Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1801

Diclhtlievende Uitspanningen van Mr. R.H. Arntzenius. Te Amsteldam, by P.J. Uylenbroek, 1801. In gr. 8vo. Behalven de Opdracht en het Voorbericht, 147 bl.

Zuiverheid van taal en zoetvloeijendheid pryzen deze Dichtstukken aan, en zyn evenwel maar de geringere verdiensten van dezelve: kracht van uitdrukking, welgekozene beelden, veel ongekunsteld gevoel, vinding, naarvolging der Ouden, en der lieve Natuur, doen ons dezen Dichter kennen en hoogachten, als voor de kunst geboren, en als enen man, die, door vlytige letteroefening en vertrouwden omgang met de Natuur, zynen goeden smaak uitmuntend wist te vormen. Het is ons dus ten hoogsten aangenaam, dat de Dichter hope geeft, dat deze bundel nog wel eens door een' anderen zal gevolgd worden, en hy deze zyne geliefde letteroefeningen nog niet vaarwel heeft gezegd. Natuurlyk dat het éne van de gedichten ons boven anderen wel eens behaagt, en dat het éne het ook in de daad van het andere wint in wezenlyke waarde; maar, met dat al, wy noemen ieder derzelven, hoewel zy in jaartekening verschillen, waarlyk fraai, en wyzen deze uitspanningen ene plaats aan onder de werken van onze beste latere Dichters, waar helaas! nog overvloedige ledige plaats is, die in de boekverzamelingen onzer liefhebbers der dichtkunst, maar al te veel, door ellendige pruldichten wordt aangevuld. De Naarvolgingen in dezen bundel zyn by uitstek schoon, zo dat wy ons met moeite weêrhouden om uit dezelven iets ter proeve te geven; het

[p. 588]

zyn: vyf Elegiën naar tibullus; éne naar propertius. Minnezangen beslaan de twede plaats: Herdenking by myne wederkomst op Wel te vreeden, te Oudshoorn. Bespiegelingen op eenen zomerschen Avond. Aan eenen jongen Beukenboom, op welken de naam van elize uitgesneden stond. By eenen Lentemorgen. Lentezang. De Winter. Het waar Genot. In het Album van den Heer j. de vries. Nu volgen enige Mengeldichten; 13 stuks, meest Gelegenheidsversen, Geboorte-, Lyk-, Wieg- en Huwlyks-zangen, die in de daad hier plaats verdienden, niets hebben van den ouden gewonen dreun, en waar van de Dichter zelve te recht oordeelt, dat daar onder zyne slechtste stukken niet zyn. Eindelyk volgen nog twee Lierzangen: Ten slotte eener Redevoering over de Gebroeders t. en c. gracchus; en: Aan het Vaderland, ter gelegenleid van den Aftocht der Engelsche en Russische Legers. Dit laatste stuk zag ook reeds in het vorige jaar, met des Dichters naamtekening, het licht; een stuk, dat iederen kenner der kunst, en ieder rechtgeäard vaderlandsch hart, zeer behagen zal. Dan het haalde hem by velen de blaam op den hals van wrevelmoed, wraakzucht en partyschap; en sommigen zyner vrienden zyn daardoor merklyk in hunne vriendschap jegens hem bekoeld. In het Voorbericht verdedigt hy zich tegen zodanige beschuldiging, zonder ook maar een enkel woord te herroepen: een lierzang is gene geloofsbelydenis. De Dichter heeft volkomen gelyk; dan of dit zyne zogenoemde vrienden voldoen zal, twyfelen wy; want zeker soort van menschen zyn wat moeilyk te overtuigen. - Op ene uitmuntende wys volgt arntzenius de Ouden naar, en heeft de oude stukken der kunst vlytig beöefend. Byna in ieder stukje voelen wy 't: hunne denkbeelden zyn hem zeer eigen; maar ook voorzeker de nieuwere; en hier en daar herinnerden wy ons onder het lezen aan deze en gene schone trekken onzer Vaderlandsche Dichters. Zo dachten wy, b.v., het slot van de opdracht aan zyne Egade lezende; nopens zyn kroost:

En als gy met my rust in 's aardryks killen schoot,

Dan zal 't met dankbaarheid zyn dierbre moeder zeegnen,

En denken mooglyk eens aan haren echtgenoot.

aan deze woorden van h. van alphen:

En legt de Albehoeder

My naast haar zy;

Betreurt dan uw moeder!

En denkt aan my.

[p. 589]

E zodanige gelegenheid, om aan dien Dichter vooral, en ook nu en dan aan anderen, te denken, kregen wy meer dan eens: ook viel ons somtyds een regel of welgekozen beeld van enen Duitschen Dichter in. Ons hinderde dit wel niet zeer: alle die oude vrienden, die wy zo ontmoeteden, waren toch dezulken, die men wel gaarne eens wederziet. Evenwel, de Dichter is zelve te zeer Dichter, in den echten zin van het woord, dan dat hy dit in het vervolg niet wat meer vermyden zou. Deze aanmerking is in de daad de énige, die wy hebben. Vooral bevallen ons zyne liederen in den zagten gevoeligen toon; van het zogenaamde sentimentele hebben dezelven niets, maar zy spreken de taal van het hart regelrecht tot het hart.