Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1804

Het Leven van Joannes, den Dooper. Door Hendrik van Gelder, Leeraar in de Vereenigde Doopsgezinde Gemeente, te Westzaandam. Te Westzaandam, by II. van Aken, 1803. In gr. 8vo. 233 bl.

Niet lang geleden hebben wy bericht gegeeven van een Werkjen van den Predikant krom, over die zelfde onderwerp, 't welk wy toen gezegd hebben eene geschikte Handleiding te bevatten, om de Euangelische Verhaalen, omtrent Joannes den Dooper, in 't waare licht te beschouwen, en, ter bevordering van Christelyke slichting, te gebruiken. Kort daarna verscheen dat van den Eerw. van gelder, 't welk wy thans aankondigen, in 't licht. De Schryver moet van 't voorige geen kennis gedraagen hebben, want hy zegt, in 't Voorbericht, onder de redenen, waarom hy 't ge-

[p. 51]

meen maakt, deze te zyn, om dat, zoo veel hem bekend is, tot nog toe, in 't Nederduitsch, niets opzetlyks en bepaalds is geschreeven, over 't leeven van Joannes den Dooper. Wy pryzen 's Mans Christelyken toeleg, om zyne Gemeenten, onder welken hy, als Leeraar, gearbeid heeft, of nog arbeidt, hiermede eene gedachtenis na te laaten. Hy heeft niets nieuws willen geeven, maar alleen, 't geen door veelen breedvoeriger, doch hier en daar verspreid, gezegd is, meer beknopt, en by elkander gevoegd, willen voordraagen. De kundige Kerkleeraar heeft, onzes oordeels, geen rede, om zich over den arbeid, hier aan besteed, ook na 't geen de Eerw. krom over 't zelfde onderwerp geschreeven heeft, te beklaagen.

Hy heeft den vorm van Leerredenen, waarin hy de geschiedenis van Joannes den Dooper voor zyne Gemeente behandeld heeft, behouden. Deze zyn tien in getal. (1) Over 't geen zyne geboorte is voorafgegaan, Luc. I:5-25. (2) Over zyne geboorte, en 't geen daarby is voorgevallen, Luc. I:57-66. (3) Over de voorzeggingen, aangaande Joannes den Dooper, zoo door de Propheeten, als door een Engel aan Zacharias, gedaan, Luc. III:1-6. (4) Over zyne leevenswys, kleeding, spyze, prediking en verder bedryf, Marc. I:4-6. (5) Hoe hy zyne toehoorers, die tot hem kwamen, om van hem gedoopt te worden, toesprak en onderrichtte, Luc. III:7-14. (6) Het antwoord van Joannes aan de twyfelende schaare, en aan de afgezondene Priesters en Leviten, Luc. III:15-18. Joann. I:19-27. (7) Het doopen van Jesus, Matth. III:13-17. (8) Het getuigenis van Joannes, aangaande de meerderheid van Jesus boven hem, en de gronden, die hy voor die meerderheid aanvoert, en waaruit hy aanleiding neemt, om op het geloof in Jesus, als den Zoon van God, aan te dringen, Joann. III:26-36. (9) De geschiedenis van zynen dood, Marc. VI:17-29. (10) Het getuigenis van Joannes aan Jesus, en van Jesus aan Joannes gegeeven, Matth. XI:7-15. - Alle deze stoffen verhandelt de Leeraar met oordeelkundige naauwkeurigheid, en verzelt de gepaste opheldering der geschiedenis doorgaands met toepasselyke, allezins doelmaatige en leerryke aanmerkingen. De Leerredenen van van gelder hebben niets van gezochte sieraaden van welspreekendheid. Overal

[p. 52]

heerscht de duidelyk en geleidelyk onderrichtende toon, die aan sommige Leezers mogelyk beter, dan de losse styl der Beschouwingen van krom, zal bevallen. 't Oogpunt, waaruit deze de Geschiedenis van den Dooper beschouwt, schynt hem niet zoo zeer onder de aandacht gekomen te zyn. Maar hy heeft daarentegen veele nuttige aanmerkingen, die in 't plan van den anderen niet konden vallen. Beiden verdienen dank voor hunnen aangewenden arbeid, om 't gemeennuttig gebruik van de Leevensgeschiedenis van Joannes den Dooper te bevorderen.