Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1799

Bericht, aangaande een hoenderey van eene ongewoone grootte, in het welk een kleiner was ingeslooten.
Door A.L. Villeterque, Lid van het Nationaal Institut te Parys.

My onlangs, geduurende eenige dagen, te Surennes ophoudende, was ik getuige van eene aanmerkenswaardige byzonderheid, welke ten hoogsten de aandagt der Natuurkenners verdient.

De Natuur heeft haare wetten, doch ook haare speelingen. De Kabinetten der Natuurkundigen zyn vervuld met buitengenwoone voortbrengzels, wier zonderlingheid den onkundigen tot eenen troost verstrekt, dewyl dezelve hem den geleerden man doet evenaaren, die even weinig, als hy, redenen van zodanige afwykingen van de wetten der Natuure weet te geeven.

Van dien aart was ook ongeveer de volgende ontmoeting. Men bragt week gekookte eijeren op tafel, onder welke 'er een was van eene buitengewoone grootte, 't welk ik daarom verzocht, dat bewaard zou worden; doch by geluk was niemand van myne gedagten.

Men verzocht my dit Ey te openen: terwyl ik daar mede bezig was, bragt ieder zyne meening voor den dag; komende men genoegzaam hier in overeen, dat 'er denkelyk eene dubbele dooijer in dit Ey zou zitten; iets, dat voorzeker meermaalen gebeurd is, en 't geen ik ook verwachtte. Ondertusschen was dit hier geenzins het geval, en myne dwaaling deed my het letten op verscheidene omstandigheden verwaarloozen, die my niet voor den geest kwamen, dan toen het te laat was.

Schoon het zeer zeker was, dat dit Ey door eene gewoone Hen gelegd was, had het de grootte van een Kalkoens-ey, en was zelfs veel langer. De schaal had de gewoone vastheid. De dooijer was geplaatst in het dunste einde, en had een eenigzins bitteren smaak. Ik verwachtte in het dikst gedeelte van het Ey insgelyks

[p. 606]

eene dooijer; ik gebruikte intusschen, in het zoeken naar dezelve, eenige voorzichtigheid, en toen ik de schaal, voor een gedeelte, had weggenoomen, vond ik, tot myne verwondering, den tegenstand van een hard lichaam, welken ik bevond voort te komen uit de tegenwoordigheid van een kleiner Ey, 't geen alle de hoedanigheden van een gewoon ey bezat, en zyn wit en dooijer, even als een gewoon ey, bevatte. De schaal van dit tweede Ey was intusschen zeer sterk, en de grootte van hetzelve overtrof verre die van een Duiven-ey, voornaamelyk ten opzichte der lengte: want het was zeer langwerpig.

Met de geboorte van dit Ey was het ook niet zeer gemaklyk toegegaan. Men had, naamelyk, waargenoomen, dat de Hen vier en twintig uuren aaneen op het nest had gezeten, in eene zeer pynelyke houding, en bytende naar ieder, die haar naderde. Ten volgenden dage zag ik het Dier, eetende en rondom loopende, gelyk de overige; doch geduurende den daarop volgenden morgen was de Hen zeer ongerust, liep heen en weder, zat nu eens op het nest, en liep 'er beurtelings weder af: zodat men op nieuw de geboorte van een onregelmaatig ey verwachtte; 't geen echter niet gebeurde, dewyl 'er slechts een ey van de gewoone grootte te voorschyn kwam. Denkelyk ontstond het ongemak, 't welk het Dier, in het baaren van dit anderzins natuurlyk ey, ondervond, uit den staat van ontsteeking, in welken de deelen, door den doorgang van het voorig ongeregeld ey, waren geraakt.

Hoe zeldeaam dit geval ook moge zyn, is het echter niet geheel zonder voorbeeld. Dus vindt men in de Acten van Leipzig, van 1683, pag. 221, het bericht aangaande een Ey, 't geen van buiten volkomen gelyk was aan gewoone eijeren, doch waar in van binnen een kleiner wierd gevonden, ter grootte van een Duiven-ey. Intusschen is het door my medegedeelde geval nog aanmerkelyker, van wegen de ongewoone grootte van dit zonderling dierlyk voortbrengzel.