Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1804

Johnson of de Edelmoedige Goochelaar. In II Deelen. Zynde een Vervolg van Schillers Geestenziener, uit de papieren van den Graaf van O**, en door denzelfden Schryver. Uit het Hoogduitsch. In den Haage, by J.C. Leeuwestyn. In gr. 8vo. 580 bl.

Een aangenaam geschenk, ook voor zulke Lezers, die den Geestenziener niet kennen, daar deze Geschiedenis toch een op zichzelven staand geheel uitmaakt: ene Geschiedenis, intusschen, zo belangryk, zo vele byzonderheden bevattende, en zo aaneengeschakeld echter, dat het ons niet doenlyk schynt, enigzins ter voldoening onzer Lezeren, het geheel in het kort op te geven; en waar uit wy ook moeilyk een afzonderlyk stuk kunnen nemen, voldoende genoeg om den Lezer te doen oordelen over de waarde van deze Roman. Wy hopen dus, dat ons gunstig gevoelen genoegzaam zal zyn om dit Werk vele Lezers te winnen. Johnson is indedaad meer dan edelmoedig; een groot man, wiens verstand en hart op iedere bladzyde zeer voordelig uitkomt; - een Gochelaar, maar uit de edelste beginselen; redder van ieder mensch, daar hy kan of mag; weldoener van allen, waarop hy werken kan; onvermoeid in weldoen; vriend en redder voor byzondere personen en geslachten, voor een geheel volk, en een zegen voor het menschdom.

Hier of daar wordt de waarschynlykheid wel eens te buiten gegaan in ons oog; doch wy vonden niets, dat toch niet mooglyk was; en van wegen de aandoenlyke opwekking van ons gevoel, en de stemming tot al wat goed en edel is, door de lezing van dit versierd verhaal, kunnen wy gemaklyk nu en dan ene kleine onwaarschynlykheid over het hoofd zien. Gelyk het betaamlyk is in ene Roman, zo is de heid van het stuk ook minnaar, en post varios casus verkrygt hy zyne beminde, en wordt aan het eind van het stuk gelukkig echtgenoot en vader.

Enen Gochelaar als johnson kan men dulden niet alleen; mundus vult decipi; maar, daar de booste mensch niet zelden ook de bygelovigste is, zo waren Mannen als johnson zeer te wenschen, opdat men de boosheid met zodanige wapenen bestryden en bedwingen mogt. Wy wenschen iederen Goche-

[p. 307]

laar johnsons verstand, johnson hart; dan zullen deze Mannen meer doen, dan op de Kermissen rondreizen; en als zy à la Johnson hunne kunst gebruiken, zullen wy dezelve, in enige jaren althands nog, niet onder de ydele kunsten rangschikken; en ene Kermis, waarop vele Gochelaars verschynen, wordt dan voor den bozen een schrik, maar voor den deugdzamen een aandoenlyk feest. Pia desideria! Intusschen moeten wy ons tot nog toe met zulk een Man in een Boek behelpen.