Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1800

De gevaaren der Coquetterie. Met Plaaten. Te Amsterdam, by G. Roos, 1799. In 8vo. 275 bl.

Dit stukie heeft, wat de zedenlyke bedoeling van hetzelve betreft, nog al eenige waarde: hier wordt, in de Barones Cotyto, eene gehuwde vrouw geschetst, die, door eene overdreeve neiging tot ligtzinnigheid, de vriendschap van eene braave vrouw, de Marquisin d'Hersilie, onbedachtzaam versmaadt, en dezelve opöffert aan den verleidelyken omgang met eenige andere vrouwen, die op niets anders bedacht zyn, dan haar in haare spoorloosbeden, door de zucht tot Coquetterie veroorzaakt, te doen deelen. Onder de laatstgemelden bevindt zich vooräl eene, de Gravin Thor naamlyk, die zeer gevaarlyk is, en zich veel moeire geeft, om de genoemde Barones in de kunst, hoe zich als Coquette best te gedragen, te volmaaken. De Marquis d' Hersilie is dwaas genoeg, om de liefde zyner braave vrouw gering te achten, en zich te laaten vangen in de strikken der Barones, die 't slechts te doen is, om, met hem, het getal haarer aanbidders te vergrooten; ja, hy is onzinnig genoeg, om, ten koste van zyn huislyk geluk, zyne achtingwaardige vrouw van zich te verwyderen, (door haar te dwingen om zich na een afgelegen landgoed te begeeven,) ten einde zyne losbandigheid des te ongestoorder te kunnen botvieren. Nu wydt hy zich geheel aan de Barones Cotyto, die door haare spoorloosheden zich telkens in onäangenaamheden wikkelt, en zich zelfs niet ontziet, om den Ridder Zethur, eenen reeds verloofden minnaar, door verfoeilyke streeken, aan zyne minnares te ontrukken, en aan haaren zegewagen te kluisteren. Daar zy (als nog geene kinderziekte gehad hebbende) geraden wordt, zich te doen inënten, en zy betuigt hiertoe niet te willen besluiten, zonder eenen voorganger te hebben, is de Marquis d'Hersilie onvoorzichtig genoeg, om zich als zoodanig aan te bieden; welken voorslag zy goedkeurt. Deze dwaasheid brengt den Marquis, daar hem een kwaad soort van kinderpokken ingeënt wordt, en de purperkoorts zich met deze ziekte vermengt, aan den oever des grafs. In dezen ongelukkigen toestand, waarin de Barones Cotyto hem

[p. 135]

bespot en geheel hulploos laat, komt zyne vrouw, van alles genoegzaam onderricht zynde, tot hem; en daar haare tedere zorg veel tot zyne herstelling bydraagt, gevoelt hy thans all' het onbetaamlyke van zyn gedrag, jegens deze zyne waardige Echtgenoote, en smeekt haar, met een berouwvol hart, om vergeeving; zy schenkt hen die gereedlyk, en door de goede gedragingen van den Marquis, wordt all' het voorleedene rasch vergeten, en het verzuimde hersteld. Ook keert de Ridder Zethur van zyne dwaaling te rug, en wordt, door de halp van d'Hersilie en zyne Echtgenoote, met zyne geliefde hereenigd: terwyl, zoo wel de Gravin Thor, als de Barones Cotyto, het loon haarer euveldaaden op het deerlykst ondervinden; daar de eerstgemelde, door het spel tot de uiterste armoede gebragt, in stilte ontvluchten moet, en de laatste, reeds op haar drie - en - twintigst jaar, door haaren Echtgenoot in een klooster opgeslooten wordt; waarin zy, doch te laat, haare verkeerdheden leert inzien, blykens eenen brief, dien zy aan Mevrouw d'Hersilie doet toekomen, en in welken zy zich, onder anderen, dus uitlaat:

‘ô Vrouwen! gy die de gevaarlyke zucht tot Coquetterie in uw hart voelt ontbranden!.... Indien gy ooit myne treurige geschiedenis hoort - ô spiegelt u dan aan myn yslyk voorbeeld - doof deeze gevaarlyke neiging in uw hart - de verleidelyke sireenen welken u schoone liederen voorzingen - zullen in scorpioenen veranderen die zich aan uw hart vasthechten. - De bloemryke wegen langs welke gy dartelt - zyn vergiftigt! .... elke bloem wasemt een doodlyke geur uit..... Aan het uiteinde deezer weg, staan steile klippen - alwaar wroeging en wanhoop u wagten .... ô Keert dan terug eer het te laat is..... Verkiest het pad der deugd, dat minder bekoorlyk schynt, maar waarvan het uiteinde u de rust en het geluk belooft die my voor eeuwig ontrukt zyn. ...’

Jammer is 't, dat dit stukje ontsierd is door eene menigte grove drukfeilen en taalfouten, die hier en daar den zin aanmerklyk stooren; waarvan de weinige regels, die wy letterlyk overnamen, een spreekend bewys opleveren. Dit ter zyde gesteld, kan deze Roman dienstbaar gerekend worden, om Meisjens en Vrouwen, aan den eenen kant, voor de rampzalige gevolgen der Coquetterie te waarschuwen, en aan de andere zyde, kunnen Jongelingen en Mannen uit denzelven leeren, hoe dwaas en gevaarlyk het zy, eene braave Vrouw te miskennen, en zich te laaten wegsleepen door den omgang met Vrouwen, die, of uit zucht om te schitteren, of uit andere veeltyds nog veel onëdelere oogmerken, hun hart zoeken te vermeesteren.