Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1804

Geschied-verhaalen des Ouden en Nieuwen Testaments, inzonderheid geschikt voor de Jeugd. In 't Hoogduitsch beschreeven, door een Gezelschap in Zurich, onder het bestuur van Joh. Jac. Hesz, Predikant te Zurich. Derde Druk. Met Plaaten. In den Haag, by L van Cleef, 1803. In gr. 8vo. Met het Voorwerk 538 bl.

Reeds in den Jaare 1778 verscheen dit Werk, door den Heer j.w. van haar vertaald, in 't licht,

[p. 500]

en wierdt, even als alle het overige, door den beroemden hesz of onder diens opzigt vervaardigd, by onze Landgenooten gunstig ontvangen. Het goed vertier maakte een derden druk noodzaaklyk, die thans wordt aangebooden, voorafgegaan van eene aanpryzende Voorrede des geleerden van hamelsvelds, de nuttigheid der Geschiedenisse in 't algemeen, en der Gewyde in 't byzonder, voor de Jeugd, met verdienden lof vermeldende. ‘Het Kind (zoo schryft de waardige man) kan niet te vroeg met zynen Schepper en Onderhouder, met God bekend gemaakt worden. - Deze kennis kan hetzelve best door de geschiedverhaalen van den Bybel worden medegedeeld. - Door die verhaalen worden de verhevene eigenschappen van het Opperwezen, zyne wysheid, goedheid, rechtvaardigheid, heiligheid, en vooral zyne liefde en goedertierenheid in het bestuur der wereld, en des menschen, uitblinkende, als 't ware, zinlyk voor het kind, en dus vatbaar voor zyne vermogens gemaakt. - De Bybel is ryk in gebeurenissen, welke het kind hoogächting, eerbied, liefde, vertrouwen, en gehoorzaamheid aan het Opperwezen kunnen inboezemen; welke hem nederigheid, manlyke Godsvrucht, eerlykheid, rechtvaardigheid, menschlievendheid, met één woord haat tegen zònde en ondeugd, en liefde tot de deugd kunnen aanpryzen. - De geschiedenis van jesus en zyne Apostelen, voornaamlyk, zal in het jeugdig gemoed de grondlynen trekken van het waare, het God verheerlykend en menschen gelukkigmaakend Christendom, het welk niet bestaat in woorden, maar in geloof en deugd, het welk niet uitgebreid is, of gehandhaafd wordt, door vervolging en broedertwist, maar door leere en voorbeeld.’

In de Voorrede tot het Werk zelf, 't welk als een Kort Begrip der bekende Schriften van den Heere hesz mag beschouwd worden, ontvouwen de Schryvers, met de noodige uitvoerigheid, het plan, door hen gevolgd; waarin zy meenden, dat op de volgende eigenschappen of hoedanigheden inzonderheid moest gelet worden: eene gepaste keuze der geschiedenissen; de juistheid in 't verhaalen; de vatbaarheid en eenvoudigheid; het interessante of belangryke; en eindelyk het leerzaame: alle welke vereischten vervolgens nader ontwikkeld worden. Te regt hebben, in die ontwikkeling, de Schryvers aangemerkt: ‘Vooräl en voornaamelyk moesten wy

[p. 501]

leerzaam verhaalen. Het moreele of zedelyke moest uit het verhaal van zelve doorsteeken, of, door bygevoegde aanmerkingen en leeringen, daar uit afgeleid worden. Men heeft, zoo als men best en het gevoeglykst keurde, dan het een, dan het ander, gedaan.’

Overtuigd van het nut, welk dit Werk kan stigten, hoopen wy dat het veele Leezers zal vinden, maar vooral dat het oogmerk, met het opstellen bedoeld, moge bereikt worden. - Ter versieringe van het Werk dienen eenige weluitgevoerde Plaaten.