Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1801

[p. 525]

Commentatio Medica, exhibens Anatomiam systhematis respirationi inservientis Pathologicam, auctore Cornelio Jacobo van den Bosch, Medicinae et Artis Obstetriciae Doctore; cum Tabula aenea. &c.

Dat is:

Ontleed- en Ziektekundige Verhandeling over de werktuigen der Ademhaaling, door c.j. van den bosch, Doctor in de Genees- en Vroedkunde. Te Haarlem, by A. Kampman, 1801. In gr. 4to. 210 bl.

Deeze uitvoerige Verhandeling bevat eene verzameling van gehoegzaam al het weetenswaardige, 't geen by oude en nieuwere Schryvers, zo over den gezonden, als den ziekelyken toestand, van de verschillende deelen der Borstholte en der Longen, is te vinden. Om hierin te slaagen, heeft de Schryver (zie Voorrede p. IV) voornaamelyk tot een grondslag genomen dat geene, 't welk de verdienstelyke ploucquet daarover geschreeven heeft, in zyn Repertorium Medicinae Practicae et Chirurgicae, en voorts een naarstig gebruik gemaakt van de in alle vakken zo keurige en uitgebreide Bibliotheek van Gottingen. De bygevoegde Plaat beeldt af eene aanmerkenswaardige uitzetting van het Borstbeen.

Een Werk van deezen aard kan inzonderheid van nut zyn voor iemand, die een of ander stuk der Anatomische Ziektekunde deezer deelen naauwkeurig wil nagaan; dewyl hy hier alle Schryvers aantreft, die iets weetenswaardigs over zodanig eene stoffe hebben geboekt. Wy hadden ons gevleid, hier ook te zullen aantreffen eene uitvoerige toepassing van de gewigtige ontdekkingen der nieuwere Scheikunde, ten opzichte der Ademhaaling: doch de Schryver spreekt daarover maar ter loops, en schynt zich daarvan niet veel te belooven.

Een der aanmerkelykste plaatzen van dit Werk is, onzes achtens, des Schryvers stellige bepaaling, aangaande de waare zitplaats van het Zydewee (Pleuritis), die, volgens veeler meening, niet in het Ribbevlies, maar in de oppervlakte der Longen, moet gezocht worden. ‘De voornaamste ziekte, (zegt de Schryver p. 84)

[p. 526]

voor welke het Ribbevlies vatbaar is, is de Ontsteeking; en dat dit vlies waarlyk door Ontsteeking kan worden aangedaan, leeren ons de beschouwingen der lyken. De ontsteeking doet dit deel zeer rood worden, doch verwekt altoos geen pyn. Daarentegen leeren wy uit de Waarneemers, dat het Ribbevlies, zonder voorafgaande pyn, na den dood, zeer ontstooken is gevonden. De ontsteeking van dit deel beslaat zomtyds maar eene enkele plek, maar gaat ook, door haare verdere uitbreiding, over tot de Longen, of tot het Middenrif enz.’ De gegrondheid van dit gevoelen staaft hy, door aanhaalingen uit zes-en-twintig Schryvers.