Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1799

Gelukkige geneezing eener razerny, door eene geringe chirurgicaale operatie.
Door den Hofraad Jördens, te Hoff.

Een Jongeling, dertien of veertien jaaren oud, begon, op den 14 van Zomermaand 1798, tegen den middag, allerley zot geklap uit te slaan. Zyne Ouders hielden dit in het eerst voor jokkerny; doch daar hy het steeds erger maakte, bestraften zy hem, eerst met woorden, en daarna met slagen. Alles, wat aangewend wierd, om hem tot bedaaren te brengen, was intusschen te vergeefsch; hy wierd eerlang volkomen raazend, en men verzocht my hem te komen zien. By myne komst in het vertrek, zo ras hy myne stem hoorde, rukte de Raazende zich los, uit de handen dier geenen, welke hem vasthielden, en trachtte, al scheldende, my ter deure uit te stooten. Schoon men hem weder aangreep, verdroeg hy echter myn byzyn niet; maar schuimbekte van woede, werkte met handen en voeten om weder los te komen, en schreeuwde, tot heeschwordens toe, tot dat ik was weggegaan. Even weinig durfde zyn Vader in de kamer komen.

Te vergeefsch deed ik onderzoek naar de oorzaak van dit onverwagt voorval. Men kon zich niet herinneren, dat hy vergiftige Plantgewassen, of iets anders nadeeligs, gebruikt had. Zommigen vreesden, dat hy door een Dollen Hond gebeeten mogt zyn; doch hier van was geenerhande spoor te vinden. Niet onwaarschynlyk oordeelde ik het, dat 'er wormen mede in het spel waren; waar-

[p. 222]

om ik hem een krampstillend en rustverwekkend wormmiddel voorschreef, waarvan hy eenige keeren iets nuttigde, op aanstaan van zyne Zuster, die nog al den meesten invloed op hem had.

Eerlang bedaarde het toeval ten vollen, zo dat men het onnoodig oordeelde, hem langer in den armstoel vast te houden. Hy was nu zeer afgemat, en men wilde hem te bedde brengen. Doch naauwlyks stond de Lyder op zyne voeten, of hy wierd wederom woedend. Men wierp hem echter in het bed, en gaf hem weder iets in van zyn Geneesmiddel; waarop hy straks stil wierd, verstandig sprak, en, geduurende den geheelen nacht, zeer gerust sliep.

Ten volgenden dage wederom willende opstaan, had hy naauwlyks zyne voeten op den grond gezet, of hy wierd wederom woedend, zo dat men hem op nieuw moest vasthouden. Op dit tydstip kwam ik hem bezoeken, en daar hy thans niet op my vertoornd was, vond ik eene bekwaame gelegenheid, om de zaak nader te onderzoeken. Ras bespeurde ik, dat het toeval zich alleenlyk dan openbaarde, wanneer hy op zyne voeten stond, en vroeg hierom, of hy, zo veel men wist, ook een zyner voeten bezeerd had. In den beginne wist men my daar niets van te melden; doch een der huisgenooten herinnerde zich, dat hy geklaagd had over het nypen van een paar nieuwe schoenen, die hy voor eenige dagen gekreegen had. Straks verhaalde hier op een ander, dat hy, voor ongeveer vier jaaren, zich aan den eenen voet gekwetst had, door in een stuk glas te trappen; dat ook een strukje van dat glas in de wonde was ingedrongen geweest, doch dat by het 'er zelve had uitgehaald, en dan die wonde daarop ras was geneezen.

Thans kwam ik op het denkbeeld, dat mogelyk een stukje glas in den voet was blyven zitten, en dat hetzelve, door het nypen der schoen van plaats veranderd, eenige zenuwen prikkelde, en daar door dit toeval veroorzaakte. Ik gaf dit denkbeeld aan de omstanders te kennen; doch (gelyk men niet wel anders kon verwagten van lieden, onkundig in de dierlyke huishouding, en die dus geen denkbeeld hadden van den gewigtigen invloed van beledigde zenuwen op het denkend vermogen) allen vonden zy zulks ten hoogsten ongerymd. Ik bleef echter op myn stuk staan, en eischte den voet te zien, gelyk geschiedde. Ras bespeurde ik, by den wortel van den

[p. 223]

rechter grooten Teen, eene kleine roode verhevenheid. Ik drukte dezelve tamelyk sterk, en aanstonds verviel de Jongeling in eene zo geweldige vlaag van woede, dat ik my, hoe eerder hoe beter, moest wegmaaken, op dat men hem weder tot bedaaren zou kunnen brengen.

Thans was ik genoegzaam zeker van myn stuk, en keerde hierom ras weder met een Heelmeester. Straks deed ik den Lyder door twee sterke kerels vasthouden, en in de beledigde plaats eene insneede doen, in welke ook een stukje glas gevonden, en met een koorntangetje uitgehaald wierd. Geduurende deeze kleine bewerking, was de Lyder woedender dan ooit; doch naauwlyks was dezelve verricht, of hy kwam volkomen tot zyne zinnen, verwonderde zich over zyn uitzinnig gedrag, waar van hy geene bewustheid had; bad de omstanders om verschooning, en bleef vervolgens volmaakt gezond.