Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1804

Handleiding in de keuse van Zangversen uit de berymde Psalmen, by onderscheiden godsdienstige beschouwingen, handelingen en plegtigheden, enz. Te Amsteldam, by A.B. Saakes, 1803. In gr. 8vo. 78 bl.

De Vervaardiger van deze Handleiding behoort in 't geheel niet tot die onkundige en bevooroordeelde Voorstanders der in rym gebragte Psalmen van David en andere Hebreeuwsche Dichters, die van geene andere Gezangen, by den openbaaren eerdienst der Christenen, willen hooren, en deswegens 't reikhalzend verlangen van alle weldenkenden, naar een byvoegsel van geschikte Christelyke Liederen, ten dienste van zoo veele Gemeenten, die zich tot hiertoe met een enkel Joodsch Gezangboek moeten behelpen, en daadelyk in 't werk gestelde poogingen, om ook andere Gezangen ingevoerd te krygen, bedekt of openlyk tegenwerken. Hy erkent de groote behoefte van een uitgebreider Gezangboek onder de Christenen, toepasselyk op alle beschouwingen en oefeningen van hunnen Godsdienst, bedroeft zich over dat gemis, en tracht intusschen den braaven en eenvoudigen Christen, die nog niets anders heeft, dan die oude Gezangen, behulpzaam te weezen, om 'er zoo

[p. 104]

veel nut, als hem maar eenigzins doenlyk schynt, uit te haalen. Hy stemt toe, dat de waarde der oude Psalmen jammerlyk verduisterd wordt, door dezelven, tegen de bedoelingen der Dichters, aan alle beschouwingen en verrichtingen van den Godsdienst, van welken aart ook, dienstbaar te willen maaken; maar is evenwel van oordeel, dat 'er meer party van getrokken kan worden, dan men gewoonlyk meent, en vindt zelfs veele redenen, om de strekking en het nut van die Joodsche Liederen te bewonderen. Wy bewonderen nog meer de naarstigheid en het geduld van den Schryver, die 't geheele Psalmboek met dat oogmerk doorgeleezen, en, men mag wel zeggen, bestudeerd heeft, om 'er zoodanig zaakelyk Register, als deze Handleiding behelst, op te maaken.

Zy is verdeeld in agt Hoofdstukken, die toepasselyke Zangversen aanwyzen: 1. By de beschouwingen over God. 2. Van deugd en ondeugd in 't algemeen. 3. Van de plichten van godzaligheid. 4. Van de gezellige deugden. 5. Van de persoonlyke deugden. 6. Van de Christelyke Openbaaring. 7. Van geschiedkundige onderwerpen. 8. By byzondere plechtige gelegenheden. Op het eerste gedeelte van het zevende Hoofdstuk is nog een Aanhangsel achter aan gevoegd, behelzende toepasselyke Versen op de Christelyke Feestdagen en de Lydensgeschiedenis van Jesus Christus. Ieder der genoemde agt Hoofdstukken bevat verscheidene onderdeelen, en elk van deze onderdeelen wordt al wederom gesplitst in eene menigte anderen. Wanneer men nu de moeite wil neemen, om alle daarby aangeteekende Zangversen in 't Psalmboek na te slaan, zal men weldra ontdekken, dat by veelen derzelven, om ze, by alle genoemde beschouwingen, gepast te vinden, vry wat zal moeten gedacht worden, dat 'er of in 't geheel niet in ligt, of slechts ter naauwernood, met kunst en vliegwerk, in kan bespeurd worden. Als men eens twee derde, of wel drie vierde gedeelten van deze lyst afgedaan had, zou 'er mogelyk op de toepasselykheid der overblyvende Zangversen nog wel, hier en daar, iets aan te merken vallen. Door eene onderneeming van dit soort te overdryven, wordt het nut verminderd, dat men 'er anders mede zou hebben kunnen stichten.