Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1801

Geneeswyze der geele koorts, op de West-Indische eilanden in gebruik.

Aan de Schryvers der Vaderlandsche Letteroefeningen.

Medeburgers!

Het is bekend, welke verwoestingen de zogenaamde Geele Koorts, zedert eenige jaaren, in sommige Landschappen van Noord-Amerika heeft aangericht; gelyk ook, dat veelen de besmettelyke Ziekte, welke, geduurende het jongst afgelopen jaar, te Kadix, Sevilie, en elders in het zuidlyke gedeelte van Spanje, zo veele duizenden heeft wechgesleept, beschouwen als deeze zelfde Koorts, door een Amerikaansch vaartuig derwaards overgebragt. God verhoede, dat die vreeslyke kwaal ooit tot ons oversla, en de rampen van ons Vaderland vermeerdere! Indien zulks, evenwel, mogt gebeuren, zoude het van dienst kunnen zyn, te weeten, welke middelen elders, en wel in het Vaderland der Ziekte zelve, de West-Indische Eilanden, en daaromstreeks, met de meeste vrucht ter geneezinge aangewend worden. Uit overweeginge hiervan heb ik, schoon van beroep geen Geneeskundige, het volgende vertaald uit het bericht, hetgeen de Opstellers van het Monthly Review, Vol. XXIX of the New Series, p. 27 and foll. geeven van Capt. j. colnett's Voyage to the South Atlantic and round Cape Horn.

[p. 186]

‘Kapitein colnett's oplettendheid,’ zeggen de Reviewers, ‘op het genoegen van zyn scheepsvolk, in het byzonder met opzicht op het voedsel, hetgeen hy zich zo wel bevlytigde welsmaakende als gezond te doen zyn, verdient grooten lof, en het is hem gelukt, nieuwe voorbeelden te voegen by de reeds bekende, van het bewaaren der gezondheid onder het volbrengen van langduurende zeereizen. De volgende plaats, betrekkelyk tot zyne behandeling van die verschrikkelyke ziekte, de geele Koorts, verdient in het byzonder opmerking.

Het geheele scheepsvolk was, meer of min, aangetast geworden van de geele Koorts. Ik was, evenwel, zo gelukkig, dat ik van die yslyke kwaal hen genas, door de behandeling te volgen, welke ik de inboorlingen van Spaansch-Amerika zag in het werk stellen, terwyl ik by hen gevangen was. By het verschynen der eerste toevallen werd het voorste gedeelte des hoofds onmiddellyk kaal geschoren, en de slaapen, met de kruin, gewasschen met azyn en water. Het geheele lichaam werd daarop in warm water gedompeld, om aan de uitwaasseming eenen vryen loop te geeven; eenig buikopenend geneesmiddel werd vervolgens toegediend, en alle vier uuren eene gift van tien greinen van James poeders. Was de Lyder dorstig, de drank was slappe witte wyn met water, en eene snede broods om den trek tot eeten te voldoen. Een toeneemende eetenslust werd ingevolgd met eene kleine hoeveelheid van soep, gemaakt uit de slymachtige (mucilagenous) deelen der Schildpad, met een weinig wynazyn 'er in. Ik gaf de zieken ook konfituuren en andere dingen uit mynen byzonderen voorraad, wanneer zy slechts van verre eenig verlangen toonden na iets, waarvan ik hun konde voorzien. Door deeze wyze van behandeling nam het geheele scheepsvolk toe in gezondheid, uitgezonderd den timmerman, die, schoon een zeer stout en sterk man, eenmaal in zulken staat van ylhoofdigheid was, en tot een zo laag peil gedaald, dat ik hem opgaf; maar hy herstelde allengskens.’

Misschien kan dit voorbeeld van nut zyn voor anderen, en het is tot uwen dienst, indien gy goedvindt het te plaatzen in uw Maandwerk. De James-poeders, een Engelsch koortsmiddel, zullen hier te land, misschien,

[p. 187]

niet onbekend zyn; de schildpaddensoep kan door andere soepen vervangen worden. Daar ik konfituuren vertaald hebbe, staat in het Engelsch sweetmeats: dit konde ook zuikergebak betekenen; maar behalven dat het laatste my scheen in ziekte niet te pas te komen, zal ook, waarschynelyk, een Zeeman op lange tochten eerder geleien en ingelegde vruchten dan zuikergebak met zich voeren.

Uw Bestendige Leezer,

O.