Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1800

Berigt wegens de uitgave van een Chineesch woordenboek, door dr. Hager.

Wy zyn verzogt, het volgende berigt te plaatzen, raakende een Woordenboek der Chineesche taale, het welk ter Perse staat gebragt te worden, zo ras zich honderd Inteekenaars zullen hebben aangeboden. Het zal ongeveer 10,000 karakters bevatten, nevens derzelver onderscheidene veranderingen; een getal, groot genoeg om de meest bekende Chineesche boeken te kunnen leezen, en over allerlei onderwerpen te spreeken. De karakters zelve zullen niet gerangschikt worden, als in de Chineesche Woordenboeken Ching-su-tung, of Su-guei, te weeten, volgens de Sleutels, of gelyk in het Woordenboek, waarvan menzelius eene uitgave ondernam,

[p. 259]

in negen Deelen in folio, in de naastvoorgaande eeuwe. In het tegenwoordig Werk zullen zy gerangschikt worden volgens de uitspraak en de klanken, die met Europesche teekens en karakters zullen uitgedrukt worden. Hierdoor zal de uitgebreidheid deezes Werks merkelyk bekort, en het geheel in één Boekdeel omvangen worden. Aan het hoofd zal eene korte en duidelyke Grammatica geplaatst worden, met de noodige aanwyzing raakende het gebruik van het Woordenboek, met vermyding van die verwarde en ondraaglyke woordenrykheid van fourmont's Meditationes Sinicae, wiens zwellende styl beter geschikt is om den Leezer te verwarren dan op den weg te helpen. De Accenten zullen getrouwelyk aangeweezen worden, even als in diaz's Geschreven Woordenboek te Berlyn, en in de Geschrevene Woordenboeken van Canton, te vinden in de Boekery der Koninklyke Maatschappy te Londen; als mede volgens de twee fraaie Afschriften, onlangs uit China herwaarts gebragt door den Heer titsingh, Nederlandsch' Afgezant te Pe-king. Door het aanwyzen van de Accenten, zullen de misslagen voorkomen worden, welke, by mangel aan dit behoedmiddel, in bayer's Musaeum Sinicum ligtelyk kunnen insluipen; ook zal het Werk van dienst zyn voor hun, die de Chineesche taal verlangen te spreeken. Agteraan zal men eenen Index plaatzen, waardoor het Woordenboek tot het dubbel oogmerk zal kunnen dienen, te vertaalen uit en in de Chineesche taale. - Gelyk het vinden van de karakters dikmaals bezwaarlyk valt, deels om de verandering van gedaante, welke verscheiden Sleutels ondergaan, wanneer zy aan anderen worden verbonden, deels van wegen het getal der regels of lynen, of andere omstandigheden, zal men den eerstbeginnenden die zwaarigheid, zo veel doenlyk, bespaaren, 't zy door de onderscheidene gedaanten der Sleutels, in de Tafel der Sleutels zelve, zamen te voegen, of door ten dien einde gepaste regels voor te schryven. - Naa de uitgave van de meest nuttige en noodzaaklyke karakters, zullen alle de overige, begrepen in de Hai-pien, of Suhai, zo wel als de Shuen-Shu, of de karakters, in Opschriften en Zegels gebruiklyk, of andere gedaanten van Chineesche en Japansche karakters, ten dienste der weetgraagen, in een Aanhangzel kunnen geplaatst worden.