Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1801

[p. 138]

Julia.
Eene Russische Geschiedenis.

(Vervolg en Slot van bl. 100.)

Het gedrag van boris, ten opzigte van julia, bleef volmaakt het zelfde als voorheen; doch in haar bespeurde hy welhaast eenige verandering. Zy zat dikwyls opgetoogen in gepeinzen; nu eens was zy rood, dan bleek. Zy zogt de onrust haars harten te verbergen: zomtyds wilde zy met drift boris omarmen; het scheen alsof zy hem iets wilde zeggen; nogthans kwam 'er geen woord uit. De voorzigtige boris bewaarde, van zynen kant, een diep stilzwygen. Alleen wanneer hy in de scheemering zyne geliefde wandeling deedt, sprongen de traanen hem uit de oogen.

Tegen den avond zyne gewoone wandeling doende, was het eerste voorwerp, 't geen hy zag, Prins karin met julia op eene hoogte zittende. Haar hoofd rustte tegen 's Prinsen schouder; haar oog was na den grond geslaagen. De Prins, haare hand kusschende, zeide: ‘Gy bemint my, julia! Oordeelt gy het regtmaatig, u naar de vooroordeelen te schikken? Volg de inspraaken van uw hart; - volg -’ Julia hoorde eenig gedruis, keek rond; zy beefde - want zy zag boris!

Maar wie kan de aandoeningen van den ongelukkigen Egtgenoot beschryven? - Wat zou hy doen? - Het trouwloos weezen overhoop stooten? - Zyne wraak in 't bloed van de verraaderesse koelen, - en dan het zwaard in eigen boezem steeken? - Neen. - Zeker hadt hy een stryd met zyne ontstooke drift; doch het was slegts voor een oogenblik. Hy overwon de ingeevingen van ziedende drift: met een doodbleek gelaat, met ten hemel geslaagene oogen, verliet hy de wandelplaats. - Dien eigen avond ontving julia van haaren Egtgenoot deezen Brief:

‘Ik heb myn woord niet gebroken. Geen verwyt, geene klagt hebben myne lippen geuit. Ik vertrouwde op de kragt myner genegenheid - Ik heb myzelven bedroogen - en ik lyde.

Naa het geen ik gezien en gehoord heb, kunnen wy niet langer te zamen leeven. - Myne tegenwoordigheid zal u verder niet hinderlyk weezen. De Regten van een Egtgenoot zyn een Juk, indien zulks niet verligt wordt door Liefde!

Vaarwel, julia! - Gy zyt vry, Mevrouw! -

[p. 139]

Eenmaal hebt gy een Egtgenoot gehad. Misschien zult gy nooit weder van hem hooren. - De Oceaan zal ons scheiden - Ik verzaak myn Geboorteland - Ik verlaat myne Vrienden. De bittere herinnering alleen van myne elende zal my vergezellen. In het hier in geslooten paket vindt gy een Geschrift, 't welk u in 't bezit stelt van myne goederen. - Hierby is ook ingeslooten het Pourtrait van myne geweezene Vrouw. - Nogthans - neen! Hiervan kan ik niet afscheiden - Ik wil 'er mede verkeeren als met het schaduwbeeld van eene weggegaane Vriendin - als met het eenig geliefd voorwerp van myn gebrooken hart.’

Toen julia, op de wandelplaats, boris in 't oog kreeg, zat zy eenige oogenblikken spraakloos - hierop volgde zy hem met spoed - riep hem herhaalde keeren by zynen naam. Haare stem haperde; en leunende op den arm van den Prins, waggelde zy na huis. - Boris daar niet vindende, bedekte zy haar aangezigt met beide haare handen, en wierp zich schreiende op een sopha. - De Prins zogt haar door minzaame taal te troosten. Zy gaf hem geen antwoord in 't geheel. - Zy opende den Brief van boris met eene beevende hand, en dien doorleezen hebbende, vloeide een traanenstroom haar ten ooge uit. De Prins poogde haar den Brief afhandig te maaken - Zy sprak, op den beslissendsten toon: ‘Neen, gy verdient denzelven niet te leezen. Een Man van Eer heeft dien geschreeven. - De nevel is opgeklaard. - Ik veragt u en myzelve. Gy ziet my thans voor de laatste keer. - Verlei andere, en lach dan over der verleiden dwaasheid. Alleen vergeet en verlaat my voor altoos. - Ik wil u niet verder beschuldigen. Myne bedagtloosheid alleen verdient veroordeeling. - Vermaak in de wereld kan u niet ontbreeken - Maar, van dit oogenblik af, zult gy - en allen uws gelyken altoos my een walg weezen. Ik doe, op dit oogenblik, eene gelofte, dat ik nooit de stoute ondeugd zal toelaaten my in 't aangezigt te zien. Gy moogt versteld staan over deeze schielyke verandering - aan dezelve geloof slaan of niet, naar het u behaage; - dit is my onverschillig.’ Deeze woorden geuit hebbende, ging zy schielyk in de naaste kamer. De Prins stondt eenige oogenblikken als van den donder getroffen. Eindelyk borst hy in een lach uit - 't zy eene gemaakte of natuurlyke - vertrok, en reedt naar den Schouwburg.

Wanneer julia vernam, dat boris met de daad vertrokken was, zonder te zeggen waar heen, verliet zy onmiddelyk de Stad, en begaf zich naar 't Land. - ‘Hier,’ sprak zy zugtende, ‘hier zal ik myne dagen in treurige eenzaamheid

[p. 140]

slyten - hier, waar ik eenmaal gelukkig zou hebben kunnen weezen! Met den besten en tederlievendsten aller Egtgenooten verliet ik u, dierbaar Landverblyf - en alleen, als eene bedrukte Weduwe, keer ik weder; maar nog met een hart, 't geen de Deugd pryst. Helaas! Dit alleen vertroost - dit alleen ondersteunt my! Heilige Deugd! nooit zal ik u ongetrouw worden; altoos zult gy myne Vriendin blyven. Ik zal uw afbeeldzel zien en omhelzen in het Pourtrait van mynen nimmer te vergeeten' boris!’ - Haare traanen biggelden op een Miniatuur van haaren Egtgenoot, 't welk zy in haare hand hieldt.

Julia, die op het punt stondt om eene laïs van deezen tyd te worden, was nu een voorbeeld van Deugd. In haaren boezem was elke ydele wensch uitgedoofd, en haar geheele Leeven geheiligd aan de naagedagtenis van haaren tedergeliefden Egtgenoot. Zy verbeeldde zich, hem by zich te hebben - zy boezemde haare ziel voor hem uit; zy sprak by zichzelve: ‘Gy hebt my verzaakt, en gy hadt 'er regt toe. Ik durf niet wenschen, u weder te zien. Ik wensch alleen vrede toe aan uw hart. Indien de herinnering aan uwe Egtgenoote u pynigt, vergeet haar. - Wees, waar gy u ook moogt bevinden, gelukkig - Ik vind my omringd door de herinnering uwer Liefde - Ik zal niet van hartzeer sterven. Neen! ik wil leeven, ten einde gy een u nog getrouw hart bezit. - Mogelyk zyt gy, door middel eener geheime medegevoeligheid, zelfs op eenen grooten afstand, gevoelig voor myne Liefde, en geeft dezelve aan uw hart nieuw leeven, nieuwe warmte. Misschien fluistert een medelydende Genius u, als gy slaapt, in: Boris is niet alleen in de wereld! Gy doet uwe lieve oogen open; en verre, zeer verre af ziet gy de droefgeestige julia, wier geest, wier hart, u overal volgt. - Misschien - nogthans wensch ik wat ik niet durf - Ik wil u beminnen, schoon hoopeloos’ ....

'Er heerschte thans in de ziel van julia eene zagte droefgeestigheid; elke deugdzaame aandoening schenkt genoegen, en zelfs de heetste traanen des berouws zyn niet bitter: want Bekeering is de dageraad der Deugd.

Julia bevondt zich in eenen toestand, dat zy welhaast Moeder zou worden. Een nieuwe en zeer veel vermogende bedenking vervulde haar geheelenal. Zou zy zich deswegen verheugen of bedroeven? Langen tyd kon zy zich daarover niet bepaalen. ‘Ik zal,’ dus was de loop haarer overleggingen, ‘ik zal Moeder worden! maar de vrolyke lach van den Vader zal den Zuigeling niet ontvangen; Vaderlyke traanen van blydschap zullen het Kind niet besproeijen! Arm, ongelukkig Wicht! Als een Wees treedt gy ter we-

[p. 141]

reld in; en het eerste voorwerp, 't welk uwe oogen zien, is een schildery van droefenisse! - Maar, wen het den Hemel behaage, een nieuwe band verbindt my om te leeven en te lyden. Welkom dan, dierbaar Kind! myn hart zal u met eene dubbele tederheid beminnen. Uwenthalven, en door u, zal ik tragten vergenoegen te vinden; uw teder hart zal de indrukken van klagten, den oogslag van kommer niet ontvangen. Liefde alleen wagt u in myne armen; en het uur van uwe geboorte zal my een nieuw leeven schenken.’

Zy rustte zich met allen ernst en yver toe, om eerlang de pligten eener Moeder te volbrengen. Emile - dat Boek, zonderling in zyne soort - was nooit uit haare handen. ‘Was ik,’ sprak zy by zichzelve, ‘geene goede Egtgenoote, ik zal ten minsten tragten eene goede Moeder te weezen. Ik zal, door eene strikte waarneeming van den eenen pligt, het verzuim van den anderen tragten te boeten.’

Julia beviel van eenen Zoon, een allerschoonst Kind, het beeld van Vader en Moeder tevens. Haar Kraambedde was gezegend. Verrukking van vreugde verdoofde alle andere aandoeningen. Een nieuwe bron van de zuiverste, heiligste en onbeschryfbaarste aandoeningen ontsprong in haar harte. Haare oogen werden nooit moede, het Kind te aanschouwen; haare tong herhaalde duizendwerf de streelendste bynaamen. Zy boezemde het Kind, van vroeg af, de warmte haarer aandoeningen in, en de tederheid van haar zo gevoelig harte. Is het noodig hier by te voegen, dat zy dien Zoon zelve zoogde?

De vermaaken der groote wereld, van welke zy ten eenigen tyde zo hoog dagt, kwamen haar thans voor, eene ydele begocheling te weezen, in vergelyking met de weezenlyke verrukkingen van moederlyke liefde. Helaas! Zy zou volmaakt gelukkig geweest zyn, hadt niet het denkbeeld van den zwervenden boris haar zwaar op 't hart gedrukt.

Intusschen groeide de jonge boris op als een ontluikende roos. Hy huppelde reeds rondsom haar in het veld; hy kon zeggen: Mama! ik heb u lief! Reeds wist hy haar teder te streelen, en de traanen, die uit haare oogen leekten, met zyne handjes af te droogen.

Op eenen schoonen dag in Bloeimaand wandelde julia met haaren kleinen boris. Zy zette zich neder op een grasheuvel, by den weg; en terwyl haar Kind rondsom haar liep speelen, haalde zy de miniatuur-afbeelding van boris uit haaren boezem, en ving een gesprek tot die afbeelding aan. - ‘Zyt gy nog dezelfde? Helaas! neen, zeker neen! Toen gy voor den Schilder zat, zaagt gy op my vol tederheids, waart gelukkig en vergenoegd - en nu -!’ Haar oog bezweek,

[p. 142]

- zy zat eenigen tyd in diep gepeins; een zagte slaap overviel haar.

Julia droomde, dat een wyde Zee met schuimende baaren rondsom haar bruischte. Donder en Blixem vermeerderden de schriklykheid van het tooneel. Een mastloos Schip werd op de golven heen en weer geslingerd. Nu steeg het ten hemel, dan daalde het ten afgrond. Ongelukkige Scheeplingen! Julia's gevoelig hart bloedde, als zy bemerkte dat een zwaare golf een Mensch op 't strand spoelde. Zy haastte zich om den ongelukkigen bystand te bieden; zy poogde hem ten leeven weder te brengen, en te midden van deeze bemoeijingen herkende zy boris - koud - dood! - zy hieldt het lyk in haare armen geklemd.

Beevende en ademloos ontwaakte zy - en boris stondt voor haar, geheel gezond, vol liefde; hy omhelsde haar teder, om haar nooit weder te verlaaten.

Boris hadt al dien tyd reizende doorgebragt. Een vertrouwd Vriend hadt hem intusschen alles overgeschreeven, wat julia betrof. Wanneer hem eindelyk geene schaduw van twyfel overbleef, of julia beminde de Deugd en Hem, haastte hy zich naar zyn Geboorteland, om de hem getrouw gebleevene Egtgenoote te verzekeren, dat hy haar voor altoos bleef beminnen.

Zints dien tyd hebben zy op 't Land geleefd als de gelukkigste Gelieven. De rest der wereld is voor hun van geene betekenis. Boris is steeds dezelfde, die hy altoos was; en julia bewyst, door haar voorbeeld, hoe zomwylen, onder den schyn van jeugdige losheid, de verheevenste deugden, die immer eene Vrouwe vercieren, kunnen verborgen liggen.