Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1801

Onregtvaardigheid ontdekt en gestraft.
Eene Algerynsche Geschiedenis.

Mahometh effendi, Dey van Algiers, omtrent het midden der voorige Eeuwe, werd voor den bekwaamsten en tevens regtvaardigsten der Prinsen gehouden, die zints veele jaaren de Algerynen beheerscht hadden. Diens verheffing tot die hooge waardigheid was tegen zyn dank geschied: want hy vreesde, buiten twyfel, voor het lot veeler Deys, die in eenen geweldigen dood hun leevenseinde vonden. Hy werd egter door de Janitsaaren gedwongen, eene waardigheid te aanvaarden, die, ondanks zyne schranderheid en regtvaardigheid, voor hem zo heilloos was als voor veele bekleeders dier

[p. 143]

zelfde waardigheid: want korten tyd naa zyne verheffing werd hy vermoord.

Van deezen Dey wordt het volgend voorbeeld zyner strenge Regtvaardigheid verhaald, 't welk tevens een blyk oplevert van zyne schranderheid.

De Slaaven onder de Algerynen hebben vryheid, om, mits het betaalen van eene zekere som aan hunne Meesters, geld te winnen door winkeldoen of op eenige andere wyze: dit stelt hun in staat om voor zichzelven iets over te gaaren. Niet zelden gebruiken zy dit geld om 'er hunne Vryheid voor te koopen.

Een Slaaf, almoulah genaamd, verkogt Olie. Hy slaagde zo gelukkig, dat hy welhaast zeventig Zequmen overwon; nog vyftig gewonnen hebbende, hadt hy gelds genoeg om de lang gewenschte Vryheid te koopen. Doch vreezende dat hy, als een welvaarende Slaaf bekend staande, mogt bestoolen, en dus agteruit gezet, zo niet geheel buiten staat gesteld worden om zyne Vryheid te koopen, gaf hy zyn Geld aan een Moor ter bewaaring; deeze woonde niet verre van hem af, was zyn Vriend, en op diens eerlykheid stelde hy een vast vertrouwen.

Almoulah's winsten gingen op den voorigen voet, en hy verkreeg, binnen korten tyd, de zo lang en vuurig gewenschte vyftig Zequinen. Vol blydschap, zich streelende met het denkbeeld zyner nabyzynde verlossinge uit de Slaaverny, en het wederkeeren tot de zynen, vervoegde hy zich by zynen Moorschen Vriend. Hy boezemde zyne verrukking uit, zeggende: ‘Hoe zeer, waardige hadgi! ben ik verpligt aan uwe goedheid, daar gy myne geringe overwinsten wel hebt willen bewaaren! Ik heb thans ten oogmerke, om, 'er nog by gewonnen hebbende, met myn Meester over myne Vrykooping te handelen en tot myne Vrienden te rug te keeren. Ik ontslaa u, met dankzegging, van de moeite der bewaaringe myner Geldsomme, welke gy zo vriendlyk op u genomen hebt.’ - Hadgi zag hem aan, of geliet zich hem aan te zien, met een oog van verbaasdheid: hy hieldt hem voor gek, en ontkende iets te weeten van de zaak, waarvan almoulah sprak. Deeze bleef egter op de wedergave des Gelds aandringen. Naa veel woordenstryds besloot de Moor, vreezende dat hy op geene andere wyze meester zou kunnen blyven van het Geld, zo onregtvaardig onder zich gehouden, na het Paleis van mahometh te gaan, die bezig was met regtzaaken uit te spreeken. Zyne stem verheffende, verzogt hy dat de Dey een Slaaf wilde straffen, ‘die een vlek wilde leggen op zyn onbezoedeld eerlyk Character.’

Maar almoulah, zyner braafheid bewust, volgde hem

[p. 144]

onbevreesd op de hielen; en verlof van den Dey verzogt hebbende om te mogen spreeken, deedt hy, onbeteuterd, een verhaal van het voorgevallene, bekleed met veele omstandigheden, die ten zynen voordeele spraken, en wierp zich, dit gedaan hebbende, in de ootmoedigste gestalte neder.

Mahometh, den Slaaf gehoord hebbende, riep den Chiaoux of Geregtsdienaar, zeggende: ‘Gaa na het huis van hadgi, doorzoek het naauwkeurig, en breng hier al het Geld, 't welk gy daar moogt vinden.’ Deeze vertrok, volvoerde den last, en kwam, binnen korten tyd, weder. - De Dey beval daarop, dat 'er een nieuwe aarden pot, met schoon water gevuld, voor hem zou gebragt en op 't vuur gezet worden. Dit geschiedde. Toen het water kookte, wierp hy het medegebragte Geld 'er in. Onmiddelyk nam hy 't zelve daar weder uit, en liet het water stil staan om te bekoelen. 't Zelve beziende vondt hy op de oppervlakte een dik olieagtig schuim. Deeze Proeve hem overtuigd hebbende, dat het Geld afkomstig was van den Olie-verkoopenden Slaaf, gaf hy het dien onverwyld te rugge, en ten zelfden tyde een teken aan den Geregtsdienaar, om den van valschheid overtuigden Moor weg te voeren en te onthoofden; en het leedt niet lange, of diens Hoofd hing ten toon aan den Stadsmuur.