zig konde ontdoen.

Vrolyk en gezond zag deze Lyderesse 'er uit. - Ik onderzogt de scheede en den endeldarm (zoo veel als myn vinger bereikte) of 'er ook eenige verharding van een of ander deel plaats greep, waar door in een staande positie de blaas gedrukt konde worden; ook bragt ik een Catheter in de blaas, om te weeten of 'er een Steen in dezelve mogt zyn, of wel iets anders, het geen tot deze onwillige pis-ontlasting aanleiding konde geeven; doch, wat ik ook ter onderzoeking van de oorzaak in het werk stelde, 'er deed zig niets tegennatuurlyks in de omliggende deelen op, het geen men voor de oorzaak dezer Ziekte konde houden, zoo dat men hier, als van de aanleidende oorzaak onkundig zynde, by gissing te werk moest gaan, om dit onge-

[p. 13]

mak te geneezen, of liever de verslapping der pisblaas te herstellen; het geen dan op de volgende wyze geschiedde.

Door het geduurige afloopen der pis konde het byna niet anders zyn, of 'er moest eene ontvelling plaats hebben, het geen door een zalfje geholpen wierd. Ter herstelling van de onwillige pis-ontlasting wierden de volgende pillen toegediend:

℞ Pulv. Cantharid. gr. iij.
Gum Camph. gr. X.
Sap. venet. Ʒi.
M.f. pill. n. XL.

Van welke pillen de Lyderesse 's morgens drie gebruikte; zynde den 21sten December 1800. Dien zelfden dag en den volgenden bleef het ongemak weg; maar den 23sten liep de pis weder als vooren onwillig af; den 24sten hield het ongemak zig weder wel; den 25sten was het zomwylen goed, en zomwylen liep het een weinig af; den 26, 27, 28, 29, 30sten bleef 't wel; den 31sten liep het weder onwillig af; den 1sten January 1801 was het weder goed, en zy bleef de pillen dus voort gebruiken tot den 4den Febr; in welken tusschentyd de Lyderesse geen last van haar ongemak gehad had, waarom ik haar ook ried, vervolgens twee pillen 's morgens te gebruiken; doch hier op kreeg zy op den 1sten Maart de voorige pis-ontlasting weder, het welk den 2den zo hevig was als zy het ooit gehad had, waar van ik den 4den bericht ontfing, en haar weder als vooren drie pillen liet gebruiken, waarna zy den 5den nog een weinig van haar ongemak gewaar wierd, dat echter toen en in het vervolg geheel wegbleef, waar op zy in het begin van July om den anderen morgen drie pillen gebruikte, tot den 12den Aug.; den 13 en 14den liet zy de pillen staan; den 15den, 's morgens van het bed komende, begon haar ongemak weder als vooren, waar op zy weder terstond alle morgens drie pillen gebruikte, en van des anderendaags tot den 1sten Sept. bleef het ongemak weder weg; maar toen openbaarde het zig weder, en bleef haar by tot den 8sten; en dewyl het niet na de gewoone dosis wilde luisteren, liet ik haar alle morgens drie van de volgende pillen gebruiken:

[p. 14]

℞ Pulv. Cantharid. gr. X.
Camph. gr. X
Sap. venet. q.s.
M.f. pill. n. XL.

Op het gebruik van deze pillen bleef het ongemak weg, en is tot op heden toe weggebleeven. Het meisje heeft tot in October laatstleden met de laatstgemelde pillen gecontinueerd. - De oorzaak van het ongemak was waarschynlyk gelegen in het onvermogen van de sluitspier van de blaas, doordien de herstelling, op het gebruik van deze ongesteldheid geneezende middelen, is gevolgd. Evenwel zou men kunnen vraagen: Wat is dan de reden, dat, als de Lyderesse lag, de ontlasting natuurlyk, en dus de werking van de gemelde sluitspier ook goed was? Men kan toch niet wel onderstellen, dat zulks alleen door eene meerdere drukking van de pis, in een staande positie, op den hals van de blaas zou kunnen veroorzaakt worden. Liefst laat ik zulks verder ter beoordeeling van anderen over.

Harlingen, den 25sten Nov. 1803.