Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1804

Adolf van Knigge, over de Verkeering met Menschen, by wyze van uittreksel bewerkt voor jonge lieden uit den beschaafden stand, opgehelderd en verrykt met een aantal voorbeelden en karakterschetsen uit de beste Schryvers, door J.G. Gruber. Uit het Hoogduitsch. Iste Deel. Te Zutphen, by H.C.A. Thieme. In 8vo. 223 bl.

Voor aankomende Jongelingen een zeer bruikbaar Geschrift, hetwelk in drie Deeltjes zal aflopen, en waarvan wy de voordzetting met verlangen te gemoed zien. De Schryver koos zich knigge ten richtsnoer, bepaalde zich echter tot de merkwaardigste plaatsen, en tot het bruikbare voor de jeugd, voegde 'er zyne eigene ondervindingen en opmerkingen by, en nam zyne voorbeelden en karakterschetsen, behalven uit zyne eigene en knigge's Werken, uit die van fest, gellert, hermes, iffland, la fontaine, monts, muller, schiller, wieland, zimmerman en anderen, en slaagde, naar ons inzien, zo gelukkig in zyn doen, dat wy dit Werkje, als zeer onderhoudend, leerzaam en belangryk, gerustlyk durven aanpryzen. Deze eerste Afdeeling heeft het

[p. 658]

Opschrift: Over de verkeering met zichzelven; en deze is in de daad de grondslag voor iedere volgende goede les nopens de verkering met menschen. Vader of Opvoeder leze dit Geschrift met zynen kweekling, die reeds enigzinds, zo als men zegt, de kinderschoenen ontwassen is; hy kent zynen kweekling, en heeft dus overvloedige aanleiding tot toepassing en verdere ontwikkeling in een vertrouwlyk gesprek; en, daar men het lezen van Romans der jeugd thands wel moeilyk beletten kan, zo doe men haar telkens in zodanige Geschriften, en vooral ook in de werklyke Geschiedenis, nieuwe voorbeelden zoeken, en de daarin voorkomende karakters beoordelen naar de hier voorkomende aanwyzingen; en zo kan by het aankomend geslacht, onder Gods zegen, een bankbreuk van den geest of het hart worden voorgekomen, waardoor het menschdom thands zo dikwils grote schade lydt!