Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1799

[p. 238]

Het blinde Kind. Eene kleine Familiegeschiedenis. Door eene Engelsche Juffer. Te Amsteldam, by de Wed. J. Dóll, 1799. In 12mo. 108 bl. behalven eene Aanspraak aan Neêrlands Jeugd, door den Vertaaler P.G. Witsen Geysbeek, van 4 bl.

Dit welvertaald Werkje schetst der jeugd eenige huislyke voorvallen en gesprekken in de Familie van zekeren Heer Windham, die, behalven eene braave Echtgenoote, nog vier kinderen bezat; zynde een Zoon, Ferdinand genaamd van byna 12 jaaren; en drie Dochters, als Emilia, oud 14 jaaren; Julia, die, in het eerste jaar haars levens, door eene hevige verkoudheid, het gezicht ten eenemaale verloren, en nu den ouderdom van 9 jaaren bereikt hadt; en Maria, omtrent 7 jaaren oud.

Deze verhaalen bevatten zeer veel leerzaams: de onderscheidene geäartheden dezer kinderen doen zich zeer gelykmaatig voor; terwyl derzelver ouders, door hunne inlichtingen, raadgeevingen en bestraffingen, alles aanwenden, om deze geäartheden ten goede te ontwikkelen. Hier en daar brengt de verdienstlyke Schryfster deze Familie in omgang met anderen, waardoor zy gelegenheid neemt, om eenige daaglyks voorkomende gebreken in de manier van opvoeden, door sommige ouders aan den dag gelegd, van ter zyde te gispen, en de naadeelige gevolgen daarvan in de gedraagingen en gesprekken der kinderen te doen doorstraalen.

Byzonder is dit boekje geschikt om kinderen tot verstandig medelyden en daadlyke menschenliefde op te leiden: de tedere zorg van Emilia Ferdinand en Maria, voor de blinde Julia; hunne poogingen, om haar, waar zy kunnen, eenig genoegen te verschaffen, en daardoor haar lyden te maatigen; het voorbeeldig gedrag van dat ongelukkig meisje zelve, haare opgeruimdheid van geest, haare zucht om door allerlei vraagen, langs zoo meer, in kennis toe te neemen; haar edel geduld, tot dat zy eindelyk, door de hulp eens oogmeesters, het gebruik van haar gezicht herkrygt, - dit alles zyn zoo veele tafereelen, die de jeugd niet genoeg leezen, en tot bevolging zich ter harte neemen kan.

Tot eene proeve van de bevallige en leerzaame schryfwyze, in dit boekje voorkomende, laaten wy hier een der gesprekken volgen, onder de kinderen van Windham by eene lentewandeling gehouden, van den volgenden inhoud:

‘Julia. Welk eene warme en aangenaame lucht! hoe lieflyk zingen de vogelen!

Emilia. Een heerlyke morgen! de lente keert in al haare schoonheid te rug, en de vogeltjens genieten de schaduw van het digtbebladerd Boschje.

[p. 239]

Julia. Zo; Ferdinand en Mietje zyn weg; want ik hoor hen niet meer; en gy, lieve Emilia! wat zyt gy goed, dat gy by my blyft; doch als gy my naar een bank wilt brengen, zal ik gaan zitten, en gy kunt ook loopen.

Emilia. Neen, lieve Zuster! het verschilt my weinig.

Julia. Gy zyt te goed, en spreekt maar zoo, om dat gy my niet wilt doen gevoelen, dat ik u te rug houde; ja, ja, ik begryp het wel, en zal my nooit ongelukkig rekenen, dewyl ik zulke lieve Zusters heb. Maar, Emilia! gy zeide daar even, dat het zulk een heerlyke morgen was; o! dat ik daarvan een denkbeeld kon hebben! Gy zegt de zon schynt zoo prachtig; o! waarom schynt zy ook voor my niet! ik moet u bekennen, ik kan my niet onthouden van te zuchten, als ik dit alles nadenk.

Emilia, (haar omhelzende.) Ook my, lief meisje! perst het een zucht af, en maakt my zoo treurig als u. Maar dit moet gy toch niet zeggen, dat de zon voor u niet schynt; het is waar, gy kunt haar niet zien; maar door haar wordt onze lucht verwarmd en gezuiverd; door haar worden de vogeltjens bezield, en heffen hunne schoone gezangen aan; door haare verwarmende kracht spruiten de bloemen, die zulk een' aangenaamen geur uitwaassemen, uit de aarde voort. Derhalven schynt zy ook voor u niet vergeefsch.

Julia. Gy hebt gelyk, ik moet my niet ongelukkig achten; echter zyn er nog zoo veele dingen, die ik niet verstaa, zoo veele woorden, van welken ik geheel geene betekenis weet. Gisteren, toen gy de kamer verlaaten hadt, zeide mynheer Thompson tegens Mama: “Miss Windham wordt zeer schoon, het is een bekoorlyk meisje” - “dat kan ik juist niet zeggen,” antwoordde Mama: “maar is zy niet schoon, zy is toch een zeer goed meisje.” Wat wilde hy toch eigenlyk met het schoon zyn zeggen, en waarom beweerde Mama, dat gy zulks niet waart?

Emilia. Mama heeft gelyk; hy echter zeide zulks, om dat hy Mama daarmede geloofde te gevallen.

Julia. Maar hoe kan dat wezen? Geviel het Mama als gy schoon waart, waarom zyt gy het dan niet?

Emilia. Mama is billyk: zy zou my niet meer noch minder beminnen, om dat ik schoon was: alleen onnozele lieden streelt dit.

Julia. Derhalven is Mynheer Thompson niet verstandig, dat hy Mama voor onnozel hieldt. Maar hoe komt het dan, dat gy niet schoon zyt?

Emilia. Aan my, lieve Zuster! staat het zoo min om schoon te zyn, als het aan u staat u zelve ziende te maaken. Om schoon te zyn, moet ik regelmaatige gelaatstrekken, eene ryzige gestalte hebben; doch dit kan my God alleen geeven. Veele persoonen bezitten deze voorrechten, maar zyn

[p. 240]

daarom niet altoos gelukkig. Zeer dikwyls verblindt haar de schoonheid, en zy worden trotsch en ydel, denken op niets dan dezelve te vermeerderen, leeren niets dan zich opschikken, worden lediggangsters, wispeltuurig en onnut; als kinderen geeven zy geen acht op de lessen haarer ouders, en als zy ééns zelf ouders worden, verwaarloozen zy haare kinderen; dit is Mama's gevoelen, ja byna haare eigene woorden; doch die is niet op allen toepaslyk: eenigen maaken ook de schoonheid door beschaaving van haar verstand, door bekwaamheden en deugd, nog beminnenswaardiger.

Julia. Ik versta u slechts gedeeltelyk, daar ik nog geen begrip van schoonheid heb.

Emilia. Ruik eens aan die bloemen .... niet waar? gy vindt haare geur lieflyk?

Julia. o Ja! verruklyk.

Emilia. En bekoort u het vogeltje niet, dat gy hoort zingen?

Julia. Zeer zeker.

Emilia. Nu, ons oog heeft gewaarwordingen, die dezen gelyk zyn; wanneer het iets schoons ziet, gevoelt het straks hetzelfde genoegen, als wanneer gy iets aangenaams ruikt of hoort.

Julia. Gy hebt het my redelyk verstaanbaar gemaakt; ten minsten het schynt my zoo: als God my ééns myn gezicht wedergeeft, zal ik u zeggen, of ik het regt begrepen heb.

Zy zeide dit op zulk een' roerenden toon, dat Emilia haare traanen niet wederhouden kon, en Julia, over haare deelneeming bewogen, weende insgelyks. In hetzelfde oogenblik kwamen Ferdinand en Maria, die zich buiten adem gelopen hadden, en hartlyk lachten; doch hunne vrolykheid veranderde éénsklaps in ernst, zoodra zy hunne Zusters zoo treurig zagen.

Maria. Wat deert u? huilt gy om dat wy van u geloopen zyn? Nu, wees maar stil: gy zult ook loopen, en ik wil Juultje leiden.

Ferdinand. Loop, zottin! daarom zouden zy weenen! zy zien ons liever gaan dan komen.

Emilia. Hoe zoo, Ferdinand? waarom zouden wy dat?

Ferdinand. Om dat wy zoo snapächtig zyn, en gy zyt zoo goed. Nu, wat is het dan? hebt gy misschien over het droevig sprookje van Blauwbaard, of de moordgeschiedenis van Asschepoestertje geweend?

Emilia. Wat zotte praat is dat!

Ferdinand. Zoo, gy lacht toch? dat is juist het geen ik wilde. ... Juultje lacht ook? ... zoo is het goed!’

Dit Werkje is versierd met een bevallig Plaatje, verbeeldende de wandeling der kinderen, by welke het bovenstaand gesprek plaats hadt.