Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1800

Bericht, aangaande de geneezing eens zeer hardnekkigen uitslags, vooral in het aangezicht. Door den Heer Siebold, Hofraad te Wirtzburg.

Een volbloedig, sterk en gezond meisje, achttien jaaren oud, 't welk nooit eene huidziekte had gehad, kreeg in Hooimaand van 1796 aan haar linker beneden-arm een klein waterblaasje, 't geen zy meende het gevolg te zyn eener kwetzuur met een naald, of van den beet van eenig vergiftig diertje, zonder dat zy echter daaromtrent iets met zekerheid kon bepaalen.

Dit in den beginne verwaarloosde blaasje breidde zich in drie maanden tyds uit tot de grootte van een daalder. Uit deszelfs oppervlakte vloeide eene menigte van helder water, en dewyl het van tyd tot tyd grooter wierd, hield men het voor eene zoort van Kwaad-zeer (Herpes); hoopende men steeds, dat het, zonder gebruik van uit of inwendige middelen, van zelven zou verdwynen. Daar intusschen, na verloop van zes maanden tyds, steeds verergering van dit ongemak wierd bespeurd, vond men eindelyk noodig, daar over een Heelmeester te raadpleegen, die het ongemak met plaatzelyke middelen behandelde, en de oppervlakte der huid, op de aangedaane plaats, deed wegbyten, door middel van Zoutgeest, helschen Steen, enz. in hoope, dat hy dus, na het vernielen der sponsachtige oppervlakte, gezond vleesch zou kunnen bekomen. Dit, echter, mislukte volkomen; want, na het afvallen der doode korst, kwam het vuil vleesch even sponsachtig en lekkende voor den dag, als voorheen; ten bewyze, dat het ongemak niet enkel plaatzelyk, maar aan eene inwendige oorzaak was toe te schryven. Een

[p. 374]

Geneesheer, dien zy vervolgens raadpleegde, ried haar Bockelter - water te drinken, en haar arm dikwyls in koud water te baaden: hier door wierd het vel droog, en de vloeijing van het vogt bleef, geduurende eenige dagen, achter, doch keerde ras, met verdubbelde woede, weder. Wat laater maakte de Lyderesse, uit eigene beweeging, gebruik van den gewonnen Weener purgeerdrank, die haar, zonder eenige beterschap, ruime ontlastingen bezorgde. Daarentegen bespeurde zy, dat 'er op haar aangezicht eene menigte van jeukende puistjes voor den dag kwam, 't geen by haar eene geweldige bekommering verwekte voor het verlies haarer schoonheid, en haar dus ten sterksten aanzette om elders hulp te zoeken.

In Herfstmaand van 1797 door dit meisje geraadpleegd zynde, schreef ik haar zuurtemperende Zwavelpoeders voor, benevens eene wassching uit Roozewater, Loodzuiker en Zwavelmelk. Door deeze geneeswyze hoopte ik de Lyderesse te geneezen, dewyl ik door middel derzelve eene vyftigjaarige vrouw, die een gelykzoortigen hardnekkigen uitslag in haar gezicht had gehad, grondig had hersteld. Ik wierd intusschen in myne verwagting bedroogen; want niettegenstaande ik de gemelde middelen, van den vyfden van Herfstmaand, tot aan den eenëntwintigsten, onafgebrooken liet aanwenden, bespeurde ik niets dan verergering, dewyl de kwaadzeerige uitslag zich thans over het geheele lichaam verspreidde, en het aangezicht met korsten bedekte, eveneens als by den Dauworm der kinderen plaats heeft. Thans liet ik de poeders achter, en deed het lichaam weder eenige keeren, door een verkoelend purgeermiddel, zuiveren, om vervolgens van een warm bad gebruik te maaken, in het welk Zwavellever was ontbonden: terwyl ik, tot een dagelykschen drank, een afkookzel voorschreef uit Graswortel, Heemst en Zoethout. Edoch, in plaats van hier door iets te winnen, bespeurde ik niets dan verergering. Gezicht, armen en handen, wierden thans door eene afschuwelyke kwaadzeerige korst overdekt, waarby zich eerlang sluipkoortzen en slaapeloosheid voegden, 't geen den toestand der Lyderesse vry bedenkelyk maakte.

Vervolgens viel ik op het denkbeeld, of niet dit ongemak iets van den aart des Dauworms had, waarom

[p. 375]

ik myne toevlucht nam tot de zo geroemde Jacea, of driekleurige Vioolbloemen. Dit middel wierd, geduurende zes weeken, onophoudelyk voortgebruikt, zonder dat echter eenige schyn van beterschap wierd vernomen. Integendeel namen de etterende korsten, de vermaagering, de slaapeloosheid, en de sluipkoortzen, by aanhoudenheid toe, zo dat de Lyderesse wanhoopig, en haar toestand waarlyk zeer bedenkelyk wierd.

Thans was goede raad duur; ik gaf echter geenzins den moed verlooren, maar nam thans myne toevlucht tot de vereeniging van Kwikzilver met Zwavel en Spiesglas, en schreef het volgend poeder voor:

℞. Flor. Sulph.
Aethyop. Mineral.
Aethyop. Antimon. ãã ℥β.
M.F. Pulv.

S. Dagelyks drie reizen zo veel van in te neemen, als met een mespunt kan worden opgevat.

Nadat dit middel geduurende veertien dagen was gebruikt, begonnen de korsten in het aangezicht te droogen en af te vallen. Twee weeken laater gebeurde zulks over het geheele lichaam, en nadat 'er nog een week of zes verloopen waren, hadden wy het genoegen, ons, tot verbaazing der geenen, die haar voorheen gezien hadden, over eene volkomene herstelling te kunnen verheugen.

Van hoedanig eenen aard deeze scherpte der vogten geweest is, zal ik hier niet nader onderzoeken, dewyl ik my toch tot enkele gissingen zou moeten bepaalen. Zeker is het, dat wy de herstelling van deezen zonderlingen en byna hoopeloozen toestand alleen aan dit middel hebben te danken gehad, en dat hetzelve dus, in alle dergelyke gevallen, die zich tegen de gewoone ontlastende middelen verzetten, verdient beproefd te worden.

Byvoegzel van den Heer hufeland.

Zo wel de Minerale als de Antimoniale Aethyops hebben my veelmaalen in Huidziekten de voortreffelykste diensten beweezen, en in dergelyke gevallen zyn zy myne geliefdste middelen. Ik begryp niet, waarom deeze middelen by zo veele Artzen geheel in het ver-

[p. 376]

geetboek zyn geraakt; en zo ik niet mis hebbe, is de leege van de werkeloosheid derzelve, op het menschelyk lichaam, alleen gegrond op eene valsche scheidkundige onderstelling, en geenzins op de ondervinding. Meermaalen heb ik door deeze poeders huidziekten geneezen, die niet luisterden naar de middelen van Plummer, en zelfs niet naar den Sublimaat: waarby men nog het voordeel heeft, dat men deeze middelen, vooral by kinderen, veel veiliger kan gebruiken, dan de scherpere kwikmiddelen. Ondertusschen moet men niet al te bekrompen zyn in de giften deezer poeders. Kinderen van twee jaaren moeten dagelyks ten minsten van acht tot tien greinen gebruiken; kinderen van meerder jaaren kunnen 'er ook ruimer giften van verdraagen, en aan volwassenen geef ik die poeders dikwyls dagelyks tot een vierde lood.