Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1802

Examen du Systeme de Dupuis & Volney sur l'origine de la Religion Mosaique & Chretienne. Par J.F. van Beeck Calkoen, Professeur de Mathematiques a l'Université de Leide, &c. Pièce, qui a remporté le prix de la Societé de Teyler, & qui a eté traduite du Hollandois de son aveu. a Amsterdam, chez P. den Hengst, 1802. In gr. 8vo. 155 p.

Van het oorspronglyke Nederduitsch deezer uitsteekende Verhandeling hebben wy aankundiging gedaan en een verslag gegeeven^(*). Wy beslooten toen met de aanmerking: ‘Wenschlyk ware het, dat dit Tegengift zo gereedlyk kon ingenomen worden, als het Vergift, door eenen volney ingeschonken; doch het valt veel gemaklyker, eenige stoute en gewaagde zetten op het papier te brengen, en dezelve in het gewaad van eenen Roman te steeken, vol speelingen van een weelderig vernuft, dan eene bedaard geschreevene Wederlegging van zodanige begrippen te leezen en na te denken. Bedagtzaamen zullen dit egter, in een stuk van dat gewigt, der moeite waardig keuren.’

De met den Gouden Prys bekroonde Verhandeling is rechtstreekscher tegen het groote Werk van dupuis (in 't Nederduitsch met vertaald) dan tegen volney ingerigt; doch zodanig, dat de Schryver, dien oorspronglyken Aanvaller wederlegd hebbende, ook den anderen Bestryder, die gezegd mag worden zich van een ligter wapentuig bediend te hebben, zeker uit den zadel ligt.

Met dit alles bleef de Verhandeling, in 't Nederduitsch geschreeven, hoe buitengewoon sterk ook verkogt, meest tot ons Land bepaald, en kon niet werken in een Land, waar die Wederlegging meer eigenlyk behoorde kragt te oefenen.

Een heimlyke wensch om eene Vertaaling in het

(*) Zie onze Vaderl. Letteroef. voor 1800, bl. 485 enz.

[p. 495]

Fransch durfden wy niet wel uiten, uit vreeze dat dezelve geheel vrugtloos zou weezen: aangenaam vinden wy dien wensch vervuld door de Vertaaling, welke wy thans aankundigen, met toestemming van teylers Godgeleerd Genootschap, en der Directeuren van teylers Naalaatenschap, vervaardigd. De Vertaaler geeft alzins blyk, van het stuk, door hem onder handen genomen, 't welk zeker elk Vertaalers werk niet was, meester geweest, en schoon werk geleverd te hebben.