Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1801

[p. 593]

Kinderlyke liefde.

Eene waare Geschiedenis.

Kinderlyke Liefde is eene bloem van zo tederen aart, dat wy maar zeer weinige plaatzen aantreffen, die dezelve kan voortbrengen; en schoon wy dikwyls hooren van Ouders, die zichzelven in armoede storten voor hunne Kinderen, verneemen wy egter zelden van Kinderen, die eenige buitengewoone blyken van Kinderliefde omrrent hunne Ouderen betoonen. Misschien heeft de Natuur de Ouderlyke Gevoeligheid veel syner gevormd dan de Kinderlyke, en, om eenige wyze reden, onze zielen eene veel grooter gehegtheid ingeplant voor de zulken, aan welken wy den oorsprong en opvoeding gaven, dan voor de zodanigen, aan wien wy zelven leeven en opvoeding te danken hebben: althans, Gewoonte heeft zulke verschillende begrippen vastgesteld, betreklyk het gedrag van Ouders en Kinderen, dat het een onderwerp van den hoogsten lof geacht wordt in een tyken Zoon, eene geringe somme, jaarlyks, vast te stellen, ten behoeve van een verarmden en waardigen Vader; doch eene daad van geringe of geene verdiensten in een Vader, twintig maalen die som vast te stellen voor een behoeftigen Zoon. Eene merkwaardige uitzondering, egter, op de bovengemelde stelling, is onlangs ter myner kennisse gekomen, welke ik my vleije dat geen onaangenaam Verhaal zal opleveren.

Een vermaard Koopman, wiens naam ik noodig achte onder dien van watson te verbergen, huwde eene zeer beminnelyke Vrouw, die hem een aanzienlyk vermogen aanbragt, en by welke hy, in het eerste jaar, gezegend werd met eene Dogter, maria geheeten. Mejuffrouw watson, egter, ongelukkig eene koude gevat hebbende, geduurende den tyd van haar Kraambedde, overleefde de geboorte van haar Kind niet lang, maar stierf, omtrent drie maanden daarnaa; met haaren laatsten adem haaren Echtgenoot bezweerende, in 't byzonder oplettende te zyn op het welvaaren der ongelukkige kleine maria.

Twee jaaren vóór zyn Huwelyk was de Heer watson in kennis geraakt met eene listige en bedrieglyke Vrouw, by welke hy mede eene Dogter had; het bezit van eene Echtgenoote maakte aan deeze misdaadige gemeenschap geenzins een einde: onder voorwendzel van gewigtige bezigheden, bragt hy gemeenlyk in de Stad een of twee nagten met haar door, terwyl Mejuffrouw watson op het Buiten-verblyf in

[p. 594]

Hertfordshire zich bevond; en had dikwyls haar met zich genomen op het Land, wanneer hy wist dat zyne Vrouw niet gevoegelyk de Stad kon verlaaten. Zyn Huwelyk, in de daad, was eerder eene verbintenis uit belang, dan eene vereeniging uit genegenheid; en Mejuffrouw watson's vermogen hem in staat stellende, het toppunt zyner wenschen te bevredigen, zag hy, van het oogenblik haarer begraafenisse, geene verdere noodzaake van bedwang of vermomming. In 't kort, zes weeken waren naauwlyks verloopen, toen hy de ondeugende Vrouw, van welke ik gesproken heb, trouwde, en de slegtste van haare Sexe verkoos, om de plaats der allerbeste te vervullen.

Ik zal den tyd van maria's kindschheid overstappen - waarin zy weinig anders ondervond, dan de kwellingen eener laaghartige Stiefmoeder - en op ééns komen tot dat tydperk, 't welk te recht mag gehouden worden voor het gewigtigste van haar leeven. Zy was juist in haar agttiende jaar getreeden, en in den bloei van al de volmaaktheid haarer Sexe, wanneer Mejuffrouw watson begon te denken aan de uitvoering van een ontwerp, waarvan zy lang had zwanger gegaan. Zy zag maria door iedereen behandelen met de grootste onderscheiding, en bespeurde, dat haar eigen Dogter - schoon opgepronkt met al de modische sieraaden van den tyd, en oneindig meer werks daarvan maakende - ontvangen werd met eene soort van koele beleefdheid, grenzende aan veragting. De schandelyke verwaarloozing, welke maria te huis ondervond, gaf een bestendigen luister aan haare verdiensten, wanneer zy uitging; en indien zy geene soort van ondersteuning vond in haare eigene Familie, zy ontmoette de hoogste op elke andere plaats. Dit was eene omstandigheid, welke Mejuffrouw watson gevoelig aandeed; en daarenboven vreezende, dat de oplettendheid, zo algemeen aan maria beweezen, oorzaak zyn zou, om eenige voordeelige aanbiedingen te verhinderen, welke aan haare eigene Dogter mogten gedaan worden, nam zy spoedig eene gelegenheid van krakkeel met de ongelukkige jonge Dame te baate; en daar zy (gelyk het meerendeel der persoonen van haare beginzelen gemeenlyk is) beide Meester en Meestresse van den huize was, zette zy haar ter deure uit. Maria, egter, ofschoon een Vader verlooren hebbende, was niet ontbloot van een Beschermer. Een jong Edelman van goed verstand en schitterenden rang, die langen tyd haare genegenheid gezogt, en dezelve gewonnen had, nam die gelegenheid waar, om op het bezit van haare hand aan te dringen, en werd de gelukkigste der Mannen. Maria was omtrent vyf jaaren gehuwd geweest; geduurende welken tyd, hoewel zy dikwyls aanzoek ter verzoening had gedaan, zy nimmer

[p. 595]

in de tegenwoordigheid haars Vaders werd toegelaaten; wanneer zy, op een Saturdag avond de London Gazette opneemende, zynen naam ontmoette op de lyst der Bankroetiers, en oogenbliklyk in onmagt op den vloer nederviel: zy kwam, egter, schielyk tot zichzelve; wanneer zy, in een oogenblik vergeetende, hoe zy was overgelaaten geworden aan de genade van eene ongastvrye wereld, en blootgesteld aan de drukkendste armoede en ongenade; hoe zy, geduurende eene reeks van jaaren, in haars Vaders huisgezin behandeld werd als eene Vreemdelinge, en zelfs de gemeenste noodwendigheden haar geweigerd werden, terwyl Vreemden in overdaad van haar Moeders vermogen leefden; wanneer zy, zeg ik, dit alles vergeetende, naar haaren Echtgenoot vloog, die zyn geluk stelde in haar te verpligten; en hem afschilderende den elendigen toestand van haaren Vader, verkreeg zy zyne toestemming, om jaarlyks driehonderd Pond op hem vast te maaken, uit eene som, welke hy haar voor Speldegeld had toegelegd, tot verligting van zulk een benaauwend ongeval. Onmiddelyk nam zy eene koets, en begaf zich naar haars Vaders huis: de deur werd nu by haare verschyning gereedelyk geopend; en, in de tegenwoordigheid des ouden Edelmans geleid, staarden zy elkanderen voor eenige oogenblikken aan, en borsten toen beiden uit in een vloed van traanen.

De ongelukken van den Heer watson hadden zyne oogen geopend voor de onnatuurlykheid zyns gedrags; en niemand kon gereeder zyn dan hy, om hetzelve te veroordeelen. Wat moeten wy dus van zyne aandoeningen denken, toen eene Dogter, welke hy broodgebrek had laaten lyden, hem een deftig onderhoud voor zyn leeven kwam aanbieden; en dezelfde oogen, welke hy traanen der bitterste droefheid had doen storten, kwamen om de zyne te vullen met druppelen van onuitspreeklyke vreugde? Zyne dankbaarheid als Mensch, zyn gevoel als Vader, bestormde plotseling zyne ziel; hy droogde zyne oogen af; zag, voor eenige oogenblikken, zyne Dogter met verrukking in het aangezigt; toen, in het vertrek rondspringende met de uitspoorigheid van een krankzinnige, borst hy op nieuw uit in traanen. Genoeg is het, hier nog by te voegen, dat hy, nadat zyne zaaken geschikt waren, zich afzonderde op het Land, met deeze jaarlyksche toelage; dan hy leefde niet lang genoeg om het eerste vierendeel jaars te genieten: het doodelyk verdriet van een Bankroetier te zyn; de inwendige bewustheid van zyne dwaalingen; en, eindelyk, de zo groote edelmoedigheid van zyne Dogter, wier bedoeling was, het overige zyner dagen te verzoeten - werd een middel om zyn einde te verhaasten; de ontroering van zyn gemoed berokkende hem eene ziekte, en hy stierf in maria's armen, in het vyftigste jaar zyns ouderdoms. Zyne Vrouw en Dog-

[p. 596]

ter beschouwden nu zichzelve als geheel bedorven; doch maria, met eene grootheid van ziel, haar byzonder eigen, verdreef in een oogenblik haare vermoedens, door haar jaarlyks, geduurende haar leeven, tweehonderd Pond toe te leggen; en, zonder immer haar te vernederen, door eenig gedeelte van haar voorig gedrag aan te roeren, zeide zy haar, dat zy dit niet moesten aanmerken als een kompliment; dewyl zy het beschouwde als een onvermydelyken pligt, dien zy der nagedagtenisse van haaren Vader verschuldigd was.