Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1803

[p. 20]

Verhandelingen en Waarneemingen, ter bevordering der Genees-, Heel-, Verlos- en Scheikunde. Iste Deel 3de Stuk. Te Leyden, by A. en J. Honkoop, 1802. In gr. 8vo. 150 bl.

Dit Stuk deezer Verhandelingen en Waarneemingen, tot bevordering der Geneeskunde, en der daarmede zo naauw verknogte Weetenschappen, bevat de volgende gewigtige stukken: Sachse, ontvouwing en beoordeeling van de gevoelens onzer Hedendaagsche Geneeskundigen, over het tanden krygen der Kinderen. Heffelle, geneezing der Huidziekten, alleen door uitwendige middelen. Suersen, voordeeligste bereiding van het Phosphor-zuur. Jahn, over eene langduurige onthouding van allerlei voedzel. J. gruner, geregtelyke verklaaring der bedriegery van het Osnabrugsch Wondermeisje. Inrichtingen, ter bevordering der Verloskunde, te Weenen. M. dingemans, over het nut van het Acidum Phosphoricum. J. abernethy, over de Foramina Thebesii in het menschelyk hart. Waarop volgen, eene Waarneeming van het gemis der Galblaas by een Mensch; eene van een Kind met drie Beenen, en een middel tegen de Kiespyn. - Zeer uitvoerig en oordeelkundig is de Verhandeling van den Heer sachse, over de verschillende gevoelens aangaande het tanden krygen; bevattende veele gepaste aanmerkingen, tegen de ongegronde leer van wichmann, en van andere onbezonnen uitventers van nieuwigheden, die ons gaarne zouden willen doen gelooven, dat 'er geene gevaarlyke toevallen door het tanden krygen gebooren worden; hetgeen ligtelyk aanleiding zou kunnen geeven tot de verwaarloozing van het doorsnyden des tandvleeschs, dat dikwyls, tot behoud van het leven der tedere zuigelingen, zo noodzaakelyk is.

Even onbezonnen oordeelen wy de hier medegedeelde Bydrage van hecker en heffelle, strekkende om aan te toonen, dat, zelfs de hardnekkigste huidziekten, alleen door uitwendige middelen kunnen geneezen worden, medegedeeld in 't Chirurgisch Journal van den Heere loder, en door denzelven met een uitmuntend Byvoegzel vermeerderd; waarvan wy hier een gedeelte, tot waarschuwing, zullen mededeelen. ‘Het is

[p. 21]

(zegt loder) door eene menigte van geloofwaardige waarneemingen bekend, dat veelerleije schadelyke gevolgen, vooral veele zoorten van zenuwtoevallen, zich voordeeden, wanneer men een uitslag eensklaps verdreeven had, of eene huidziekte, vooral de zodanige, welke met het loozen van eene vloeistoffe gepaard ging, spoedig had weggenomen. Men zal naauwelyks een Practicus in de Geneeskunde aantreffen, wien niet zodanige gevallen zyn voorgekomen. Meermaalen heb ik doofheid, blindheid, hevige hoofdpyn, beroerte, engborstigheid, waterzugt en dergelyke, na het te spoedig verdryven van hairworm, daauworm en schurft, alsmede na het onvoorzichtig opdroogen van eene oude hebbelyke zweer aan het been, zien ontstaan. Doorgaans kwam men deeze ziekten te boven, zodra men de voorige huidgebreken wederom daargesteld, of ten minsten door afleidende uitwendige middelen, of door konst veroorzaakte zweeren, wederom vergoed had. - Nog altoos zweeft my de gedaante van dien jongman voor oogen, die met eene bloeijende gezondheid op de Universiteit te Jena gekomen was, en zich zorgvuldig voor alle buitenspoorigheden der jeugd gehoed had. Hy was met een ryklyk sterk stinkend zweet aan de voeten gekweld: op de onbezonnen raadgeeving van een Geneesheer, steekt hy eenige maalen de voeten in koud water; het zweet verdween; weldra, echter, verviel hy in een hardnekkigen hoest, met kortademigheid vergezeld, welke welhaast in eene waare longeteering overging. Toen hy reeds hierdoor was aangetast, en dagelyks zeer veel etter opbragt, zogt hy hulp by my. Alle aangewende middelen waren vruchteloos; zelfs het weder te voorschyn brengen van het zweet aan de voeten deed geen nut. Hy stierf aan de longeteering. - ’

Het medegedeelde middel, tegen de Kiespyn, bestaat in het zogenoemde Onzelievenheersbeestje (Coccinella septempunctata 't geen tusschen de vingeren gewreeven en dus aan de pynelyke tand wordt aangebragt. Deeze aanpryzing, dunkt ons, heeft veel van het kwakzalverachtige, dewyl 'er niet bepaald wordt, tegen welke zoort van Kiespyn, waarvan zo veele geheel in aard verschillende bestaan, het middel zal moeten dienen. Mogelyk heeft hetzelve iets van het dierlyk magnetismus, 't welk, hoe belachlyk en ydel in

[p. 22]

zich zelven, echter, door zyne aanmerkelyke werking op de verbeeldingskragt, en daardoor op het zenuwgestel, dikwyls nog al belangryke geneezingen heeft daargesteld.