Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1802

De zieke weduwe.
Eene waare Gebeurtenis.

Weldaadigheid is ten allen tyde schoon, maar wordt een wezenlyke wellust, wanneer ze met verrassing gepaard gaat. Op zekeren vroegen morgen zag een beroemd man, in eene der Voorsteden van Philadelphia, daar men hem niet kende, een' jongen knaap van omtrent 12 jaaren hem naderen, met neêrgeslagen oogen, terwyl 'er de traanen in menigte uitvloeiden. Met een beschroomde stem verzoekt deze hem om eenigen onderstand. Het eerlyk voorkomen, de verlegen houding, de schaamte op het gelaad van dezen ongelukkigen, zyne blooheid, maakten eenen levendigen indruk op het hart van dezen uitmuntenden man. ‘Gy hebt het voorkomen niet,’ zegt hy, ‘van iemand, die gewoon is te bedelen: wat is dan de reden, die u tot dezen stap noodzaakt?’ - ‘Zeker,’ antwoordt de Jongeling, met een zugt en vernieuwde traanen; ‘ik ben voor dezen ongelukkigen toestand niet geboren. De wederwaardigheden van mynen Vader en de verschriklyke staat, waarin myne Moeder zich op dit oogenblik bevindt, hebben 'er my toe verplicht.’ - ‘En

[p. 91]

wie is uw Vader?’ - ‘Hy was weleer een Koopman, had een onbepaald crediet, en was met middelen gezegend. De bankbreuk van eenen zyner Correspondenten heeft hem ten eenenmaale in den grond geholpen. Tot overmaat van ons ongeluk, kon hy dit verlies niet overleeven; binnen één maand stierf hy van hartzeer. Myne Moeder, myn Broeder en ik bleven in de diepste elende zitten. Zedert heb ik by eenen Vriend myns Vaders eenige hulp gevonden; myne Moeder hield zichzelve en mynen jongen Broeder door haren arbeid staande; maar dezen nacht is zy door eene geweldige ziekte overvallen, welke my voor haar leven deed vreezen. Van alles ontbloot, weet ik niet, hoe haar by te staan; ik heb zelfs den moed niet, voor hun te verschynen, die my zouden kunnen herkennen, om van hun datgeene te verzoeken, dat men gewoon is, als de mensch zich in nooddruft bevindt, een aalmoes te noemen. Gy, die my voorkomt een Vreemdling te zyn, zyt alléén in staat geweest, de schaamte, die ik gevoele, te overwinnen. Helaas! heb deernis met myne Moeder.’ ... Terwyl hy sprak, hadden zyne snikken, zyne traanen, den Vreemdling reeds tot medelyden bewogen. ‘Is uwe Moeder verre van hier?’ - ‘Zy woont aan het einde van deze straat, in het laatste huis ter linkerzyde, op de derde verdieping.’ - ‘Is 'er nog geen Geneesheer by haar geweest?’ - ‘Ik heb 'er genen gehaald, om dat ik dien niet kon betaalen, noch 't gene hy voor mogt schryven zou kunnen kopen.’ - ‘Zie daar,’ zegt de Onbekende, ‘eenig geld; ga oogenbliklyk een' Doctor halen.’ De Jongeling bedankt hem op de eenvoudigste wyze, maar met de uitdrukking van het dankbaarst hart, en vertrekt als de wind.

De gevoelige Weldoender gaat daarop de zieke Weduwe bezoeken. Hy klimt naar een klein kamertje, waarin hy niets gewaar wordt, dan grove werktuigen, een slegte tafel, een oude kast, een klein bed, naast dat, waarop de Zieke, in de diepste moedloosheid verzonken, lag, en aan hare voeten haar Zoontje in traanen smeltende. Door deze droevige vertoning ten hoogsten getroffen, nadert hy. Om haar moed in te boezemen, ondervraagt hy haar over hare ziekte, als ware hy een Geneesheer. De Weduwe onderrigt 'er hem in weinige woorden van; vervolgens zegt zy, zugtende en weenende, tegen hem: ‘Myn Heer, myne ziekte heeft eene verouderde oorzaak; de Geneeskunst heeft 'er geen hulpmiddel tegen: ik ben Moeder, en wel eene ongelukkige Moeder. Myn hart is te diep gewond; de dood alléén kan een einde aan myne droefheid maken; maar de dood zelfs jaagt my schrik aan, op het denkbeeld, dat myne kinderen zich aan

[p. 92]

wanhoop zullen overgeven.’ .... Hare traanen verdubbelen; maar eindlyk, door het waarachtig belang, dat de vermeende Doctor in haren bitteren toestand neemt, aangemoedigd, doet zy hem een verhaal harer rampen. ‘Wanhoop niet,’ zegt deze Vriend der Menschheid; ‘zyt op niets anders bedagt, dan om een, voor uwe kinderen, zoo onwaardeerbaar leven te behouden. Hebt gy hier ook papier, om een Recept te schryven?’ De Weduwe neemt het kind, dat het bed zyner Moeder nog niet verlaaten had, een boekje uit de hand; zy scheurt 'er een blaadje uit, - het éénigste papier, dat zy bezat. De Vreemdling, na 'er iets op geschreeven te hebben, zegt: ‘Dit Recept zal uwe geneezing beginnen; vervolgens zullen wy, als het nodig is, tot een ander overgaan. Ik heb zeer veel hoop op eenen goeden uitslag.’ Hy liet het papier op de tafel liggen, en vertrok.

Weinige oogenblikken daarna komt de oudste Zoon terug. ‘Myn lieve Moeder,’ zegt hy, ‘zyt welgemoed; de Hemel ontfermt zich onzer. Zie daar wat my een weldadig Wezen dezen morgen edelmoedig geschonken heeft; dit zal ons verscheide dagen helpen. Na deze gelukkige ontmoeting ben ik naar een Geneesheer gegaan, die oogenbliklyk hier zal zyn. Stel u gerust; troost u.’ - ‘Ach, myn Zoon, dat ik u omhelze! De Hemel staat de onschuld by. Helaas! dat het Hem behage, die lange te behoeden. Een Doctor, dien ik niet ken, maar wiens aandoenlyk mededoogen een zagten indruk op myn hart gemaakt heeft, heeft my zo even verlaaten. Zie op de tafel; daar ligt zyn Recept: lees my eens voor, wat dat behelst.’ De Zoon, het biljet doorlopende, staat verbaasd; hy ziet het nogmaals in, herleest het, roept ten hoogsten verrukt uit: ‘Ach! myne Moeder, wat is dat? - Lees! - Groote God!’ - De Moeder, nu insgelyks verwonderd, neemt het biljet uit de handen van haren Zoon .... ‘Hemel! - Washington.’ .... Op deze woorden blyft zy spraakloos en zonder beweging.

Het biljet was een ordre van den President van het Congres, een aanmerklyke gift op zyne eigen goederen aanwyzende.

Terwyl dit gebeurde, kwam de verwagt wordende Doctor; hy deed de Moeder uit hare bezwyming komen. Deze verrassing, een korte tyd, en de geneesmiddelen, herstelden haar van eene ziekte, welker voornaamste oorzaak zoo wel was weggenomen.

De edelmoedige washington, overladen met zegeningen en loftuitingen, mogt het genoegen smaken, een door het ongeluk vervolgd Huisgezin tot het leven, de ge-

[p. 93]

zondheid en het welvaaren terug te brengen. Het herdenken aan deze daad, en aan het genoegen, dat hy aan die rampzaligen geschonken heeft, is voor hem de beste belooning.