Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1800

Gods Openbaring aan den Mensch. Een Vraagboekje tot onderwyzing in de Christelyke Leer. Te Amsteldam, by C. Covens, 1798. In 8vo. 91 bl.

Dit Vraagboekje is nu eerst tot onze kennis gekomen. Het is geenzins van den gewoonen stempel, en verdient, zoo wegens het plan, dat daarin gevolgd is, als uit hoofde van de wyze van bewerking, de byzondere opmerking van hun, die, in 't geen dusverre voorhanden geweest is, nog geen voldoening vinden.

Dit Vraagboekje is regt Bybelsch, en, boven alle ons bekende onderwysboeken, geschikt, om het naauw verband tusschen de Godsdienstleer en de Bybelsche geschiedenis te leeren kennen. Den titel van Gods openbaaring aan den mensch zou men 'er hebben kunnen aflaaten. Het bevat toch veel, dat wel uit den Bybel ontleend is, maar niet tot de openbaaring, in den eigenlyken zin, behoort. Men zou het opschrift dus hebben kunnen maaken: Bybelsche Geschiedenis en Godsdienstleer. De eerste Afdeeling, die tot opschrift heeft, Gods openbaaring aan 't menschdom van de schepping tot op de komst van Jesus Christus, bevat een beknopt verslag van de Bybelsche geschiedenis, geduurende dat geheele tydvak, met 't geen men daarin Goddelyke openbaaring kan noemen. De tweede behelst de leevensbyzonderheden van den Heere Jesus Christus, van zyne geboorte af, tot zyne hemelvaart, en daar op volgende heerlykheid. De derde beschryft de leer van Jesus Christus, 1. over God en zyne voorzienigheid; 2. aangaande den mensch en zyne ellende; 3. over de verlossing van den mensch uit zyne ellende; 4. over 't geloof in Jesus, en de bekeering tot God; 5. over de verpligting der Geloovigen, om naar Jesus voorbeeld te

[p. 588]

leeven; 6. de hulpmiddelen ter bevordering van een vroom leeven. De vierde en laatste handelt over de vrucht en uitbreiding van Jesus leer door de Apostelen; over derzelver uitbreiding onder Jooden en Heidenen, over de ophelderingen en uitbreidingen, waarmede de Apostelen Jesus leer verkondigd hebben, over de Christelyke Kerk en derzelver uitwendige plegtigheden, en over de verzameling der Heilige Schriften.

Vraagen en antwoorden zyn doorgaans gepast en duidelyk, de keuze van bewyzen oordeelkundig, en de geheele wyze van behandeling bevattelyk en overreedend. Men vindt ook, in dit boekje, veele vraagen zonder antwoorden, om vlyt en opmerkzaamheid op te wekken, die in de Catechisatie kunnen beäntwoord worden. Hier en daar had men wel iets kunnen uitlaaten, of meer bekorten. Een verkort vraagboekje uit dit grootere zou, ten minsten onzes oordeels, voor eerstbeginnenden groote nuttigheid kunnen hebben. By een tweede uitgave zou ook, zoo in de schikking der behandelde zaaken, als in de bygebragte bewysplaatzen, nog wel iets te verbeteren vallen. Dat gedeelte, waarin de zedeleer van Jesus wordt voorgedraagen, zouden wy dan ook inzonderheid wat vollediger wenschen. - De Schryver behoeft zich niet te schaamen, om vervolgends zyn naam voor dit Werkje te plaatzen. Het is gevisiteerd en geäpprobeerd door de Classis van Nymegen; waaruit men mag besluiten, dat de Schryver in dien omtrek t'huis hoort.